پس از سال‌ها هنوز هم مدیون خون شهدا و رهین منت عزیزان جانباز و آزاده‌ ایم و هفته دفاع‌مقدس بهانه‌ای است برای پاسداشت و تکریم حماسه این بزرگواران.
به همین انگیزه فرصتی دست داد تا با روحانی متواضع و فاضل حجت الاسلام و المسلمین حاج سید محمد علی آل هاشم رئیس سازمان عقیدتی- سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران به گفتگو بنشینیم. ماحصل این مصاحبه را تقدیم می‌داریم؛

* در ایام بزرگداشت حماسه دفاع مقدس هستیم.تحلیل شما از این رویداد تاریخی و فرهنگی چیست؟
ابتدا به ساحت مقدس و ملکوتی قطب عالم امکان حضرت بقیه الله الاعظم امام زمان(عج) عرض ادب و عرض سلام داریم. همچنین به روح ملکوتی بنیانگذار جمهوری اسلامی امام خمینی (ره) درود می‌فرستیم و به محضر مقام معظم رهبری ولی امر مسلمین جهان سلام و عرض ادب داریم. همین‌طور به ارواح تابناک ومطهر شهیدان درود و صلوات می‌فرستیم. شهیدانی که با ایثارشان، با فداکاریشان و با از خود گذشتگی شان عزت و استقلال و عظمت را برای کشور عزیزمان به ارمغان آوردند. در ارتباط با سئوال شما باید عرض کنم که لحظه به لحظه هشت سال دفاع مقدس و وجب به وجب سرزمین ایران اسلامی گویای رشادت‌ها و ایثارگری‌های هزاران دلاور مردی است که به دنیا پشت کردند. آنها با بذل جان خودشان امروز امنیت و یکپارچگی کشور را برای نسل حاضر و نسل‌های آینده به ارمغان آوردند. هر چند تاکنون برای ثبت وقایع هشت سال دفاع مقدس کتب مختلفی نوشته شده، مقاله‌ها نگاشته شده، نشریه ‌ها چاپ شده که هرکدام اینها در جای خودش واقعا ارزشمند است ولی هیچ یک از آنها قادر نخواهد بود تمام ابعاد دفاع مقدس و حوادث مختلف را که بعد از پیروزی انقلاب در جای جای میهن اسلامی به وجود آمد به تصویر بکشد. بدون تردید مردم قدر شناس ایران اسلامی فداکاری نیروهای مسلح ما اعم از سپاه و ارتش و بسیج، فداکاری نیروی زمینی قهرمان ارتش را در دفع تجاوز دشمن در روزهای ابتدایی جنگ همین‌طور بارش شهاب‌های آسمانی نیروی هوایی را در اولین روز بعد از آغاز جنگ یعنی اول مهر ماه که با صدو چهل فروند هواپیما به سوی عراق حمله کردند، همچنین خلق حماسه به‌یاد ماندنی جنگ سی‌و چهار روزه نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران را در جریان فتح خرمشهر هرگز فراموش نکرده و نخواهند کرد. به راستی کیست که تلاش‌های پدافند هوایی را در ارتباط با سرنگونی هواپیماهای متجاوزدشمن، فراموش کند؟ دوران پر افتخار دفاع مقدس آثار بسیار مثبت و دستاوردهای عظیمی برای ایران اسلامی داشته است که با تکیه بر آنها و رهبری حکیمانه مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا روز به روز بر اقتدار و صلابت این مرز و بوم افزوده شده است. ما می‌دانیم که دشمن با چه هدفی این جنگ را شروع کرد؛ یکی برای براندازی نظام جمهوری اسلامی و هدف دیگر تصرف خاک میهن اسلامی بویژه استان نفتخیز خوزستان و تسلط بر اروند رود و جلوگیری از صدور انقلاب شکوهمند جمهوری اسلامی به دیگر کشورها بود که به حول و قوه الهی دیدیم که دشمن نتوانست به اهداف شوم خود دست پیدا کند واینکه ما می‌گوییم ما در جنگ پیروز شدیم به خاطر همین است. به خاطر اینکه ما دشمن را از خاک خود بیرون کردیم و دشمن نتوانست به هیچ یک از اهداف خود برسد وگرنه روزهای آغازین جنگ با این نیت جنگ را شروع کردند و صدام در مقابل دوربین‌های تلویزیونی قرار گرفت و قرار داد 1975 الجزایر را پاره کرد وخبر از فتح سه روزه خوزستان و یک هفته‌ای تهران داد که شرزه شیران این کشور اعم از سپاه و ارتش و بسیج، نقشه‌های دشمن را با رشادت‌ها و حماسه آفرینی‌های خود نقش برآب ساختند و برگ زرینی بر اوراق طلایی دوران دفاع مقدس افزودند. یاد و خاطره همه آن عزیزان زنده وجاوید باد و راهشان پررهرو باد. از برکات دفاع مقدس هرچقدر بگوییم باز هم کم است. اما به طور اجمال باید عرض کنم مردمی‌تر شدن و یا حضور پرشور مردم درصحنه‌های مختلف انقلاب، اتحاد و یکپارچگی مردم، استحکام ریشه‌های درخت تنومند انقلاب اسلامی، ایجاد اعتماد به نفس و تقویت خود باوری در بین ملت ما و مسئولین نظام از برکات جنگ تحمیلی است. امروزه این موفقیت‌های هسته‌ای که در کشور داریم به برکت وجود دانشمندان جوان ایرانی است که در سایه اعتماد به نفس و خودباوری آنان به دست آمده است. ازجمله ساخت ناوجماران. شما هفته گذشته در منطقه شمال غرب کشور شاهد رزمایش بزرگ فداییان حریم ولایت بودید. در آنجا حضور هواپیمای صاعقه در کنار سایر هواپیماها حاکی از خودباوری و اعتماد ملی بود. ساخت و تولید موشک‌های فراوان در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروی‌های مسلح نشانگر اعتماد به نفس وخودباوری است.
جنگ تحمیلی و تحریم دشمنان باعث شد که ما روی پای خودمان بایستیم و خود را از وابستگی‌ها نجات دهیم. امام رضوان الله تعالی در آن زمان فرمودند : اخراج کارشناسان خارجی و تحریم اقتصادی کشور و تحمیل جنگ از سوی دشمنان در واقع یک تحفه الهی بود که ما از آن غافل بودیم. صدور انقلاب و احیای خودباوری در میان دیگر ملت‌ها و بیداری اسلامی هم در سایه صدور انقلاب شکوهند اسلامی ایران ودفاع مقدس به دست آمده است. انقلاب‌های مصر، تونس، اردن و بحرین. بنابر فرمایش رهبر معظم انقلاب، نفس اسلامی در کشورهای مسلمان دمیده شده است که امیدواریم بزودی زود بشنویم که قدس نیز آزاد شده است.

