غذاهای فوق فرآوری شده (UPF) که به عنوان غذاهای "آماده برای مصرف" نیز شناخته می‌شوند، خوراکی‌هایی هستند که به شدت فرآوری شده‌اند و حاوی مقادیر زیادی قند، چربی، سدیم و مواد افزودنی هستند. در مقابل، غذاهای کامل، غذاهای طبیعی و دست نخورده‌ای هستند که فرآوری کمی داشته‌اند یا اصلاً فرآوری نشده‌اند.

شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهد که مصرف UPF می‌تواند اثرات منفی بر سلامت داشته باشد که شباهت‌های نگران‌کننده‌ای با اثرات سیگار دارد. در اینجا برخی از شباهت‌های کلیدی بین این دو مورد آورده شده است:

1. افزایش خطر مرگ زودرس:

• سیگار: استعمال دخانیات عامل اصلی مرگ و میر قابل پیشگیری در جهان است و سالانه باعث میلیون‌ها مرگ زودرس می‌شود.
• غذاهای فوق فرآوری شده: مطالعات متعددی ارتباط بین مصرف UPF و افزایش خطر مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع 2 و برخی انواع سرطان را نشان داده‌اند.

2. اعتیاد آور بودن:

• سیگار: نیکوتین موجود در سیگار بسیار اعتیادآور است و ترک سیگار را دشوار می‌کند.
• غذاهای فوق فرآوری شده: UPF ها غالباً حاوی مقادیر زیادی قند، چربی و نمک هستند که می‌توانند باعث فعال شدن سیستم پاداش مغز به روشی مشابه مواد مخدر شوند و منجر به پرخوری و رفتارهای اعتیاد آور به غذا شوند.

3. بازاریابی فریبنده:

• سیگار: صنعت دخانیات از تبلیغات جذاب، بسته بندی فریبنده و استراتژی‌های قیمت‌گذاری برای ترویج محصولات خود و تشویق مصرف در بین جوانان استفاده می‌کند.
• غذاهای فوق فرآوری شده: شرکت‌های غذایی از تاکتیک‌های مشابه بازاریابی برای به فروش رساندن UPF ها، از جمله استفاده از شخصیت‌های کارتونی، تبلیغات تلویزیونی و قرار دادن محصولات در مکان‌های برجسته در فروشگاه‌ها استفاده می‌کنند.

4. دسترسی آسان:

• سیگار: سیگار به طور گسترده در دسترس است و به راحتی در فروشگاه‌ها، پمپ بنزین‌ها و حتی برخی از دستگاه‌های فروش خودکار قابل خریداری است.
• غذاهای فوق فرآوری شده: UPF ها به طور گسترده در دسترس هستند و می‌توان آن‌ها را در سوپرمارکت‌ها، فروشگاه‌های رفاه، رستوران‌ها و حتی مدارس یافت.

5. مقرون به صرفه بودن:

• سیگار: سیگار نسبتا ارزان است، که این امر باعث می‌شود آن‌ها برای افراد با درآمد کم قابل دسترس باشند.
• غذاهای فوق فرآوری شده: UPF ها غالباً ارزان‌تر از غذاهای کامل هستند، که این امر باعث می‌شود آن‌ها برای افراد با بودجه محدود جذاب باشند.

اقدامات لازم:

با توجه به شباهت‌های نگران‌کننده بین غذاهای فوق فرآوری شده و سیگار، اقداماتی برای محافظت از سلامت عمومی ضروری است. این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• افزایش آگاهی: افزایش آگاهی از خطرات سلامتی UPF از طریق کمپین‌های آموزشی عمومی و برچسب‌گذاری هشداردهنده روی محصولات.
• محدودیت بازاریابی: محدود کردن بازاریابی UPF به ویژه به کودکان و نوجوانان.
• افزایش مالیات: افزایش مالیات بر UPF برای افزایش قیمت و کاهش تقاضا.
• افزایش دسترسی به غذاهای سالم: افزایش دسترسی به غذاهای سالم و مقرون به صرفه در جوامع کم‌برخوردار.

با اقداماتی برای محدود کردن مصرف UPF و تشویق رژیم‌های غذایی سالم‌تر، می‌توانیم به کاهش بار بیماری‌های مزمن و ارتقای سلامت و رفاه کلی کمک کنیم.