پارسای داخل کشور دکتری تخصصی (PhD) 1402
پدیدآور: اسما حسینی
استاد راهنما: مهدی رضایی
استاد مشاور: زیبا قلاوندی
استاد مشاور: سید محتشم محمدی
دانشگاه سلمان فارسی کازرون، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
چکیده

استان بوشهر به دلیل ارتباط با دریا و به تبع آن ملت‌های دیگر، دارای آیین‌هایی متفاوت از آیین‌های ملی است. مردم آن برای برگزاری آیین‌ها و مراسم‌های مختلف آداب و رسومی دارند که با شیوه‌های متنوع اجرا می‌شود. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل آیین‌های محلی مردم استان بوشهر، یافتن محتوای این اعمال و شناخت الگو و ساختار مشترک آن‌ها است. آیین‌های مورد مطالعه این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و براساس تجزیه ساختاری بررسی می‌شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد این آیین‌ها صرفاً اوراد و حرکات آیینی نیستند بلکه ریشه در اعتقادات، باورهای مذهبی و کهن دارند. یافته‌ها نشان می‌دهد؛ الگوی نیاز- کُنش- رفع نیاز در آیین‌های مربوط به کار، الگوی شر یا کمبود-کُنش- کشمکش- عدم رفع شر و کمبود در آیین‌های درمانی و مرتبط با طبیعت، الگوی نیاز، طلب، بزرگداشت - کُنش- نشانه‌های دیداری- رفع نیاز، طلب، تسکین در آیین‌های اجتماعی و مذهبی به جز چهارشنبه‌سوری، دُم‌دُم‌سحری و شوالغوث دیده می‌شود. این آیین‌ها در پی بروز شر، نیاز، کمبود، طلب و بزرگداشت اجرا می‌شوند. کُنش‌ها توسط عوامل انسانی و غیرانسانی؛ استفاده از ابزار، موسیقی، تغذیه، قربانی، نشانه‌های دیداری؛ المان‌ها، رنگ‌ها، پرچم‌ها و کشمکش با نیروهای طبیعی و غیرطبیعی بروز می‌کند و نهایتاً با دفع شر و بلا، تسکین، دور شدن و رفع نیاز به پایان می‌رسد.