کوهستان صفه در قرون میانه اسلامی: نبرد اسماعیلیان و سلجوقیان
شرح نبرد حماسی:
کتابهای معتبر تاریخی مانند "تاریخ ابن اثیر"، "تاریخ راوند" و "تاریخ جهانگشای جوینی" به تفصیل نبردهای دولت سلجوقی سنی مذهب با پیروان شیعه اسماعیلی در اصفهان، به خصوص در کوهستان صفه و قلعه آن، میپردازند.
تسلط سلجوقیان و ظهور اسماعیلیان:
با تاسیس دولت سلجوقی، اصفهان به عنوان پایتخت رونق گرفت، اما به مرکز درگیریهای سیاسی و نظامی تبدیل شد. یکی از حوادث مهم این دوره، ظهور اسماعیلیان در اصفهان و بازسازی قلعه "شاهدژ" در کوه صفه بود. این قلعه به پناهگاه اسماعیلیان تبدیل شد و جنگی طولانی بین آنها و سلجوقیان آغاز شد.
تصرف قلعه شاهدژ توسط اسماعیلیان:
در سال 485 هجری قمری پس از مرگ ملکشاه سلجوقی، نزاع بین فرزندانش باعث ضعف دولت شد. در این میان، "احمد ابن عطاش" رهبر اسماعیلیان با حیلهگری قلعه شاهدژ را تصرف کرد و بر مناطق اطراف تسلط یافت. این امر سالها جنگ، خونریزی و ناامنی را به همراه داشت.
فتح قلعه و سرنوشت غمانگیز اسماعیلیان:
سلطان محمد سلجوقی پس از تثبیت قدرت خود، در سال 500 هجری به محاصره کوهستان صفه پرداخت. پس از ماهها درگیری، سرانجام قلعه فتح شد و اسماعیلیان باقیمانده کشته یا اسیر شدند.
سرنوشت غم انگیز ابن عطاش و خانوادهاش:
ابن عطاش به همراه همسر و پسرش به اسارت درآمدند. آنها مورد آزار و اذیت قرار گرفته و پس از یک هفته گشت زنی در شهر، پوست ابن عطاش را کنده و سر او و پسرش را به بغداد فرستادند. همسرش برای رهایی از اسارت، خود را از بالای قلعه به پایین پرتاب کرد و جان خود را از دست داد.
مدت نبرد:
منابع مختلف طول این نبرد را بین 7 تا 12 سال ذکر کردهاند.
اهمیت این رویداد:
این نبرد یکی از وقایع شگفتانگیز تاریخ ایران و داستانی پرماجرا برای اصفهان و کوه صفه بود. این نبرد نشاندهنده قدرت و نفوذ اسماعیلیان در آن زمان و همچنین عزم و اراده سلجوقیان برای سرکوب مخالفانشان است.
نظر شما