پارسا کارشناسی ارشد 1400
پدیدآور: فاطمه زراعت دوست استادی
استاد راهنما: مجیدرضا رضوی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تایباد، گروه علوم تربیتی
چکیده

بخش اعظم یادگیری‌های دانش‌آموزان حاصل برنامه درسی پنهان در قالب مدرسه نامرئی است که حاصل تعامل دانش‌آموزان با فرهنگ و یا مجموعه روابط و مناسبات و جو حاکم بر مدارس است و شامل گرایشات، هنجارها، ارزش‌ها و مفروضات است که کل تعلیم‌وتربیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل در سال‌های اخیر پژوهش برای کشف ابعاد ناشناخته مدرسه نامرئی، همواره مورد توجه صاحب‌نظران بوده است. در این راستا، پژوهش حاضر نیز با هدف واکاوی ماهیت مدرسه نامرئی در مقطع ابتدایی از دیدگاه مدیران آموزشی در شهرستان تایباد انجام گرفت. این پژوهش با بهره‌گیری از رویکرد کیفی و به روش نظریه‌ زمینه‌ای و با استفاده از مصاحبه به انجام رسید. جامعه آماری کلیه مدیران آموزشی مدارس ابتدایی شهرستان تایباد در بهار سال 1400 به تعداد 38 زن و 52 مرد بودند که از بین آن‌ها 17 نفر به شیوه داوطلبانه و هدفمند انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‌ساختار یافته بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش مورد نظر گلیزر جهت کشف مفاهیم و مقولات انجام گرفت. نتایج مصاحبه‌ها نشان داد که از نظر مدیران آموزشی، مدرسه نامرئی به معنای یادگیری‌های غیرعمدی دانش‌آموزان است که خارج از چارچوب برنامه درسی آشکار است و در خط مشی‌های آموزشی قید نشده است. از نظر مدیران آموزشی مدرسه نامرئی دارای سه بعد شناختی، عاطفی و اجتماعی است مولفه‌های مدرسه نامرئی را قوانین و مقررات مدرسه، روابط بین فردی، روابط متقابل معلم و دانش‌آموز و آگاهی معلمان از نقش مدرسه نامرئی بر دانش آموزان تشکیل می‌دهند. همچنین از نظر مدیران آموزشی محیط فیزیکی، محیط شناختی، محیط اجتماعی و ساختار اداری عوامل موثر بر مدرسه نامرئی هستند. علاوه بر این، از نظر مدیران آموزشی مدرسه نامرئی دارای آثار مثبت و منفی است که آثار مثبت آن بیشتر مورد توجه بوده است.