نظام الدین ابو محمد الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤید، مشهور به نظامی گنجوی، یکی از بزرگترین شاعران و داستان‌سرایان پارسی‌گوی در سده ششم هجری است. شهرت او به حدی است که به او لقب "حکیم" داده‌اند.

اما در مورد زادگاه نظامی اختلاف نظرهایی وجود دارد. برخی معتقدند که او در شهر گنجه (در جمهوری آذربایجان امروزی) متولد شده است، در حالی که برخی دیگر زادگاه او را روستای "تا" در نزدیکی شهر تفرش در ایران می‌دانند.

طرفداران نظریه دوم، به شواهدی از جمله اشعار خود نظامی استناد می‌کنند. در بیت‌هایی از مثنوی "خسرو و شیرین" نظامی به روستای "تا" و دلتنگی خود برای آن اشاره می‌کند:

چو در گرچه در شهر گنجه گُمم، ولی از کهستان شهر قُمم به تفرش دهی است "تا" نام او، نظامی از آنجا شده نامجو

علاوه بر این، شواهد تاریخی و باستان‌شناسی نیز وجود دارد که از وجود روستای "تا" در دوران حیات نظامی حکایت دارد.

همچنین، در سال 2015، سازمان جهانی یونسکو در بزرگداشتی که از نظامی گنجوی به عمل آورد، تفرش را به عنوان زادگاه این شاعر نامدار معرفی کرد.

روستای "تا" در حال حاضر به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری استان مرکزی شناخته می‌شود. در این روستا، خانه‌ای به عنوان خانه پدری نظامی گنجوی به گردشگران معرفی می‌شود.

همچنین، در این روستا، کوچه‌ها به نام شخصیت‌های شاهنامه و اشعار نظامی نامگذاری شده‌اند.

از جمله آثار مشهور نظامی می‌توان به مثنوی‌های عاشقانه "خسرو و شیرین"، "لیلی و مجنون" و "هفت پیکر" اشاره کرد. این مثنوی‌ها به دلیل زیبایی و ظرافت زبان و بیان، در زمره بهترین آثار ادبیات فارسی به شمار می‌روند.

نکاتی در مورد نظامی گنجوی:

• نام: نظامی گنجوی، نظامی عروضی، حکیم نظامی
• تخلص: نظامی
• زادگاه: روستای "تا" در نزدیکی شهر تفرش (بر اساس برخی نظرات) / شهر گنجه (بر اساس برخی دیگر)
• دوران زندگی: سده ششم هجری (قرن 12 میلادی)
• آثار: مثنوی‌های "خسرو و شیرین"، "لیلی و مجنون"، "هفت پیکر"، " مخزن الاسرار"، "شرفنامه"، "اسکندرنامه" و...
• سبک: حماسی، غنایی، تعلیمی
• مقام: یکی از بزرگترین شاعران و داستان‌سرایان پارسی‌گوی