معصومه اخلاقی 
mim.akhlaghi@gmail.com

سوزش گلو،آبریزش بینی و تجمع اشک در چشم، علائم درست هستند؛  اما شما سرما نخورده اید. حتما برای شما هم پیش آمده که با شکایاتی ازین دست راهی مطب پزشک تان شدید و جمله بالا را شنیدید. اینها و علائمی چون سردرد، تهوع، و سایر واکنش های آلرژیک، حکایت از عوارض کوتاه مدت آلودگی هوا دارند. 
اما آثار درازمدت آلودگی هوا می‌تواند خطرناکتر باشد و بیماری مزمن تنفسی ، سرطان ریه، بیماری قلبی، و حتی آسیب به مغز ، اعصاب ، کبد و کلیه‌ها را شامل شود. آلودگی هوا پدیده ای نوظهور نیست؛ پس از انقلاب صنعتی و استفاده بیش از حد از سوخت های فسیلی و بلند شدن دود کارخانه ها، اعتراضات فعالان محیط زیست نسبت به آلوده شدن هوا نیز بپا خاست. به تعبیر کارشناسان، آلودگی هوا به  وجود یک یا چند آلاینده در هوا به مقداری که برای زندگی انسان و سایر موجودات مضر باشد، اطلاق میشود. به گفته کارشناسان، علاوه بر خسارت های اقتصادی چند میلیارد دلاری آلودگی هوا به کشور، آلودگی هوا 3 درصد از عمر مفید آدمی را نیزاز بین میبرد و علت 1 مرگ از هر 10 مرگ زودرس شناخته می‌شود.
آلوده کننده های هوا همیشه فقط دود کارخانه ها نیستند؛ گاهی عوامل طبیعی مثل: فوران‌های شدید آتشفشان ، وزش توفان ، بادهای شدید و … ، گازها و ذراتی را وارد هوا می‌کنند و سبب آلودگی آن می‌شوند. آنچه که از فعالیت های انسانی ناشی میشود شامل: کارخانجات صنعتی ، کشاورزی ، شهرسازی ، نیروگاهها ، وسایل نقلیه و ... هستند. نتیجه این فعالیت ها تولید منوکسیدکربن، اکسید های گوگرد، اکسیدهای نیتروژن، ترکیبات آلی فرار، ترکیبات سرب دار و ذرات معلق می باشد. با اندازه گیری مقادیر این ترکیبات در هوا، شاخص کیفیت هوا تعیین میشود. کارشناسان، برای تشخیص میزان آلودگی هوا ازاین شاخص بهره می گیرند. در تهران این شاخص برای ۶ آلاینده‌ی اصلی اندازه‌گیری می‌شود؛ بالاترین شاخص در بین این شش مقدار، به عنوان شاخص کلی آن روزگزارش می‌شود. 
محدوده این شاخص بین 0 تا 500 متغیر است. هر چه شاخص بالاتر باشد، هوا آلوده‌تر و اثرش بر سلامتی بیشتر است. مثلا شاخص 50 نشان‌دهنده‌ی هوای پاک و نسبتا سالم می باشد، اما شاخص 300 نشان‌دهنده‌ی وضعیت هوای اضطراری است. خودروهای فرسوده و موتورسیکلت های کاربراتوری همچنان در راس آلوده کننده های هوا هستند. در حالیکه تهران نیازمند 9000 اتوبوس است،طبق گفته معاون سازمان حفاظت محیط زیست، بیش از نیمی از آنها فرسوده محسوب می شوند. مثل سایر معضلات و بیماریها سالمندان و کودکان بیشترین آسیب را درین باره می بینند. حال باید دید طرح جدید ترافیکی که اعضای شورای شهر و شورای‌عالی ترافیک موافقت ضمنی خود را با آن اعلام کرده‌اند، و در صورت تصویب از 15 فروردین اجرایی میشود؛ راه به جایی میبرد یا باز هم همان حکایت همیشگی ره به ترکستان رفتن است.
چاپ شده در روزنامه 19 دی صفحه سلامت سه شنبه  3بهمن  / 1396شماره 2782