دریاچه ارومیه، بزرگترین دریاچه داخلی ایران، در شمال غربی کشور و بین دو استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی واقع شده است. این دریاچه که زمانی نگینی درخشان در منطقه بود، اکنون در معرض نابودی قرار گرفته و این امر فاجعه‌ای زیست‌محیطی را به همراه خواهد داشت.

ارزش‌های دریاچه ارومیه:

• ارزش‌های اکولوژیکی منحصر به فرد: این دریاچه محل زندگی گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی است که در هیچ جای دیگر دنیا یافت نمی‌شوند.
• ذخیره‌گاه زیستی: دریاچه ارومیه در سال 1346 به عنوان منطقه حفاظت شده و در سال 1354 به عنوان پارک ملی ارتقا یافته است. همچنین در سال 1356 به عنوان یکی از تالاب‌های بین‌المللی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است.
• منبع اقتصادی: از دریاچه ارومیه آرتیمیا استحصال می‌شود که کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارد. همچنین نمک این دریاچه از زمان‌های دور برای مصارف خوراکی و صنعتی استفاده می‌شود.

عوامل تهدید کننده دریاچه ارومیه:

• کاهش بارش: خشکسالی‌های اخیر و تغییر اقلیم سبب کاهش بارش در منطقه و به تبع آن کاهش ورودی آب به دریاچه شده است.
• اقدامات انسانی: احداث سدها، برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی، و استفاده نادرست از آب در بخش کشاورزی از دیگر عوامل تهدید کننده دریاچه هستند.

پیامدهای خشک شدن دریاچه ارومیه:

• تغییرات اقلیمی: خشک شدن دریاچه سبب تشدید گرد و خاک، افزایش دما، و تغییر الگوی بارش در منطقه خواهد شد.
• نابودی تنوع زیستی: بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی که در دریاچه و اطراف آن زندگی می‌کنند، با خشک شدن دریاچه از بین خواهند رفت.
• مشکلات اقتصادی: اقتصاد منطقه که به طور زیادی به دریاچه وابسته است، با خشک شدن آن به شدت آسیب خواهد دید.
• مشکلات سلامتی: گرد و خاک ناشی از خشک شدن دریاچه می‌تواند منجر به بیماری‌های تنفسی و سایر مشکلات سلامتی شود.

راهکارهای نجات دریاچه ارومیه:

• مدیریت صحیح منابع آب: باید از هدر رفتن آب در بخش‌های مختلف، به خصوص در بخش کشاورزی، جلوگیری شود.
• احیای رودخانه‌ها: باید با اقداماتی مانند لایروبی و احیای پوشش گیاهی حاشیه رودخانه‌ها، به افزایش ورودی آب به دریاچه کمک کرد.
• تغییر الگوی کشت: باید از کشت محصولاتی که به آب زیادی نیاز دارند در منطقه پرهیز شود و به جای آن به کشت محصولات کم‌آب‌بر روی آورده شود.
• افزایش آگاهی عمومی: باید با آموزش و فرهنگ‌سازی، مردم را از اهمیت حفظ دریاچه ارومیه آگاه کرد و آنها را به مشارکت در نجات آن تشویق کرد.

نجات دریاچه ارومیه نیازمند عزم ملی و همکاری همه دستگاه‌ها و مردم است. اگر برای نجات این گنجینه بی‌نظیر تلاش نکنیم، فاجعه‌ای زیست‌محیطی رخ خواهد داد که پیامدهای آن تا سال‌های آینده قابل جبران نخواهد بود.