دگردیسی اضافه در آوایش قمی
دگردیسی اضافه یا افزایش واج، از دگردیسی‌های آوایی کم‌کاربرد است و با این حال، گاه برای راحتی ادای واژه‌ها یا قیاس مع‌الفارق با واژه‌ها به کار می‌رود. نمونه‌های این دگردیسی را در آوایش قمی می‌آوریم:
بِیاتا: بَیات؛ نان شب‌مانده.
بیرجامه: پیجامه.
تَندور: تنور.
جِلِقزه: جلیقه.
جَهَندم: جهنّم.
چِنقه: چقدر.
زولوبیاب/زولبیاب: زلوبیا.
سینزِه: سیزده.
شابگا: [کلاه] شاپو.
لوبیاب: لوبیا.
نونزِه: نوزده.
دو نکته تکمیلی:
۱. الحد: لحد؛ گور.
بیشتر به نظر می‌رسد دگردیسی "اللحد" عربی باشد و برخاسته از تاکیدهای مجلسی به حدیث "اطلبوا العلم من المهد الی اللحد".
۲. سنگکی: نان سنگک.
اصل آن همین سنگکی است با یای نسبت به "سنگک: سنگریره"، زیرا نان سنگکی بر ریگ داغ، پخت می‌شود.
با درخواست اصلاح و تکمیل.
دکتر علیرضا فولادی
نظر شما