روزنامه همشهری، چهارشنبه 31 مرداد ,1375 21 آگوست ,1996 سال چهارم , شماره 1048

یک کارشناس: همچنانکه غرب در رشد و ترقی خود بر شانه های استوار شرق
ایستاده, چرخش به شرق نیز باید بر بلندای شانه های غرب باشد. در
ساخت مجتمع ابریشم, شانه های غرب همان تکنولوژی غرب است. تجارت در
ایران قدیم آثار به دست آمده درحفاریهای سیلک کاشان و مطابقت آن
با آثار کشف شده در شوش ونواحی ساحلی خلیج فارس, واقعیتهای
شگفت انگیزی از تبادل دستاوردهای هنری و صنعتی را در دوره های پس از
تاریخ در بین شهرهای گوناگون فلات ایران به دست می دهد. یکسانی این
نقوش و شکلها, حکایت ازجابجاشدن این دستاوردها و انتقال آن از
نقطه ای به نقطه دور دیگر می کند.
کاروانها, حتی در نخستین سپیده دمان تاریخ تهران ,بین شهرهای
گوناگون فلات در حرکت بوده اند و دستاوردهای مردم یک شهر را به مردم
شهرهای دیگر انتقال می دادند. جاده معروف شاهی که در عصر داریوش اول
به دست مهندسان راهساز ایرانی, از شوش تاسارد کشیده شد و جاده
ابریشم که از دوران اشکانیان تا کشف معبر جنوبی آفریقا به وسیله
واسکودوگاما و گذر کشتیهای پرتغالی از دماغه امیدنیک بزرگترین جاده
بازرگانی شرق و غرب به شمار می رفت, تصورات روشن تری از ارتباطات
بازرگانی در دنیای باستان را در دسترس ما قرار می دهد.
در سده هایی که امپراتوری هخامنشی بر ایران فرمان می راند, ایران از
نظر بازارهای بزرگ و متنوع یکی از قدیمی ترین کشورها به شمار می رفت و
کاروانهای معظمی با نگهبانان مسلح, شامل صدها شتر و ارابه های حامل
کالا در جاده ها به حرکت درمی آمدند.

جاده قدیم ابریشم ایران, ابریشم چین را به صورت ترانزیت وارد
می کردو به روم می فروخت.
. آرتور کریستین سن شرق شناس اروپایی نوشته است: چون ایرانیان
مقادیر زیادی از ابریشم خام چین راوارد می کردند و به خود اختصاص
می دادند, قادر بودند که محصولات خویش را به هر قیمتی که بخواهند به
ممالک غربی بفروشند.
ترکها به تحریک اتباع سغدی خود کوشش فراوان کردند تا از خسرو اول
اجازه عبور ابریشم خود ازخاک ایران را کسب کنند, اما نتیجه
نگرفتند و اختلافات طولانی دولت ایران با امپراتوری بیزانس بر سر
ترانزیت ابریشم چین در تمام سده های آغازین قرون وسطی ادامه یافت.
دولت ایران مقدار هنگفتی از ابریشم خام چین را به تولیدات نساجی
خود اختصاص می داد و بقیه را با قیمت بسیار گزافی به دولت روم شرقی و
سایر دولتهای منطقه که ارتباط مستقیم زمینی با چین نداشتند,
می فروخت.
ایرانیان تسلط انحصاری خود را در تجارت ابریشم برای مدتهای طولانی
نیز حفظ کردند.
به نوشته هانس وولف, ایران شناس آلمانی, مصنوعات و کالاهای ایرانی
در دوره ساسانی حتی به اروپا هم صادر می شد.
شهرهای ایران در این دوره مراکز پیشه ها و بازرگانی بودند و بازار
قلب این شهرها را تشکیل می داد وکالا و مصنوعات گوناگون از اکناف
کشور به آنجا حمل می شد. کتابهای تاریخی از روابط بازرگانی سخن
می گویند که از طریق آسیای میانه با خاوردور,هندوستان, جزیره سیلان
و عربستان جنوبی برقرار بود. در آن عهد شهرهای ایران مراکز پرجوش و
خروش دادوستد و بازرگانی بود و دروازه آنها به روی کاروانهایی که
ابریشم را از آسیای میانه و عاج را از هند و پشم را از نواحی
دامداری کوهستانی و غلات و انواع سبزی و میوه و خرما و روغن زیتون را
از سرزمینهای زراعتی به آنجا حمل می کردند, گشوده بود.

