بررسی سنگهای آتشفشانی جنوب شرق کهک (دستجرد)
پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1387
موضوع: زمین شناسی
پدیدآور: نسیم عسکری
استاد راهنما: محمدهاشم امامی
استاد مشاور: منیره خیرخواه
پژوهشکده علوم زمین، پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
چکیده
منطقه مورد مطالعه در جنوب شرق کهک، بخشی از حاشیه غربی ایران مرکزی و در نوار ماگمایی ارومیه-دختر جای دارد. به طور کلی سنگهای منطقه شامل بازالت، آندزیت بازالت، تراکیآندزیتبازالت، آندزیت و ریولیت و تراکیت هستند. سنگهای بازالتی منطقه آلکالن، سنگهای تراکیآندزیتبازالتی سابآلکالن تا مرزآلکالن و نمونههای آندزیتی در محدوده سابآلکالن، نمونههای ریولیتی و تراکیتی در محدوده سابآلکالن و آلکالن قرار دارند. سنگ های سابآلکالن منطقه دارای سری ماگمایی کالکوآلکالن هستند. مطالعات سنگ شناسی و ژئوشیمیائی نشان میدهند بازالتها و سنگهای میانه منطقه دارای ماگمای مادر مشابه بوده و فرایند تفریق در تشکیل آنها موثر است. اما بین سنگهای اسیدی با سنگهای بازیک و حدواسط رابطه تفریق وجود ندارد. به طور کلی با توجه به آلکالن بودن ماگمای اولیه سازنده سنگها، شباهت الگوی عناصر کمیاب منطقه با الگوی کلی مناطق کششی از لحاظ بالا بودن عناصر LIL و LREE، .همچنین بررسی نمودارهای متمایز کننده محیطهای تکتونیکی و شواهد وجود پوسته قارهای، محیط درون صفحهای قارهای را برای سنگهای بازیک منطقه مورد مطالعه متصور میشود. براساس ترکیب شیمیایی سنگهای ریولیتی و میکای موجود در آن، ماگمای به وجود آورنده این نوع از سنگهای منطقه (بعد از ائوسن) S-type و پرآلومین میباشد که ماگماهای برخوردی و تیپ S را نیز شامل می شود و میتوان نقش پوسته قارهای را در تشکیل آنها دریافت. به طور کلی در تشکیل سنگهای منطقه فرایند های تفریق، هضم، اختلاط ماگمایی و آلودگی موثر است. در سنگهای آندزیتی منطقه شواهد پتروگرافی اختلاط شامل منطقهبندی نوسانی، بافت غربالی، خلیجشدگی، خوردگی و ویژگیهای بازجذب بلوری در پلاژیوکلاز، حضور همزمان فنوکریستهای با بافت غربالی، خوردهشده و گردشده با پلاژیوکلازهای سالم، جذب بلورین و انکلوزیونهای شیشه، کوارتز با خوردگی خلیجی شکل و حاشیه واکنشی از بلورهای کلینوپیروکسن، رشد بلوری اسکلتی، رشد دندریتی، وجود شیشه با ترکیب متفاوت و آپاتیت سوزنی است. مطالعه کانیشناسی پلازیوکلاز و کلینوپیروکسن ، مبین منطقهبندی نوسانی در این پلاژیوکلاز و منطقه بندی معکوس در کلینوپیروکسن است که میتواند به پدیده اختلاط ماگمایی در این سنگها اشاره داشتهباشد. در سنگهای اسیدی منطقه شواهد پتروگرافی اختلاط شامل حضور میکروپیلوها میباشد که در نتیجه اختلاط ناقص (mingling) به وجود آمدهاند. براساس تعاریف گنبد، گنبد دستجرد از نوع خروجی و برونزا و گنبدهای ریولیتی و تراکیتی (بعد از ائوسن) از نوع درونزا و نهانگنبد میباشد. با توجه به ویژگی نوارهای جریانی سنگهای ریولیتی و همچنین صفبندی گنبدهای سیلیسی درامتداد گسل امتدادلغز میم میتوان اظهارداشت که گسل مذکور احتمالاً در جایگیری و صعود ماگما موثر بوده و با توجه به قرارگیری سنگهای ریولیتی در این محیط دارای گسل خوردگی، چرخههای مکرر دگرشکلی ماگمای شکننده و جوشخوردگی اجزا و به دنبال آن دگرشکلی ویسکوز منتهی به تشکیل نوارها شدهباشد. گارنتها موجود در سنگهای گنبدهای ریولیتی منطقه کهک دارای میزان بالای آلماندن و دارای منطقه بندی است و میزان اسپسارتین در هسته کم و به سمت حاشیه افزایش مییابد. میکای (بیوتیت) موجود در سنگهای ریولیتی از نوع سیدروفیلیت میباشند. گارنتها موجود در سنگهای گنبدهای سیلیسی منطقه کهک خودشکل و بدون هیچ حاشیه واکنشی است. و عدم حضور زنولیتهای دگرگونی و انکلوزیونهایی از کانیهایی نظیر سیلیمانیت میتواند دلایل اولیهای مبنی بر فنوکریست بودن گارنت مزبور باشد. به علت اینکه گارنت منحصراً در سنگهای فلسیک منطقه وجود دارد و به صورت اولیه است واینکه گارنت نمیتواند در بسیاری از ماگماهای بازیک متبلور شود، بنابراین ریولیت نمیتواند از ماگمای بازیک و حاصل تبلور بخشی مشتق شدهباشد.
نظر شما