* یکی از نهادهای فرهنگی و اعتقادی در دوران دفاع مقدس، سازمان عقیدتی - سیاسی ارتش بود. به نظر شما آیا این نهاد امروز هم همان کاربرد دوران دفاع مقدس را دارد؟
ما اعتقادمان این است که الحمدلله امروز از نظر معنوی‌، نیروهای مسلح ما در بالاترین سطح قرار دارند. به طور نمونه ما اگر بررسی کنیم می‌بینیم که همین امسال در ایام اعتکاف و در ماه رجب دهها هزار نفر در نیروی‌های مسلح، در ارتش جمهوری اسلامی ایران، دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش جمهوری اسلامی ایران و خانواده‌های کارکنان و پرسنل جان برکف ارتش در مراسم اعتکاف حضور داشتند. در نمازهای جماعت، نه نمازهای جمعه، در مراسم دعاهای کمیل و ندبه نه تنها آن زمان رزمندگان ما در دفاع مقدس از حضور معنوی روحانیون وتشکیلات فرهنگی در ارتش بهره مند بودند بلکه امروز هم شاهد هستیم که نیروهای مسلح ما از بعد معنوی در آمادگی خوبی قرار دارند. از نظر روحی و ایمان و بنیه اعتقادی، بصیرت نیروهای ما چه در دفاع مقدس و چه امروز و استقامت اینها در مقابل قدرت مادی دشمن بسیار بالاست که به برکت همین تلاش‌های فرهنگی در سازمان عقیدتی- سیاسی ارتش به وجود آمده است. ارتش جمهوری اسلامی ایران تحولات فراوانی را در سه دهه بعد از انقلاب اسلامی داشته که دلدادگی به اسلام، ولایت فقیه، امام و مقام معظم رهبری بخش مهمی از این تحول عظیم در نیروهای مسلح است. امروز ارتشیان ما، ارتشیان ولایی هستند. امروز ارتشیان ما ولایتمدارند. هم چنانکه در دفاع مقدس ما می‌بینیم که جنگ تحمیلی فرصت نمایش خالصانه‌ترین و زیباترین مناجات‌ها و دعاها را پدید آورد. در کنار نماز، در کنار قرآن، دعا وسیله دیگری بود که یاد خدا را در دل رزمندگان نگه می‌داشت و به آنان قدرت روحی می‌بخشید وتحمل سختی‌های نبرد را برای آنان آسان می‌ساخت. دعا از یک سو رزمندگان را شاداب و با طراوت نگه می‌داشت، و از سویی دیگر امداد ونصرت الهی را با خود همراه می‌ساخت. امروز هم همین معنویت در ارتش ما الحمدلله وجود دارد و ارتش ما مایه افتخار ملت ایران و حتی ملت‌های منطقه است.

* اگر از دوران دفاع مقدس خاطره‌ای دارید بیان کنید.
می‌خواهم خاطره‌ای از آزاد سازی حلبچه عرض کنم. در زمان آزاد سازی حلبچه ما در منطقه شمال غرب بودیم. دوستان پیشنهاد کردند که برویم حلبچه را از نزدیک ببینیم. راه اصلی حلبچه از پاوه است. اما جهاد سازندگی قم یک جاده عجیب و مهمی زده بود از مریوان. درآنجا یک سه راهی وجود دارد که به آن"دزلی" می‌گفتند. دوستانی بودیم از جمع روحانیون، حاج آقا صالحی رئیس عقیدتی منطقه شمال غرب، حاج آقا فقیه وحاج آقا صیفوری رئیس عقیدتی سیاسی لشکر 28 بود. سرهنگ اشکان رئیس بازرسی لشکر،سرگرد سعید رفیعی فرمانده حفاظت اطلاعات لشکر،سرهنگ محسن دولتی،معاون عقیدتی سیاسی لشکر و سرهنگ داوود دست پاک که ایشان هم از عقیدتی سیاسی لشکر 28 بود. همگی ما تصمیم گرفتیم برویم حلبچه را ببینیم. از سه راه دزلی یا سه راه حزب الله حرکت کردیم که در همین جا عرض کنم واقعا از زحمات طاقت فرسای برادران جهاد سازندگی هم کم صحبت شده است. عظمت و بزرگی جاده‌ای که برادران جهاد سازندگی قم احداث کرده بودند درنوع خود بی‌نظیربود. این سنگر‌سازان بی‌سنگر کارهای بزرگی انجام دادند که یکی از آنها همین جاده بود. رفتیم تا رسیدیم به جایی که فقط قبرستان بود و معلوم بود که اینجا را با خاک یکسان کرده‌ا‌ند. سئوال کردیم اینجا کجاست؟ گفتند: اینجا " خورمال" است. خورمال را رد شدیم و رسیدیم به شهری به نام"‌دوجیله". از دوجیله هم گذشتیم و رسیدیم به حلبچه که نمی‌دانم چه بگویم از ددمنشی‌ها و جنایات صدام؟! زبان قاصر است از بیان فجایع انجام شده در حلبچه! کودک خردسالی در آغوش گرم مادر خویش به شهادت رسیده بود، یعنی شیمیایی شده بود. انسان‌های پاک و بی‌گناه، زن ومرد و پیرو جوان را به طرز بی‌رحمانه‌ای بمباران شیمیایی کرده بودند. دیدیم که خداوند متعال نه تنها در روز قیامت، بلکه در همین دنیا پاسخ صدامیان را داد. آنهایی که آن همه کمک مادی و تسلیحاتی کرده بودند تا این جنگ را به ما تحمیل کنند، با دست پلید خودشان به دار مجازات آویخته شدند. خاطره دیگری که در ذهن دارم بر می‌گردد به تاریخ 10/10/1364 و زمانی که ما در پیرانشهر بودیم ودر سنگر فرمانده لشکر بمباران هوایی انجام شد. ما در مسجد پادگان پیرانشهر مشغول نماز خواندن بودیم که بمباران هوایی دشمن شروع شد. هرگز یادم نمی‌رود که یک روحانی از ارتش آمده بود و از تهران به کار تبلیغی مشغول بود، نامش حاج آقا میردامادی بود ویکی دو سال قبل به رحمت خدا پیوست. ایشان هم امام جماعت بود. در لحظه بمباران هرکسی به طرفی گریخت و پناه گرفت. من ستوانیاری را دیدم به نام "‌احباب وند" او آجودان فرمانده لشکر 64 بود. آن عزیز در لحظه بمباران که هرکسی به سویی می‌گریخت با آرامش و سکینه خاصی نماز می‌خواند و واقعا از صمیم قلب خویش الله اکبر می‌گفت و گویی که هیچ بمبارانی وجودندارد. من هرگاه از نماز صحبتی می‌شود ایشان را مثال می‌زنم.

* اگر جناب عالی بخواهید در قالب داستان یا فیلمنامه یکی از ابعاد جنگ را بنویسید ویا به تصویر بکشید، کدام یک از ابعاد جنگ را خواهید نوشت؟
مسائل معنوی جنگ و رشادت‌ها و حماسه آفرینی‌های رزمندگان بسیار جای کار دارد چه در قالب داستان و چه در قالب خاطره و یا فیلمنامه می‌توان حرف‌های زیادی زد.
نوجوانی که به سن قانونی نرسیده و شناسنامه‌اش را دستکاری می‌کند تا به جبهه برود،چه انگیزه‌ای می‌تواند داشته باشد برای حضور در جبهه ؟ مگر نه این است که اینها در راه خدا جانشان را اهدا می‌کردند؟! مگر نه این است که اینها به دنبال اهداف معنوی‌ای بودند که خداوند متعال آن اهداف را معین کرده است؟ همین حقیقت رمز تقدس و ارزشمندی جهاد و دفاع در اسلام است. استفاده از هنر برای بیان خاطرات و رشادت‌های رزمندگان بسیج و سپاه وارتش در دوران دفاع مقدس از مواردی است که فرمانده کل قوا و مقام معظم رهبری برآن تاکید دارند.

* برای شناساندن دفاع مقدس و فرهنگ جبهه به نسل جوان و نسل امروز چه باید کرد؟
برای نشان دادن آن رشادت‌ها به نسل جدید جامعه ما باید تلاش کنیم آن فرهنگ را به نسل امروز منتقل کنیم. اگر ما موفق شویم این فرهنگ را به نسل جدید منتقل کنیم توانسته‌ایم به وظیفه اصلی خودمان عمل کنیم چرا که ما معتقدیم انتقال فرهنگ دفاع مقدس به نسل جوان ضرورت اساسی دارد و لازم است آن گونه که شایسته حماسه سازی‌ها و دلاوری‌های این ملت است ارزشهای دفاع مقدس به نسل جوان معرفی وتبیین شود. یکی از کارهایی که ما می‌توانیم برای انعکاس این فرهنگ انجام دهیم این است که یاد شهدای جنگ را زنده نگه داریم و آنها را فراموش نکنیم آنان در بینش قرآنی ما همواره زنده‌اند.
