پیشنهاده کارشناسی ارشد 1398
پدیدآور: الهام کتول 
استاد راهنما: سیدمحمود حجازی
استاد مشاور: محترم یزدانیان
موسسه آموزش عالی سناباد گلبهار، گروه علوم ورزشی
چکیده

1) بیان مساله و تبیین موضوع : قاعدگی یکی از مراحل بسیار مهم در تکامل زنان محسوب می شود که گاهی مترادف با بلوغ تلقی می شود، ولی در اصل قاعدگی خود یکی از مراحل بلوغ است و در اواسط این روند عظیم واقع شده است. دخترانی که از اطلاعات کافی در مورد این پدیده بهره مند شده اند آن را یکی از مراحل برجسته بلوغ می دانند و به سهولت آن را می پذیرند. قاعدگی یک واقعیت اجتناب ناپذیر و جزئی از زندگی میلیون ها زن جوان در سراسر دنیاست. منظور از دیسمنوره یا قاعدگی دردناک، احساس درد در هنگام قاعدگی یا دقیقا پیش از شروع قاعدگی می باشد. دیسمنوره یا قاعدگی دردناک در غیاب بیماری‌های مشخص لگنی یکی از شایع‌ترین شکایات در طب زنان می‌باشد که سبب کاهش کارایی به ویژه در زنان کارمند شده و موجب غیبت از محل کار و تحصیل می‌شود. بیش از 50% از زنانی که قاعده می‌شوند دچار قاعدگی دردناک هستند به طوری که 10% از ایشان دارای دیسمنوره شدید بوده و در هر ماه 1 تا 3 روز از زندگی آن‌ها مختل می‌شود. مطالعات مختلف شیوع دیسمنوره را متفاوت گزارش نموده‌اند، با این وجود شیوع آن از 50 تا 90% تخمین زده شده است. درد های دیسمنوره عمدتاً در بخش تحتانی شکم حس شده و به قسمت‌های داخلی ران‌ها تیر می‌کشد. در نیمی از موارد علائم سیستمیک نظیر تهوع و استفراغ، اسهال، خستگی، تحریک پذیری و سرگیجه نیز وجود دارند(سیاهپوش و همکاران، 1392). دیسمنوره به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می شود. در دیسمنوره اولیه درد همراه با شروع قاعدگی آغاز می شود و محققان علت هایی مانند انقباضات رحمی همراه با ایسکمی، افزایش غلظت پروستاگلاندین ها، وازوپرسین، افزایش سطح لکوترین ها و عوامل روحی و روانی را در ایجاد آن دخیل دانسته اند. دیسمنوره ثانویه ممکن است قبل و یا در حین قاعدگی رخ بدهد و می تواند از رحم یا دیگر اعضای داخل شکمی نشات بگیرد. علت دیسمنوره ثانویه اغلب عفونت لگنی است. راه‌های درمان دیسمنوره استفاده از داروهای مهارکننده پروستاگلاندین، قرص‌های ضد بارداری، مسدود کننده های کانال‌های کلسیم، تحریک الکتریکی از طریق پوست و ماساژ از دیگر روش‌های درمانی رایج محسوب می‌شوند؛ که اکثر این روش‌ها پرهزینه و وقت گیر و گاهی اوقات با عوارض دارویی همراه بوده که حتی‌الامکان برخی از انجام آن‌ها خودداری می‌کنند. با توجه به شرایط حاکم راه‌های غیر دارویی از جمله فعالیت‌های بدنی به ویژه نوع فعالیت و تمرینات جایگاه درمانی خاصی را پیدا کرده است. به طوری که تمرینات انعطاف پذیری و ایزومتریک، یوگا بر شدت و مدت درد دیسمنوره تأثیر مفیدی داشته، اگر چه تحقیقاتی نیز ارتباطی بین میزان درد قاعدگی و دیسمنوره با سطح فعالیت ورزشی گزارش نکرده‌اند. شواهدی وجود دارد که فاکتورهایی از تمرین مانند تمرینات کششی، آرام‌بخشی ذهنی شاید از جمله عوامل موثر باشد. در این میان تمرینات جسمی و تنفسی یوگا، یکی از ورزش هایی است که رواج زیادی در بین مردم و خصوصا زنان پیدا کرده است. کلمه یوگا به معنای اتحاد بدن، نفس و ذهن مشتق شده است و کلمه ای است که از زبان باستانی مردم هند گرفته شده است(بهرامی و همکاران، 1398). ورزش یوگا انواع مختلفی دارد از جمله آسانا که موجب شل شدن ناحیه لگن و ایجاد آرامش در بیماران می شود و پرایانامایا که تکنیک های تنفسی هستند که موجب آرامش ذهن می شوند. یوگا انعطاف پذیری و قدرت عضلانی را افزایش می دهد، گردش خون و جذب اکسیژن و عملکرد سیستم هورمونی را بهبود می بخشد. به علاوه آرام سازی و رهاسازی مدیتیشن در یوگا به تثبیت کردن سیستم عصبی اتونومیک و کنترل عواطف همگی به بهبود احساس سلامتی در فرد می انجامد. بنابراین با توجه به نقش موثر ورزش ها و تمرینات بدنی و به ویژه تمرینات یوگا در کاهش اختلالات و بیماری های جسمی، روحی و روانی مختلف، این پژوهش به دنبال بررسی این سئوال است که آیا هشت هفته تمرینات یوگا بر دیسمنوره زنان فعال تاثیر دارد؟