اصفهان، پایتخت سابق ایران، با قدمتی دیرینه، میزبان آثار تاریخی و مذهبی متعددی از دوره‌های مختلف است. در کنار مسجدها، مناره‌ها و کاخ‌های باشکوه، آتشگاه‌ها نیز از جمله بناهای تاریخی این شهر به شمار می‌روند.

آتشگاه‌ها در گذر تاریخ

آتشگاه‌ها از دیرباز در ایران به عنوان مکانی مقدس برای زرتشتیان شناخته می‌شدند. این اماکن محل روشن کردن آتش مقدس و نیایش اهورا مزدا بودند. در اصفهان نیز، علاوه بر آتشگاه معروف کوه آتشگاه، چندین آتشگاه دیگر وجود داشته است که در گذر زمان از بین رفته‌اند.

نمونه‌هایی از آتشگاه‌های اصفهان

• مسجد جامع اصفهان: برخی معتقدند که مسجد جامع اصفهان در ابتدا آتشگاهی بوده که پس از ورود اسلام به ایران به مسجد تبدیل شده است.
• آتشدان سنگی سمیرم: این آتشدان مربوط به دوران هخامنشیان است و در نزدیکی شهر سمیرم واقع شده است.
• آتشکده «زُروان»: این آتشگاه ساسانی در محله‌ای به نام "زروان" در اصفهان قرار داشته است.
• آتشکده «مهر»: این آتشگاه در زمان اردشیر اول ساسانی در منطقه اردستان ساخته شده است.
• آتشکده «رستاق»: این آتشگاه که در "انار آباد" قرار دارد، به گشتاسب کیانی نسبت داده می‌شود.
• آتشکده شاپور ذوالاکتاف: این آتشگاه در دهکده "جروان" جی قرار داشته و به نام "آتشکده سروش آذران" شهرت داشته است.

باورها و آیین‌های زرتشتیان اصفهان

• اعتقاد به فَرَوَشی: زرتشتیان به روح اعتقاد دارند و آن را "فَرَوَشی" می‌نامند. برای فَرَوشیهای اجداد خود نماز و دعا می‌خوانند و قربانی می‌کنند.
• نگرانی از آلودگی: زرتشتیان مردگان را نجس می‌دانند و برای حفظ پاکیزگی محیط، آنها را در محفظه‌های سرباز قرار می‌دهند تا طعمه پرندگان شوند.
• دوری از دروغ و تزویر: زرتشتیان دروغ را گناهی بزرگ می‌دانند و از بازار به عنوان محل دروغ و تزویر دوری می‌کنند.
• تقدیس کشاورزی: زرتشتیان به کشت و زرع، به خصوص گندم‌کاری، علاقه زیادی دارند و معتقدند "هر کس گندم می‌کارد، نیکی می‌افشاند."

اهمیت حفظ میراث فرهنگی

آتشگاه‌ها و دیگر آثار تاریخی اصفهان، گنجینه‌هایی ارزشمند از تاریخ، فرهنگ و هنر این سرزمین هستند. حفظ و نگهداری این آثار برای نسل‌های آینده، وظیفه‌ای همگانی است.