اگر ما عظمت شهدا را درک کنیم و با ساحت نورانی آنان به درگاه خدا استغاثه کنیم قطعا خواسته‌های ما به اجابت می‌رسد. یکی دیگر از راه‌های انتقال فرهنگ جبهه و جنگ، ترویج فرهنگ دفاع است. فرهنگ دفاع مثل دژی است مستحکم که قابل تسخیر نمی‌باشد. فراموش نکنیم که جنگ امروز هم پایان نیافته و دشمنان دیگر حمله نظامی نمی‌کنند، و بنابر فرموده مقام معظم رهبری همین هجمه فرهنگی و تهاجم فرهنگی جنگ تمام عیاری است که دشمن از طریق شیوع فساد در جامعه، اعتیاد نسل جوان، ماهواره ها و اینترنت به انداخته است وماباید فرهنگ دفاع در برابر این تهاجمات دشمن را به جوانانمان بیاموزیم و نگذاریم آنان در ورطه سقوط قرار گیرند.

* به نظر می‌رسد که بعضی از بی‌مهری ‌ها به خانواده شهدا و جانبازان آنان را آزرده خاطر کرده است. برای دلجویی از این عزیزان چه باید کرد؟
مسئولین و همه آنهایی که به هر نحوی مسئولیتی دارند باید توجه داشته باشند که مدیون خون شهدا هستند وامنیت امروز کشورمان را مرهون فداکاری‌ها، رشادت‌ها و از جان گذشتگی‌های خانواده معظم شهدا و جانبازان وآزادگان هستیم. به طور یقین چه آنهایی که به درجه رفیع شهادت رسیدند و چه عزیزانی که جانباز شدند تک تک ما وظیفه داریم با برنامه‌ریزی صحیح و با همت مضاعف در خدمت این عزیزان باشیم ومشکلات این انسان‌های عزیز و خالص را بررسی کنیم ودر رفع آن بکوشیم. خوشبختانه در ارتش، فرماندهان عزیز و مسئولین و همکاران مجموعه عقیدتی - سیاسی ارتش وسازمان ایثارگران ارتش در انجام وظیفه‌ای که برعهده دارند در حد مقدور تلاش می‌کنند. اگر چه پر واضح است که در مقابل فداکاری‌ها واز خودگذشتگی‌های ایثارگران ما نمی‌توانیم کاری انجام دهیم.

* رزمایش‌هایی که ارتش جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌کند، چه پیامی برای دوستان و دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران دارد؟
رزمایش‌هایی که نیروهای مسلح برگزار می‌کنند علاوه بر اینکه ارتقا وحفظ آمادگی رزمی و توانمندی‌های نظامی ارتش جمهوری اسلامی ایران را به دوستان نظام و دشمنان نظام‌شان می‌دهد، دو پیام مهم را هم با برگزاری این رزمایش‌ها مد نظر داریم؛ اولین پیام این رزمایش‌ها برای کشورهای منطقه، پیام صلح و دوستی است و دومین پیام هم این است که با توجه به تاکیدی که فرماندهی معظم کل قوا داشتند دشمنان ما بدانند جمهوری اسلامی ایران برای هیچ کشوری در منطقه تهدید نیست. ضمن اینکه می‌خواهیم بگوییم با احترام متقابل به دوستی باکشورهای منطقه، مادر مقابل هرگونه تهدید باید آمادگی خود را حفظ کنیم که اگر خدای ناکرده روزی دشمنی مانند صدام اشتباه کرد و فکر غلط داشت وخواست علیه نظام جمهوری اسلامی ایران حرکتی را انجام دهد نیروهای مسلح ما باید همیشه هشیار و آماده باشند.

منبع: / روزنامه / رسالت ۱۳۹۰/۷/۴
گفت و گو شونده : سید محمد علی آل هاشم