مهارت تفکر انتقادی
یعنی شک مقدس داشتن. بدین مفهوم که در پدیده ها شک کنیم اما در آن شک باقی نمانیم و با استفاده از تفکر خلا ق راه های بهتری را نیز جست وجو کنیم. ابراز عقیده و ارزشیابی کنیم قوه تجسم داشته باشیم تصمیم گیری کنیم و مسائل را حل کنیم.

ویژگی های افراد دارای تفکر انتقادی
ذهن فعال و عدالت جو دارند، کارگروهی و با برنامه را دوست دارند، دلسوز مردم اند و با آنها ارتباط خوبی دارند، ابتکار عمل و استقلا ل فکر دارند، افق دیدشان باز است و خود را «عقل کل» نمی دانند.

5- مهارت ارتباط
ارتباط انسانی زیبایی های درون هر یک از ما را آشکار می سازد. ارتباط میان دو فرد تنها از طریق کلمات برقرار نمی شود، بلکه همه کارهای ما نوعی ارتباط محسوب می شود.
مهارت های ارتباطی شامل اجزایی از قبیل موارد زیر است:
الف - ارتباط کلا می و غیرکلا می موثر
ب- ابراز وجود
ج- مذاکره
د- گوش دادن
ه - غلبه بر خجالت
و- امتناع

6- مهارت روابط بین فردی
ارتباط، لازمه بقا و خوشبختی انسان است. انسان از طریق ارتباط برقرار کردن با دیگران نیاز اساسی خود را به بقا، امنیت و آرامش، عزت نفس، خود شکوفایی و شرکت موثر در یک دنیای متنوع اجتماعی برطرف می کند، افرادی که در ارتباطات میان فردی خود ماهرانه و به شکل مناسب و کارآمد عمل می کنند باید نحوه ارتباط خود را با اهداف و شرایط افراد مقابل منطبق کنند. کارآمدی و مناسب بودن مستلزم این است که به زمینه های شخصی و روزمرگی متفاوت دیگران توجه کنیم و برای این تفاوت ها احترام قایل شویم. به همین جهت، باید به این رهنمودها توجه کرد: برخورداری از مهارت های گوناگون برای تنظیم دقیق ارتباط، توجه به دیدگاه طرف مقابل، بازبینی ارتباط و متعهد بودن نسبت به ارتباط میان فردی کارآمد و اخلا قی، همکاری و مشارکت، اعتماد به گروه، تشخیص مرزهای بین فردی مناسب، دوست یابی، شروع و خاتمه ارتباطات.

7- مقابله با هیجانات
به واقعه ای که اخیرا موجب برانگیخته شدن خشم، شادی وغم و... شما شده است فکر کنید واحساسی را که به شما دست داده بود به یاد آورید.
نشانه های جسمی مانند تنفس مشکل، ضربان سریع قلب، گرفتگی معده و پشت و... حالا ت روانی مانند احساس عدم کنترل، احساس تمایل به زدن دیگری و... را در نظر آورید.
به طور کلی بایستی برای مقابله با هیجانات مراحل ذیل در نظر گرفته شود:
الف- شناخت هیجان های خود ودیگران
ب- درک و شناخت ارتباط این هیجان ها با تفکر واندیشه
ج- آموزش روش های خود کنترلی در مقابله با ناکامی، خشم، بی حوصلگی، غمگینی، ترس و اضطراب و کسب مهارت هایی چون خودآگاهی، همدلی و ارتباط.

8- مهارت مقابله با استرس
استرس واکنش هیجانی بدن به عوامل استرس زاست، عوامل استرس زا شامل فشارهای شغلی ترافیک، تصادفات و مسایل خانوادگی است.
استرس بر دو نوع است:
استرس مفید
استرس مضر
استرس مفید و لا زم همان ترس واقعی یا عاقلانه است، استرس مضر در واقع عبارت است از نگرانی مفرط یا ترس مبالغه آمیز وغیر ضروری.

روش های مقابله با استرس
الف- ورزش
ب- تمرین تحلیل درست موقعیت ها
ج- مدیریت زمان
د- یادگیری مهارت تفکر منطقی
ح- افزایش ایمان به خدا
و- استراحت: تغذیه و تفریح مناسب
ز- عدم درشت نمایی مشکل
ط- یادگیری مهارت ارتباطی - خودآگاهی- ابراز وجود، تصمیم گیری و حل مساله

9- مهارت تصمیم گیری
تصمیم گیری ابزاری است که برای شکل دادن به آینده مثبت و فرایندی است پیچیده شامل انواع توانایی های فکری و نیز داشتن اطلاعات در مورد تصمیمی که می خواهیم بگیریم. به خاطر داشته باشیم وقتی با مساله ای روبه رو می شویم، قدرت فکر، عالی ترین نیروی ماست. برای تصمیم گیری منطقی و خوب باید سه مرحله زیر را در نظر داشته باشیم:
الف - تصمیمی را که با آن مواجهیم از همه جوانب مورد بررسی قرار دهیم.
ب - انتخاب هایی را که در پیش رو داریم مشخص کنیم.
ج - عواقب هر انتخاب و جوانب مثبت و منفی هر یک از آنها را مشخص کنیم و براساس راه حلی که بیشترین امتیازات مثبت و کمترین امتیازات منفی را داراست انتخاب نهایی را به عمل آوریم.

10- مهارت حل مساله
وجود مشکلات کوچک و بزرگ در زندگی عادی است و همه مردم خواه و ناخواه در طول زندگی با مشکلات مختلف روبه رو می شوند مسایل مهم زندگی چنانچه حل نشده باقی بمانند استرس ایجاد می کنند که به فساد اجتماعی منجر می شود.
حل مساله فرد را قادر می سازد که به طور سازنده با مشکلات زندگی خود مواجه شود. حل مساله مستلزم چندین فعالیت است به طوری که ابتدا باید «مساله» را با دقت و صحت تعریف کرد و سپس راه حل هایی متفاوت را در کنار هم قرار داد و در نهایت راه حل مناسب را از میان راه حل هایی که ممکن است انتخاب و اجرا کرد.

نتیجه گیری
پژوهش ها نشان داده اند که اثرهای زیان بخش مشکلات روزمره در افرادی که تا به حال تحت استرس بوده اند.
افراد مضطرب و نیز کسانی که در حالت آشفتگی روانی قادر به مقابله موثر نیستند شدیدتر است. فشارهای ناشی از مسایل روزمره برای افرادی که دارای عزت نفس بالا هستند و از سیستم حمایتی خوبی برخوردارند کمتر است، پژوهشگران تاثیر مثبت مهارت های زندگی را در کاهش سو»مصرف مواد، استفاده از ظرفیت ها و کنش های هوشی، پیشگیری از رفتارهای خشونت آمیز، تقویت اتکا به نفس، تقویت خودپنداری مثبت و... مورد تایید قرار داده اند. مهارت های زندگی شخص را قادر می سازد دانش، نگرش ها و ارزش ها را به توانایی های واقعی و عینی تبدیل کند. او باید یاد بگیرد که «چه کاری را باید انجام دهد و چگونه آن کار را انجام دهد.»

منبع: روزنامه مردم سالاری ۱۳۸۸/۰۳/۰۶
نویسنده : لیلا مومنیان