پیوند ناگسستنی نیچه با موسیقی
نگاهی به نخستین نوشتههای نیچه در سال ۱۸۵۸، گویای پیوند عمیق و ناگسستنی او با موسیقی است. او در این نوشتهها به فلسفه موسیقی میپردازد و دیدگاههای خود را در این زمینه بیان میکند.
نقش والای موسیقی
نیچه معتقد است که خداوند موسیقی را به انسان هدیه داده تا او را به سوی "فراسو" رهنمون شود. از نظر او، موسیقی قدرتی بینظیر دارد و میتواند انسان را به وجد آورد، غم و اندوه را از او بزداید و افکارش را به سوی "امور والاتر" هدایت کند.
وظیفه اصلی موسیقی
نیچه وظیفه اصلی موسیقی را ارتقای روح انسان و سوق دادن او به سوی خیر و حقیقت میداند. او معتقد است که موسیقی باید در خدمت اهدافی والا باشد و نباید به ابزاری برای سرگرمی نازل یا فخرفروشی تبدیل شود.
نقد موسیقی مدرن
نیچه از بسیاری از آهنگسازان مدرن به دلیل گرایش به دو رویکرد انتقاد میکند:
سرگرمی نازل: به نظر او، بسیاری از موسیقیهای مدرن فاقد عمق و معنای واقعی هستند و صرفاً برای سرگرمی و خوشگذرانی خلق شدهاند.
تعقید سطح بالا: او همچنین آهنگسازانی را که به دنبال خلق آثاری پیچیده و گنگ هستند مورد انتقاد قرار میدهد و معتقد است که این نوع موسیقی درک مخاطب عام را از موسیقی سلب میکند.
محافظهکاری در سلیقه موسیقی
نیچه در سلیقه موسیقی خود تا حدودی محافظهکار بود و آهنگسازان کلاسیک مانند موتزارت، هایدن، شوبرت و بتهوون را به آهنگسازان مدرن ترجیح میداد.
سه موضوع کلیدی
در این نوشته، سه موضوع کلیدی به چشم میآید:
دیدگاه تنزهطلبانه نیچه به موسیقی: او موسیقی را ابزاری برای تعالی روح انسان و وصال به "امور والاتر" میداند.
نقد او از موسیقی مدرن: نیچه موسیقی مدرن را به دلیل گرایش به سرگرمی نازل و تعقید سطح بالا مورد انتقاد قرار میدهد.
محافظهکاری او در سلیقه موسیقی: او آهنگسازان کلاسیک را به آهنگسازان مدرن ترجیح میدهد.
تأثیر موسیقی بر فلسفه نیچه
موسیقی نه تنها در زندگی شخصی نیچه، بلکه در فلسفه او نیز نقش مهمی داشت. او در کتاب "تبارشناسی اخلاق" از موسیقی به عنوان نمادی از "اراده به قدرت" استفاده میکند. همچنین در کتاب "زایش تراژدی" به بررسی رابطه بین موسیقی و تراژدی یونانی میپردازد.
منابع:
یانگ، جولیان. "فریدریش نیچه: زندگینامهای فلسفی". ترجمه محمد دهقانی.
نیچه، فریدریش. "تبارشناسی اخلاق". ترجمه داریوش آشوری.
نیچه، فریدریش. "زایش تراژدی". ترجمه داریوش آشوری.
نظر شما