موضوع : شهرشناسی | تایباد شناسی

وجه تسمیه روستای آبقه تایباد و قنوات آن

منبع: کانال طی باد

روستای آبقه، یکی از آبادی‌های مهم شهرستان تایباد در استان خراسان رضوی، در دهستان کرات واقع شده است. این روستای زیبا در کوهپایه‌ها قرار گرفته است.

وجه تسمیه:

نام آبقه با آب پیوند خورده است. در فرهنگ شفاهی و واژگان زبانی محلی، این نام به صورت "اَوقَه" خوانده می‌شود. به احتمال زیاد، این نام به معنای آبگاه (اَوگَه) و جای جوشش آب باشد.

موقعیت:

از آن‌جا که روستای آبقه در کوهپایه‌های کوه‌های سرخَر و در دامنه‌ی قله‌ی مهم برقاکوه یا برقع‌کوه واقع شده است، جزو مکان‌هایی است که ذخایر آب غنی در کوهستان آن واقع شده است. به همین دلیل، به عنوان منبع آب قنوات و چشمه‌سارها شناخته می‌شود و نام آبگاه (آبگیر) بر آن گذاشته شده است.

نقش آب در منطقه:

در واقع، یکی از منابع تغذیه‌کننده‌ی آب کال مرغی‌آب که از روستای پشته به سمت دشت کرات تایباد جاری است، همین کوه‌ها می‌باشد.

قنوات:

روستای آبقه دارای شش قنات به نام‌های سنگانجه، ملخ‌آب، سیسته‌وی، پتو، کلان و یک قنات بایر به نام نادری می‌باشد. آب همه قنات‌ها دایر، شیرین و قابل آشامیدن است.

تاریخچه قنوات:

قنوات نادری قنات‌هایی هستند که در عصر نادرشاه حفر شده‌اند. در دو دوره‌ی تاریخی در باخرز به توسعه‌ی قنوات توجه شده است:

  • دوره‌ی طاهریان: در قرن سوم هجری که تا به امروزه برخی از این قنوات هنوز دایر هستند، چون قنات قلعه‌ی جوزقان.
  • عصر نادرشاه افشار: بسیاری از قنوات باخرز که امروزه در لایروبی آن‌ها شاهد نای‌های سفالی هستیم در این دوره ترمیم یا ایجاد شده‌اند.

نای‌های سفالی:

نای‌های سفالی در کوره‌های داشگری که در فرمان‌آباد و محدوده‌ی همجوار آن چون دوکره مستقر بودند تولید می‌شده است.

نظر شما