تجارت در عصر اسلام در دوران اسلام, بازارها گسترش و تنوع فوق العاده ای
یافت و سرزمینهای ناشناخته جدید و کشورهایی که در گذشته هرگز
ارتباطی با ایران نداشتند, در حوزه ارتباطهای تجاری کشورهای اسلامی
وارد شدند.
بیشتر دریانوردان و کسانی که حمل نقل و بازرگانی مسلمانان را در دست
داشتند, از اهالی خلیج فارس و ایرانی بودند.
. مقدسی جغرافی دان مسلمان عرب نوشته است: کسانی که به هجر و
عبادان می روند, باید لزوما از دریاهای فارس, کرمان و نیزهکران
بگذرند. در حقیقت عده زیادی این قسمت از دریا را تا ساحل یمن, دریای
فارس می نامند و بیشتر سازندگان کشتی و ملاحان ایرانی می باشند.

تجربه دیگران
مرکز تجارت بین المللی تایپه: هر روز بیشتر از 300 تاجر و بازرگان
از سراسر جهان از مرکز تجارت جهانی تایپه( TWTG ) دیدن می کنند. این
افراد به دلایل مختلف به این مرکز می آیند. در حقیقت دلایلی که باعث
مراجعه بازدیدکنندگان می شود, بسیار است و با تعداد فرصتهایی که در
انتظار آنهاست, برابری می کند.
این مرکز با هدف برآورده ساختن نیازهای بازرگانی بین المللی تایپه
طرح ریزی شده است.
در درون این مرکز نه تنها یک, بلکه چهار مجموعه متفاوت وجود دارد
که عبارت است از: یک مجتمع نمایشی جامع و کامل, یک مجتمع هنری, یک
ساختمان اداری و یک هتل درجه یک.
ساختمان مرکز تجارت تایپه با 36 طبقه , یکی ازپیشرفته ترین و
مدرنترین ساختمانهای تایوان است که یکی از سازمانهای عظیم مستقر در
آن شورای پیشرفت برای تجارت با چین است.
دو طبقه از برج اختصاص به یک باشگاه دارد که مکانی مناسب برای
مبادلات تجاری بین المللی است.
مرکز تجارت تایپه نیازهای اطلاعاتی اقتصاد تایوان را برای فعالیتهای
تجاری برآورده می سازد. در این مرکز به بازدیدکنندگان فرصتهایی برای
واردات ,سرمایه گذاری داخلی و خارجی و حتی رهنمودهایی جدید در مورد
انتقال تکنولوژی داده می شود.

مرکز تجارت پکن در سال 1992 برای تسریع رشد اقتصادی در کلان شهر
پکن و بازسازی ساختار صنعتی این شهر از سوی مسئولان اقتصادی چین
پروژه ای تحت عنوان مرکز تجارت پکن( BDA ) تهیه شد و برای تایید به
دولت مرکزی ارائه شد که پس از تایید برای اجرا به شهرداری پکن ابلاغ
شد. هدف نهایی این طرح به وجود آوردن زمینه های لازم قانونی, مالیاتی ,
مالی و. . . به منظور جذب شرکتهای مختلف است.
. . BDA شهری جدید است با مساحتی بین 80 تا 100 کیلومتر مربع و
جمعیتی در حدود 400 تا 500 هزار نفربرمبنای تکنولوژی پیشرفته و
اقتصادی که هدف نهایی آن صادرات است. از شروع فعالیت این مرکز
تاکنون شرکتهای متعدد چندملیتی از کشورهای ژاپن, آمریکا, آلمان ,
انگلیس, ایتالیا و استرالیا در این منطقه سرمایه گذاری کرده اند.
این شهرک تجاری که نخستین فاز آن شامل 15 کیلومترمربع است و 30
درصد آن را فضای سبز تشکیل می دهد, از لحاظ موقعیت جغرافیایی در
کنار سه بزرگراه مهم واقع شده است. این بزرگراهها دستیابی به مرکز
شهر تا گمرک, دیگر مراکز تجاری, انبارهای حمل و نقل دریایی, زمینی و
هوایی که بتواند در چهار جهت شهر سرویس دهی کند, به وجود آورده
است.

