درویش دوزی یا تفرش دوزی، یکی از هنرهای اصیل ایرانی است که در گذشته توسط مردم شهر تفرش به طور گسترده تولید می‌شد. این هنر ظریف و زیبا، با استفاده از تکنیکی ساده، نقش‌هایی چشم‌نواز بر روی پارچه ایجاد می‌کند.

روش دوخت تفرش دوزی به دو صورت انجام می‌شود:

روش اول:

• طرح مورد نظر بر روی کاغذ شطرنجی کشیده می‌شود.
• طرح بر روی پارچه گذاشته و دور آن کوک زده می‌شود.
• دوخت بر روی کاغذ آغاز می‌شود. نخ مورد نظر برداشته شده و ردیف‌های افقی به صورت رفت و برگشت دوخته می‌شود. سپس ردیف‌های عمودی دوخته می‌شوند تا طرح کامل شود.
• پس از اتمام کار، کاغذ نم‌دار شده و به آرامی از پارچه جدا می‌شود.
• پشت کار اتو زده می‌شود.
• در صورت نیاز، کار آسترکشی می‌شود.

روش دوم:

• این روش به صورت تار کشی انجام می‌شود و نیازی به کشیدن طرح روی پارچه نیست.
• طرح‌ها کاملاً ذهنی هستند و از طریق شمارش تار و پود پارچه و با دوخت شلال به وجود می‌آیند.
• ابتدا با کشیدن سه نخ از طول و عرض پارچه، مربع‌هایی به ضلع یک سانتی‌متر بر روی پارچه مشخص می‌شود و سپس وسط آن با نخ ابریشمی به رنگ پارچه دوخته می‌شود.
• در ردیف اول، با شمارش تار و پود پارچه، شلال‌های منظم و یکنواختی بر روی پارچه دوخته می‌شود.
• در ردیف دوم، شلال‌ها طوری زده می‌شوند که هر نخی که در ردیف اول روی پارچه قرار داشته، در این ردیف زیر قرار می‌گیرد.
• نکته قابل توجه این است که ردیف شلال‌های در طرح باید زوج باشد (شش یا هشت ردیف).

در گذشته از تفرش دوزی برای تزئین چادر شب، پرده، رویه کرسی و بقچه استفاده می‌شد. امروزه می‌توان از این هنر زیبا برای تزئین لباس، رومیزی و سایر اشیاء استفاده کرد.

تفرش دوزی، هنری اصیل و ماندگار است که با سادگی و ظرافت خود، زیبایی را به ارمغان می‌آورد. احیای این هنر و آموزش آن به نسل‌های جدید، گامی مهم در حفظ و گسترش میراث فرهنگی ایران است.