کوه‌ها و دشت‌های مرتفع دالاهو در فصل بهار، به بوم نقاشی بی‌نظیری از گیاهان خودرو تبدیل می‌شوند که طعمی دل‌انگیز و خواص بی‌شماری برای سلامتی به ارمغان می‌آورند. مردم این دیار از دیرباز با شناخت دقیق این گیاهان و بهره‌مندی از آن‌ها در پخت و پز، پیوندی عمیق بین فرهنگ، طبیعت و سلامتی برقرار کرده‌اند.
 

در این میان، غازیاخه (پاغازه)، گیلاخه، برزا (جعفری کوهی)، شنگ، پالمه، کنگر، زو، ریواس، گنور، سیرونه، پیچک، قارچک‌های متعدد و ... هر کدام قصه سلامتی و طعمی منحصر به فرد دارند.

غازیاخه (پاغازه) با برگ‌های پهن و ساقه‌های توخالی، طعمی خاص به آش و سوپ می‌دهد و سفره‌ها را رنگین می‌کند.

گیلاخه با برگ‌های ضخیم و ساقه‌های گوشتی، منبعی سرشار از ویتامین C است و به صورت خام یا پخته مصرف می‌شود.

برزا (جعفری کوهی) گیاهی معطر با برگ‌های شبیه به جعفری است که به عنوان ادویه در انواع غذاها، عطر و طعم بی‌نظیری به ارمغان می‌آورد.

شنگ با ساقه‌های بلند و برگ‌های باریک، خاصیت ضد التهابی دارد و به صورت خام یا پخته مصرف می‌شود.

پالمه با برگ‌های پهن و ساقه‌های ضخیم، طعمی شبیه به اسفناج دارد و در آش و سوپ به کار می‌رود.

کنگر با ساقه‌های ضخیم و برگ‌های خاردار، منبع عالی فیبر و آنتی‌اکسیدان است و به صورت خام یا پخته مصرف می‌شود.

زو با برگ‌های پهن و ساقه‌های توخالی، طعمی شبیه به کدو حلوایی دارد و در آش و سوپ به کار می‌رود.

ریواس با ساقه‌های قرمز و برگ‌های پهن، خاصیت ملین دارد و به صورت خام یا پخته مصرف می‌شود.

گنور با برگ‌های ضخیم و ساقه‌های گوشتی، منبع عالی ویتامین A است و به صورت خام یا پخته مصرف می‌شود.

سیرونه با برگ‌های باریک و ساقه‌های بلند، خاصیت ضد میکروبی دارد و به صورت خام یا پخته مصرف می‌شود.

پیچک با برگ‌های سبز و ساقه‌های رونده، خاصیت ضد سرفه دارد و به صورت خام یا پخته مصرف می‌شود.
 

قارچ‌ها نیز در این سفره سلامتی جایگاه ویژه‌ای دارند. قارچ لیته با کلاهک قهوه‌ای و ساقه سفید، قارچ کما با کلاهک سفید و ساقه بلند، قارچ قمام با کلاهک قهوه‌ای و ساقه ضخیم، هر کدام طعمی منحصر به فرد و خواصی برای سلامتی دارند.

اما توجه داشته باشید که قارچ دملان یا زی ترک با کلاهک قرمز و خال‌های سفید سمی است و باید از مصرف آن پرهیز شود.

استفاده از این گیاهان در آشپزی، نه تنها طعم و عطری بی‌نظیر به غذاها می‌بخشد، بلکه مواد مغذی ضروری و ویتامین‌های مورد نیاز بدن را نیز تامین می‌کند.

بهار دالاهو فرصتی مغتنم برای لذت بردن از طعم و سلامتی طبیعت است.

نویسنده: عادل بهرامی‌منش

گروه مطالعات دالاهوشناسی

نکات:

• در هنگام جمع‌آوری گیاهان وحشی، به حفظ محیط زیست توجه داشته باشید و فقط به اندازه نیاز خود برداشت کنید.
• قبل از مصرف هر گیاه، از شناسایی دقیق آن اطمینان حاصل کنید.
• در صورت عدم آشنایی با گیاهان، از مصرف آنها خودداری کنید و از یک متخصص گیاه‌شناسی یا داروساز راهنمایی بخواهید.
• برخی از گیاهان ممکن است برای افراد دارای حساسیت یا بیماری‌های خاص مضر باشند. قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.