مرکز تجارت بین المللی تهران براساس پیش بینی کارشناسان اقتصادی با
توجه به کاهش قابل انتظار درامد نفتی و محدودیت منابع کشور اگر برای
توسعه صادرات غیرنفتی و رهایی اقتصاد کشور از اتکا به نفت یک اقدام
جدی صورت نگیرد, درامد واقعی سرانه کشور تا سال 1400 به یک هشتم وضع
کنونی تنزل پیدا خواهد کرد.
گروهی از اقتصاددانان, یکی از راههای رفع مشکلات ومعضلات موجود در
عرصه تجارت کشور را احداث مرکزتجارت بین المللی در کشور
دانسته اند.
احداث مرکز تجارت بین المللی تهران در طرح برج تهران تحت عنوان
مجتمع ابریشم پیش بینی شده است. مجتمع ابریشم که در کنار برج تهران
احداث خواهد شد قرار است نماینده دیدگاه چرخش به شرق باشد.
به اعتقاد یک کارشناس مسائل اقتصادی: همچنانکه غرب در رشد و ترقی
خود بر شانه های استوار شرق ایستاده, چرخش به شرق نیز باید بر بلندای
شانه های غرب باشد. در ساخت این مجتمع, شانه های غرب همان تکنولوژی
غرب است.
به گفته یکی از پیمانکاران برج تهران مجتمع ابریشم قرار نیست در
معماری ,شرقی باشد. چرا که برج سازی در اصل پدیده ای غربی است اما
نمادهای شرقی در بدنه برج و دکوراسیون مجتمع به کار گرفته خواهد
شد.

اهداف به گفته یکی از مسئولان طرح برج تهران اهداف مجتمع ابریشم
عبارت است از:
شناساندن هرچه بیشتر موقعیت تجاری و صنعتی کشور در صحنه های
بین المللی, توسعه تجارت کشور در سطح جهان بویژه منطقه آسیای میانه و
غربی, به وجود آوردن اشتغال هایی با ارزش افزوده بالا, آشنایی بیشتر
بازرگانان ایرانی با اصول تجارت جهانی و یافتن شریکهای جدید تجاری.
آشنا کردن تاجران بین المللی باظرفیتهای صنعتی, تجاری و هنری
جمهوری اسلامی ایران ,تبادل اطلاعات اقتصادی در صحنه بین المللی ,
شناسایی و برقراری ارتباط با سازمانهای اقتصادی جهان, اقدام به
تجارت بین الملل و توسعه صنعت توریسم.
در مرکز تجارت بین الملل تهران امکانات ویژه وگسترده ای (نظیر
سیستمهای تله کنفرانس, شبکه اطلاعاتی, مجموعه های پشتیبانی ,
کارشناسی, تجاری ,صنعتی و تبلیغاتی و.. . ) در اختیار تجار و
بازرگانان قرار خواهد گرفت.

