مقدمه:

در تاریخ پرفراز و نشیب ایران، مردان بزرگی ظهور کرده اند که با مجاهدت و تلاش های خود، نامی نیک از خود برجای گذاشته و همواره مورد احترام و تقدیر مردم بوده اند. یکی از این شخصیت های برجسته، شیخ الاسلام حضرت مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی است که در این نوشتار به معرفی ابعاد مختلف شخصیت و خدمات ایشان به مردم خراسان و به ویژه تایباد می پردازیم.

علم و دانش:

مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی در فراگیری علوم ظاهری اهتمامی ویژه داشت و در سنین جوانی به مقام اجتهاد رسید. شهرت و آوازه علم و دانش ایشان به حدی بود که تشنگان معرفت از دور و نزدیک به محضر ایشان شتافتند. اما ایشان که عطش معرفت باطنی داشتند، مسیر دشوار تهذیب و تزکیه نفس را در پیش گرفتند و سی سال در این راه پر مخاطره با راهنمایی و ارشادات شیخ جام و کسب فیوضات از حضرت ثامن الحجج، به تعالی روحی و معرفتی دست یافتند.

مقام شامخ ناصحی:

این سیر و سلوک و مجاهدت های نفسانی، مولانا را به ناصحی دلسوز و بی باک تبدیل کرد. ایشان که از ثروت و مقام دنیوی روی گردان بودند، در ارشاد و هدایت مردم و نقد عملکرد حاکمان زمان خود، صریح و بی پروا بودند.

مدافع عدالت و انصاف:

مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی از جمله عالمانی بود که پایبندی به احکام شریعت و اجرای عدالت و انصاف را در جامعه اسلامی ضروری می دانست. ایشان با استناد به اصل ولایت، وظیفه خود می دانستند که حاکمان وقت را نسبت به تخطی ها و ظلم هایی که انجام می دادند، نصیحت و راهنمایی کنند.

زاهد و ساده زیست:

عالم وارسته و عارف سیاستمدار، مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی، در عین مقام علمی و معنوی بالا، زندگی ساده و زاهدانه ای را در پیش گرفته بود. ایشان که به تقوا و پارسایی مشهور بودند، از دنیا و تجملات آن روی گردان بودند و تنها به دنبال کسب رضای الهی بودند.

حمایت از مظلومان:

این عارف بزرگوار، حامی مظلومان و پناه بی پناهان بود. ایشان در برابر ظالمان و ستمگران ایستادگی می کرد و از حقوق ضعفا و ستمدیدگان دفاع می نمود.

میراث ماندگار:

سیره و اندیشه شیخ الاسلام مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی که برگرفته از آموزه های ناب اخلاقی، رفتاری و دینی است، چراغ راهی روشن برای نسل های آینده به ویژه مردم تایباد خواهد بود. بدون شک، آگاهی از ابعاد مختلف شخصیت و خدمات ایشان، برای شهروندان تایباد و جامعه امروز بسیار مفید و ارزنده خواهد بود.