چهار طاقی کبوران، بنایی تاریخی برجای مانده از بازسازی دوره قاجاریه در شهرستان تفرش، است که به لحاظ کارکرد و معماری، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. این بنا که در روستای بهاران (که پیشتر کبوران نامیده می‌شد) واقع شده، یادگاری از علم و دانش نیاکان ما در زمینه نجوم و گاهشماری است.

کاربری علمی و نجومی چهار طاقی‌ها:

برخلاف تصور رایج، چهار طاقی‌ها صرفاً محل روشن کردن آتش نبودند، بلکه کاربردی علمی و نجومی داشتند. این بناها به عنوان گاهشمار (تقویم) آفتابی مورد استفاده قرار می‌گرفتند و با توجه به موقعیت قرارگیریشان در طول سال، سایه خورشید را بر روی سطوح داخلی بنا می‌انداختند و بدین ترتیب، فصول و زمان دقیق را نشان می‌دادند.

معماری چهار طاقی کبوران:

چهار طاقی کبوران، بنایی ساده و فاقد تزئینات اضافی است که از چهار طاق گنبدی شکل بر روی یک صفه سنگی تشکیل شده است. مصالح اصلی این بنا آجر و سنگ بوده و از ملات گچ و خاک برای استحکام بیشتر آن استفاده شده است.

اهمیت تاریخی و فرهنگی چهار طاقی کبوران:

این بنا به عنوان یکی از معدود آثار علمی و نجومی برجای مانده از دوران قاجار، از اهمیت تاریخی و فرهنگی قابل توجهی برخوردار است. چهار طاقی کبوران، گواهی بر دانش و ذوق نیاکان ما در زمینه علم نجوم و گاهشماری است و یادآوری می‌کند که ایران در گذشته از مراکز مهم علمی و فرهنگی جهان بوده است.

وضعیت فعلی چهار طاقی کبوران:

متاسفانه، این بنای تاریخی در حال حاضر در معرض فرسایش و تخریب قرار دارد. عواملی مانند بارندگی، باد و طوفان، به مرور زمان به این بنا آسیب رسانده‌اند.

ضرورت حفاظت و مرمت چهار طاقی کبوران:

با توجه به ارزش تاریخی و فرهنگی این بنا، حفاظت و مرمت آن از اهمیت زیادی برخوردار است. اقداماتی مانند استحکام‌بخشی، عایق‌کاری و پاکسازی بنا می‌تواند از تخریب بیشتر آن جلوگیری کند.

چهار طاقی کبوران، نمادی از علم و دانش ایرانیان:

حفظ و نگهداری از این بنای تاریخی، نه تنها به حفظ هویت تاریخی و فرهنگی منطقه کمک می‌کند، بلکه نسل‌های آینده را با دانش و ذوق نیاکان خود در زمینه علم نجوم و گاهشماری آشنا خواهد کرد.

منابع:

• آژنگ نیوز [نشانی وب نامعتبر برداشته شد]