موزه مردم شناسی تایباد، دروازه‌ای به سوی گذشته این سرزمین کهن است. این موزه به عنوان پلی بین نسل‌های جدید و تاریخ غنی تایباد، آداب و رسوم، شیوه زندگی، نحوه امرار معاش، فولکلر، باورها و عقاید مذهبی این منطقه را به نمایش می‌گذارد.

پیشینه‌ای از جنس تاریخ

موزه مردم شناسی تایباد یکی از پروژه‌های مصوب سفر ریاست محترم جمهوری به این شهرستان است که در تیرماه سال 1387 با تلاش و پیگیری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تربت جام و تایباد افتتاح شد.

بنایی با هویت تاریخی

ساختمان این موزه، حمام قدیمی تایباد است که تحت مالکیت شهرداری بوده و با همکاری شهرداری و اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان فرهنگسرای خیام احیا و کاربری جدیدی یافته است. این فرهنگسرا شامل موزه مردم شناسی، مرکز منطقه‌ای آموزش صنایع دستی، نگارخانه و نمایشگاه آثار هنری هنرمندان شهرستان است.

گنجینه‌ای از فرهنگ و تاریخ

موزه مردم شناسی تایباد با ساختاری دایره‌ای، هر اتاق را به موضوعی خاص از مردم شناسی این شهرستان اختصاص داده است. در این موزه می‌توانید با بخش‌های مختلفی از زندگی سنتی مردم تایباد آشنا شوید:

• فرت‌بافی: هنر سنتی بافتن نوعی سبد حصیری
• خانه‌های سنتی: چیدمان و معماری خانه‌های سنتی در زمستان
• قالی‌بافی و گلیم‌بافی: هنرهای اصیل و پرمخاطب در تایباد
• عطاری: آشنایی با ادویه‌ها و گیاهان دارویی
• آهنگری: ابزار و ادوات فلزی مورد استفاده در گذشته
• محصولات کشاورزی و خرمن‌کوبی: شیوه‌های سنتی کشاورزی
• غرفه عشایر: سبک زندگی و دامداری عشایر تایباد
• ویترین‌های نمایشی: نمایش ابزارآلات مختلف مردم شناسی مانند پیه‌سوز، قفل، آفتابه، لگن، وسایل خوشنویسی، سلمانی، حمام و غیره

موزه نسخ خطی و خطاطی

با توجه به وجود یادگاری‌های خطی و نفیس تاریخی از زائران و پادشاهان و حکمرانان گذشته در ازاره دیوارهای مسجد مولانا و در اختیار داشتن تعداد بسیار زیاد نسخ ارزشمند خطی، در آینده از این مکان به عنوان موزه نسخ خطی و خطاطی استفاده خواهد شد.

بخش اداری

بخش اداری موزه نیز در این مکان تاسیس و راه اندازی شده است.