ساخت و هنجاریابی پرسشنامه ی هدفگذاری تحصیلی برای دانش آموزان، پژوهشی است که توسط فرزین حق نظری اسفهلان، وحید نجاتی و حمیدرضا پوراعتماد در سال 1401 انجام شده است. این پژوهش با هدف ساخت و هنجاریابی یک پرسشنامه ی استاندارد برای سنجش هدفگذاری تحصیلی دانش آموزان متوسطه اول انجام شده است.
در این پژوهش، ابتدا بر اساس نظریه هدفگذاری و تجسم هدف، پنج عامل وضوح هدف، تعهد به هدف، تعارض بین اهداف، دشواری هدف و تجسم هدف شناسایی شدند. سپس، 29 پرسش برای سنجش این پنج عامل طراحی شد. این پرسش ها در قالب مقیاس لیکرت 4 درجه ای (کاملاً موافق، موافق، مخالف، کاملاً مخالف) طراحی شده بودند.
برای بررسی روایی پرسشنامه، از روش های روایی صوری، روایی محتوایی و روایی ملاکی استفاده شد. روایی صوری با بررسی ظاهری پرسش ها و روایی محتوایی با بررسی محتوای پرسش ها توسط 10 نفر از متخصصین روانشناسی بررسی شد. روایی ملاکی نیز با بررسی رابطه بین نمرات پرسشنامه با نمرات هدف و معدل خردادماه دانش آموزان بررسی شد.
نتایج بررسی روایی پرسشنامه نشان داد که تمام گویه ها روایی صوری را کسب نمودند اما تنها 22 پرسش روایی محتوا را برآورده ساختند. همچنین، تحلیل عاملی تاییدی، مدل پنج عاملی پرسشنامه را تایید نمود.
برای بررسی پایایی پرسشنامه، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد که آلفای کرونباخ کل پرسشنامه 83/0 است. همچنین، آلفای کرونباخ هر یک از عوامل نیز در سطح قابل قبولی قرار دارد.
بنابراین، نتایج این پژوهش نشان می دهد که پرسشنامه ی هدفگذاری تحصیلی برای دانش آموزان متوسطه اول از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است. این پرسشنامه می تواند برای سنجش هدفگذاری تحصیلی دانش آموزان در این دوره استفاده شود.
در ادامه، به شرح هر یک از عوامل پنج گانه ی پرسشنامه ی هدفگذاری تحصیلی برای دانش آموزان متوسطه اول پرداخته می شود:
وضوح هدف: این عامل به میزان روشنی و مشخص بودن اهداف تحصیلی دانش آموزان اشاره دارد. دانش آموزانی که اهداف تحصیلی روشنی دارند، بهتر می توانند برای رسیدن به آن ها برنامه ریزی کنند و تلاش کنند.
تعهد به هدف: این عامل به میزان جدیت و تلاش دانش آموزان برای رسیدن به اهداف تحصیلی خود اشاره دارد. دانش آموزانی که به اهداف تحصیلی خود متعهد هستند، بیشتر احتمال دارد که برای رسیدن به آن ها تلاش کنند و موفق شوند.
تعارض بین اهداف: این عامل به میزان تعارض بین اهداف مختلف تحصیلی دانش آموزان اشاره دارد. دانش آموزانی که اهداف تحصیلی مختلفی دارند و این اهداف با یکدیگر در تضاد هستند، ممکن است دچار سردرگمی و ناامیدی شوند و نتوانند به اهداف خود دست یابند.
دشواری هدف: این عامل به میزان چالش برانگیز بودن اهداف تحصیلی دانش آموزان اشاره دارد. اهداف تحصیلی چالش برانگیز می توانند انگیزه ی دانش آموزان را برای تلاش بیشتر افزایش دهند. اما اگر اهداف تحصیلی خیلی دشوار باشند، ممکن است دانش آموزان از تلاش برای رسیدن به آن ها ناامید شوند.
تجسم هدف: این عامل به میزان واقعی و ملموس بودن اهداف تحصیلی دانش آموزان اشاره دارد. دانش آموزانی که اهداف تحصیلی خود را به صورت واقعی و ملموس تصور می کنند، بیشتر احتمال دارد که برای رسیدن به آن ها تلاش کنند.
این عوامل می توانند به معلمان و والدین کمک کنند تا درک بهتری از هدفگذاری تحصیلی دانش آموزان خود داشته باشند و برای بهبود آن تلاش کنند.