بهلول دانا که در زبان کردی و کلامی با نام "بالویل دانا" شناخته می‌شود، عارفی بزرگوار بود که در قرن دوم هجری قمری می‌زیست.
  عکس از مهندس زلیخا بهرامی منش

اندیشه‌ها و سلوک بهلول:

* ریاضت و سیر و سلوک: طبق گفته بزرگان دیار، بهلول تابستان‌ها را در بغداد می‌گذراند و زمستان‌ها را به خلوت و ریاضت در کوه دالاهو و غاری کوچک در این منطقه با یاران خاص خود اختصاص می‌داد.
 

معجزه زمستان‌ گذرانی در دالاهو:

حضور بهلول در این منطقه صعب‌العبور و سرد در زمستان، که به دلیل سرمای شدید سکونت در آن غیرممکن به نظر می‌رسد، خود معجزه‌ای بزرگ تلقی می‌شود. این امر نشان‌دهنده فراتر بودن وجود مبارک و نورانی بهلول از قید و بندهای جهان مادی و روشنایی او به نور آسمانی ذات حق است.
 

احترام و ارادت مردم دالاهو :

مردمان دیار دالاهو در بسیاری از مناطق استان کرمانشاه، از دیرباز و نسل به نسل، به عشق و احترام به حضرت بهلول و به پاس حضور ایشان در آن منطقه در زمستان‌ها، در ابتدای فصل زمستان کُردی سلطانی (که از اواخر مهرماه آغاز می‌شود) اقدام به قربانی و نذر و نیاز می‌کنند و این مراسم را "مال بالویل" به معنای "متعلق به حضرت بهلول" می‌نامند.
 

اهمیت این سنت:

این سنت حس احترام و ارادت عمیق مردم منطقه به این عارف بزرگوار را به زیبایی نشان می‌دهد و یاد و خاطره ایشان را در میان نسل‌ها زنده نگه می‌دارد.