o برج تهران از دیدگاه هواشناسی
محیط زندگانی بشر در هر ناحیه از کره زمین براثر پاره ای عوامل
اقلیمی و جغرافیایی به وجودمی آید که هر یک به نوبه خود درشئون
اقتصادی, اجتماعی ,فرهنگی و تمدن ساکنان آن محیطتاثیر می گذارد.
ساختمان برجهای بلند یکی ازمناسب ترین نقاط برای نصب ابزارهای
هواشناسی و اندازه گیری متغیرهای جوی در ارتفاعات مختلف از سطح زمین
است. اطلاعات حاصل از این برجها کاربرد وسیعی در مطالعات آلودگی
هوا و نحوه توزیع آلاینده های جوی و انجام تحقیقات در فیزیک اتمسفر در
لایه مرزی خواهدداشت.
علاوه بر برج هواشناسی ,روشهای دیگری نیز برای اندازه گیری عوامل
متغیرهای جوی در ارتفاعهای کم و لایه های زیرین اتمسفر وجود دارد که
ازآن جمله می توان از روشهای سنجش از دور مانند رادارهای
پروفایلر و رادارهای صوتی و بالنهای ثابت هواشناسی ویا فرستنده های
سوند( Sonde Radio ) نام برد. هریک از این روشهاعلاوه بر هزینه های
گزاف راهبری, دارای اشکالاتی ازقبیل پایین بودن و تغییر دقت اندازه گیری
و پیوسته نبودن زمان اندازه گیری در شرایطمختلف اندازه گیری است.
به همین دلیل استفاده از برج هواشناسی از برتری ویژه ای برخوردار است
و به علاوه به عنوان یک وسیله مرجع برای ارزیابی هریک از روشهای
فوق محسوب می شود.
در این برجها می توان ابزارهای سنجش را در ارتفاعات موردنظربه طور
دایم نصب کرد و دقت اندازه گیری ها را تاحد مطلوبی افزایش داد.

فضاهای مجموعه برج مجموعه برج تهران از دو بخش تحت عنوان برج و
مجموعه پیرامونی تشکیل شده است.
برج مجموعه دارای دوعملکردفنی ونشانه شهری است. وچند
شکل گیری طرح حاضر در اصل براساس نیازهای فنی به ویژه لزوم توسعه
خدمات مخابراتی و تلویزیونی بوده است اما برج تهران به عنوان یک شاخص
نشانه شهری نیز مورد تاکید قرار دارد.
برج به عنوان یک نشانه شهری دارای مجموعه ای زنده و پویادرطول
ساعتهای شبانه روز است.

ساختمان برج ساختمان برج از سه قسمت پایه, بدنه و راس تشکیل
شده است.
پایه برج دارای شش طبقه است که دو طبقه آن در زیرزمین قرار دارد.
طبقات زیرزمین به فضاهای اداری, تاسیساتی و خدماتی کل مجموعه برج
اختصاص یافته است و تنها کارکنان مجموعه در آن تردد می کنند. درحالی
که طبقه های همکف, اول, دوم و سوم ویژه ارائه خدمات به میهمانان و
مراجعه کنندگان برج است.
بدنه برج که قسمت اصلی برج را تشکیل می دهد از مرکز سقف گنبدی پایه
برج به طرف آسمان امتداد یافته و ارتفاع آن از سقف طبقه سوم تا کف
طبقه اول راس برج 233 متر است .
راس برج سومین قسمت ساختمان برج و مرتفع ترین قسمت آن است و دارای
ده طبقه ودو نیم طبقه در طبقات سوم و ششم است. نیمی از طبقات راس
برج به عملکردهای فنی اختصاص یافته است. طبقه اول تجهیزات تاسیساتی ,
طبقه دوم تجهیزات مکانیکی, طبقه ششم تاسیسات مخابراتی و تلویزیونی ,
طبقه هفتم به برق و تاسیسات و طبقه نهم به تاسیسات هواشناسی اختصاص
دارد. سایر طبقه های راس برج به فضاهایی جهت میهمانان, مراجعان و
بازدیدکنندگان اختصاص داده شده است. در طبقه هشتم سکوی دیدباز و در
طبقه دهم گنبدآسمان استقرار یافته است. ارتفاع راس گنبد آسمان
ازهمکف برج 312 متر است . آنتن مخابراتی و تلویزیونی برج که 80 متر
ارتفاع دارد از سقف گنبد آسمان به طرف آسمان امتداد یافته است.