بریه خانی: روستایی کهن در دل زاگرس، با قدمتی سیصد ساله، گویی داستانی از فراز و نشیب تاریخ را در سینه خود نهفته دارد. این روستا که در جنوب شرقی شهرستان دالاهو و در بخش گهواره واقع شده، از دو بخش بریه خانی بالا و پایین تشکیل شده بوده که به مرور زمان به یک روستا تبدیل شده است.

آثار تاریخی:

گور دخمه‌ها: در اطراف روستا، گورهای دسته جمعی یا گور دخمه‌هایی وجود دارد که نشان از قدمت بالای این منطقه دارد. متاسفانه بسیاری از این گورها در زمان قبل از انقلاب برای یافتن اشیاء عتیقه تخریب شده‌اند.
تپه دست‌ساز: در کنار بریه خانی پایین، تپه‌ای دست‌ساز قرار دارد که قبرستان قدیمی روستا بوده است. هنوز آثار قبرها و سنگ قبرهایی با نوشته‌های فارسی شکسته بر روی این تپه قابل مشاهده است.

طبیعت:

آب و هوا: بریه خانی زمستان‌های سرد و تابستان‌های خنک دارد.
پوشش گیاهی: درختان بلوط، زالزالک وحشی، پسته کوهی، البالو وحشی، بادام وحشی، انجیر و مازو از جمله درختان این منطقه هستند. گیاهان خوراکی و دارویی مانند کنگر، شنگ، پاغازه، پیچک، قارچ، گیلاخه، سیرونه، گل گاو زبان، اویشن کوهى و گل ختمى نیز در این روستا یافت می‌شوند.
حیات وحش: گرگ، خرگوش، شغال، روباه، مار و پرندگانی مانند کبک، کبوتر، چکاوک و دارکوب از جمله حیات وحش این منطقه هستند.

سراب بریه خانی:

سراب بریه خانی از جاذبه‌های طبیعی این روستا است. در گذشته، آب این سراب برای آشامیدن، شستشو و آبیاری باغ‌ها استفاده می‌شد. اما در حال حاضر، به دلیل لوله‌کشی آب در روستا، استفاده از آن به طور قابل توجهی کاهش یافته است.

اقتصاد:

مردم بریه خانی بیشتر به کشاورزی و دامداری مشغول هستند. گندم، جو، نخود و عدس از جمله محصولات کشاورزی این روستا هستند. همچنین روغن حیوانی، پشم، گوشت و دوغ غلیظ شده (دو خس) از جمله محصولات دامداری این منطقه به شمار می‌روند. در گذشته، باغداری نیز در این روستا رونق داشته و محصولاتی مانند سیب لبنان و گلاب از آن به دست می‌آمده است. اما به دلیل خشکسالی، بسیاری از این باغ‌ها خشک شده‌اند.

صنایع دستی:

صنایع دستی بریه خانی تا چند سال پیش شامل گلیم‌بافی و جاجیم‌بافی بود. اما متاسفانه به دلیل عدم حمایت دولت، این هنرها در حال حاضر رونق خود را از دست داده‌اند.

غذاهای محلی:

بژی یا برساق (نوعی شیرینی با آرد، شکر و روغن) و ترخینه (نوعی غذا با گندم آسیاب شده و دوغ غلیظ شده) از جمله غذاهای محلی این روستا هستند.

بریه خانی: روستایی با مردمانی خونگرم و مهمان‌نواز، که با وجود قدمت و تاریخ غنی، با چالش‌هایی مانند خشکسالی و عدم حمایت از صنایع دستی روبرو است. امیدواریم با تلاش مردم و مسئولین، این روستای زیبا به جایگاه واقعی خود در گردشگری و اقتصاد منطقه برسد.

آقای برومند حسینی 
(مدیر کانال روستای بریه‌خانی)