پیشنهاده کارشناسی ارشد 1398
پدیدآور: افسانه حیدریان 
استاد راهنما: اسماعیل حسن زاده 
استاد مشاور: حمید بصیرت منش
پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، گروه تاریخ انقلاب اسلامی
چکیده

از مهمترین ویژگی انقلاب اسلامی ایران نسبت به سایر انقلابهای بزرگ جهان، مشارکت قریب به اتفاق اکثریت مردم در به پیروزی رساندن آن بوده است. انقلابی مردمی که متعلق به همه ی قشرهای اجتماعی کشور است .از جمله قشرهایی که در انقلاب اسلامی ایران نقش بارزی داشتند نهاد بازار و بازاریان سراسر کشور بودند . بازار مرکز تجمع بخش بزرگی از فعالان اقتصادی شهری، اعم از تولید کنندگان صنایع دستی و کارگاهی و و فروشندگان و تجار عمده و خرده پا بوده است. بازار نقش عمده ای در تحولات سیاسی-اجتماعی ایران داشته است. به لحاظ سیاسی اقتصادی بازار به عنوان یکی از ارکان جامعه ایرانی در دوره ی پهلوی دوم تمایل به عدم دخالت دولت داشته است و این تمایل در نهایت منجر به مواجهه ی بازار و دولت گردید. دولت نیز با اقدام در راستای کم رنگ نمودن نقش اقتصادی بازار در جامعه ی ایران سعی در تضعیف و وابسته نمودن بازار به دولت نمود، که این چالش به ضرر دولت پهلوی تمام شد. بازار در دوره های مختلف باعث پیدایش جریانهای اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی خاصی شده به طوری که به عنوان مکان مهمی در تحولات تاریخ انقلاب اسلامی برای خود جا باز کرد. بازاریان به عنوان یکی از مطرح ترین قشر اجتماعی در تحولات سیاسی موثر بوده اند. بازار نه تنها سازمان بخش در امور اقتصادی ،بلکه جایگاه محوری سیاست و مذهب نیز محسوب میشود. بازار از جمله مکانهای مهم می باشد که بازاریان با حضور در مساجد واقع در بازار علاوه بر انجام اعمال معنوی خود از اخبار حکومتی نیز آگاه می شده اند . و از جهت بازار محل اطلاع رسانی عمومی بود که در تحولات اقتصادی ایران نقش قاطعی داشته است. همجواری بازار با مسجد نشان اتحاد دو قشر اجتماعی قدرتمند و موثر یعنی بازاریان و روحانیت است که در بیشتر جریانات اجتماعی و سیاسی در کنار هم با نهاد های حکومتی به مبارزه پرداختند.نهاد بازار و بازاریان شهر نجف آباد نیز از این قاعده مستثنی نیستند. آنها همانند سایر گروه های اجتماعی به رغم فشارهای سیاسی و مالی حکومت، کارایی و قدرت خود را نسبتا حفظ کردند و در طول دوران انقلاب به شکل سازمان یافته و پرتلاش ، حضور به عمل آوردند. پژوهش حاضر در صدد این است به نقش بازار نجف آباد در تحولات اقتصادی ،سیاسی و اجتماعی ایران بپردازد.