بررسی باستان‌شناسی کاروانسرای خانک واقع در مسیر کوهستانی تفرش به ساوه
نویسنده: دکتر علی نوراللهی
مجله: ایران ورجاوند، سال 15، شماره 5 (پاییز و زمستان 1399)
صفحات: 47 تا 73
موضوع: بررسی باستان‌شناسی کاروانسرای خانک واقع در مسیر کوهستانی تفرش به ساوه
یافته‌های کلیدی:
- کاروانسرای خانک در دوره صفوی و احتمالاً در زمان حکومت شاه عباس اول ساخته شده است.
- این کاروانسرا از نوع چهار ایوانی و دارای دو حیاط مرکزی است.
- مصالح اصلی به کار رفته در ساخت این کاروانسرا آجر، سنگ و ملات گچ است.
- کاروانسرای خانک در دوره قاجار مرمت شده و کاربری آن تغییر کرده است.
- این کاروانسرا در حال حاضر در وضعیت نیمه‌ویران قرار دارد و نیاز به مرمت و بازسازی دارد.
اهمیت مقاله:
این مقاله به بررسی یکی از مهم‌ترین کاروانسراهای دوره صفوی در استان مرکزی می‌پردازد. کاروانسرای خانک از نظر معماری و تزئینات از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد تاریخ و فرهنگ راه و راهداری در ایران در دوره صفوی ارائه دهد.
روش تحقیق:
در این پژوهش از روش‌های مختلف باستان‌شناسی از جمله بررسی میدانی، مطالعات کتابخانه‌ای و فتوگرامتری استفاده شده است.
** یافته‌های مقاله:**
- کاروانسرای خانک در یک منطقه کوهستانی و در مسیر راه تفرش به ساوه واقع شده است.
- این کاروانسرا دارای پلان چهار ایوانی و دو حیاط مرکزی است.
- ایوان‌های کاروانسرا به صورت قرینه در چهار طرف حیاط مرکزی قرار گرفته‌اند.
- حجره‌ها در دور تا دور حیاط مرکزی و در زیر ایوان‌ها قرار دارند.
- مصالح اصلی به کار رفته در ساخت این کاروانسرا آجر، سنگ و ملات گچ است.
- تزئینات کاروانسرا شامل کاشی‌کاری، مقرنس‌کاری و گچبری است.
- کاروانسرای خانک در دوره قاجار مرمت شده و کاربری آن تغییر کرده است.
- در دوره قاجار، از این کاروانسرا به عنوان قلعه و محل سکونت استفاده می‌شده است.
- این کاروانسرا در حال حاضر در وضعیت نیمه‌ویران قرار دارد و نیاز به مرمت و بازسازی دارد.
پیشنهادات:
- انجام مطالعات تکمیلی برای تعیین دقیق تاریخ ساخت و کاربری کاروانسرای خانک
- مرمت و بازسازی این کاروانسرا و تبدیل آن به یک جاذبه گردشگری
- انجام مطالعات باستان‌شناسی در سایر کاروانسراهای استان مرکزی
امیدوارم این خلاصه برای شما مفید بوده باشد.
منابع:
- نوراللهی، علی. "بررسی باستان شناسی کاروانسرای خانک در مسیر کوهستانی تفرش به ساوه." ایران ورجاوند 15، no. 5 (1399): 47-73.
لینک به مقاله:
نکات تکمیلی:
- برای مطالعه متن کامل مقاله، می‌توانید به مجله ایران ورجاوند، سال 15، شماره 5 (پاییز و زمستان 1399) مراجعه کنید.
- همچنین می‌توانید با جستجو در اینترنت، اطلاعات بیشتری در مورد کاروانسرای خانک و سایر کاروانسراهای دوره صفوی در ایران پیدا کنید.
نظر شما