گویش لکی در قم و استان مرکزی: گنجینهای در خطر فراموشی
استاد ایرج افشار، پژوهشگر برجسته ایرانی، در سالهای اولیه انتشار مجله آینده، به معرفی سفرنامهای اروپایی پرداخت که در آن از گویشی در آذربایجان یاد شده بود. ایشان از خوانندگان درخواست یاری برای شناسایی این گویش کرده بودند.
نویسنده خاطره، که خود با گویش لکی آشنا بوده، در آن زمان از بیان هویت این گویش خودداری میکند. این اتفاق نشاندهنده بیتوجهی نسبت به گویشها و زبانهای محلی در آن دوران است.
در این یادداشت، به اهمیت حفظ و پاسداشت گویش لکی در استانهای قم و مرکزی پرداخته میشود.
روستاهای لکنشین:
نویسنده به تعدادی از روستاهای لکنشین در این دو استان اشاره میکند، از جمله:
- قلعهچم
- نیزار
- حاجیآباد نیزار
- دودِهک
- حَصارسرخ
- زندآباد (داخل شهر شده)
- حاجیآباد لکها
- قلعهنو
- نَوارُون
- مؤمنآباد
این فهرست، که نیاز به تکمیل و اصلاح دارد، نشاندهنده پراکندگی گویشوران لکی در این منطقه است.
اهمیت حفظ گویش لکی:
گویش لکی، مانند سایر گویشها و زبانهای محلی، بخشی از گنجینه فرهنگی ایران به شمار میرود. حفظ و نگهداری این گویش، به معنای پاسداشت هویت و تاریخ مردمی است که به آن تکلم میکنند.
اقدامات انجام شده:
- گردآوری واژهنامه لکی توسط جناب حمید ایزدپناه و سایر پژوهشگران
- انتشار نشریهای در حاجآباد لکها یا آقا که قسمتی به واژههای لکی اختصاص داشت
- گردآوری حدود یکصد واژه و اصطلاح لکی توسط نویسنده
پیشنهادات:
- تهیه برنامههایی به زبان لکی توسط صدا و سیمای استانهای قم و مرکزی
- حمایت از پژوهشگران و فعالان فرهنگی در زمینه گویش لکی
- آموزش گویش لکی به نسلهای جوان
نتیجهگیری:
گویش لکی، مانند سایر گویشها و زبانهای محلی، در معرض خطر فراموشی قرار دارد. با اتخاذ تدابیر مناسب، میتوان این گنجینه فرهنگی را حفظ و به نسلهای آینده منتقل کرد.
نظر شما