پارسا کارشناسی ارشد 1368
پدیدآور: امیر لکزیان 
استاد راهنما: احمد جلالیان
دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی
چکیده

چگونگی تحول، تکامل و خصوصیات مینرالوژیکی خاکهای مزرعه آزمایشی لورک (نجف‌آباد) مورد مطالعه قرار گرفت . این منطقه بر روی رسوبات آبرفتی کواترنری واقع شده و بوسیله کوههای پنجی و فشار چه که حاوی آهکهای کرتاسه می‌باشند، احاطه شده‌است . بمنظور انجام‌مطالعه ابتدا منطقه شبکه‌بندی و سپس پروفیلها حفرو تشریح شدند. از افقهای پروفیلها نمونه‌برداری شده و بر روی نمونه‌های پروفیلهای شاهد تجزیه‌های شیمیائی شامل PH، هدایت الکتریکی، کربنات کلسیم، ازت کل، پتاسیم قابل جذب ، فسفر قابل جذب ، مواد آلی وظرفیت تبادل کاتیونی اندازه‌گیری شد. همچنین تجزیه‌های فیزیکی شامل بافت خاک ، وزن مخصوص ظاهری و درصد اشباع بر روی نمونه‌ها انجام شد. برای انجام مطالعات مینرالوژیکی و شناسائی کانیهای رسی با استفاده از روش کیتریک و هوپ (56) نمونه‌ها آماده شد و سپس‌نمونه‌ها را به دستگاه اشعه ایکس داده و دیفراکتورگرامهای آنها رسم شد. نتایج حاصله از مطالعات مرفولوژیکی، شیمیائی و فیزیکی و جود افق تحت‌الارض آرجیلیک را نشان می‌دهد. علیرغم وجود مقدار آهک ثانویه در بعضی از افقهای پروفیلهای مورد مطالعه، خاکها فاقدافق کلسیک می‌باشند زیرا نتایج تجزیه شیمیائی افزایش کربنات کلسیم را در آن افقها نشان نمی‌دهد. در مطالعات مرفولوژیکی ساختمانهای لوله‌ای شکل ناشی از فعالیت زنجره‌ها در افقهای تحت‌الارضی بعضی از پروفیلها مشاهده می‌شود. نتایج حاصله از مطالعات مینرالوژیکی‌و شناسائی کانیهای رسی خاکهای مورد مطالعه بوسیله منحنی‌های اشعه ایکس مربوط به رس ریز و درشت کلیه افقهای پروفیل شاهد شماره 3 نشان می‌دهد که این خاکها حاوی کانیهای کائولینیت ، ایلیت ، پلی گورس کایت ، کلریت و کوارتز است . مطالعات مینرالوژیکی‌انجام شده بر روی سازندهای اطراف مزرعه آزمایشی لورک (نجف‌آباد) بیانگر وجود کانیهای کوارتز، کلسیت ، میکا، کلریت ، کائولینیت و پلاژیوکلازها می‌باشند. این خود تائیدی بر به ارث رسیدن کانیهای رسی موجود در خاکها از سنگهای مادری است . رژیمهای حرارتی ورطوبتی خاکهای مورد مطالعه با استفاده از اطلاعات سالهای 1339 تا 1363 ایستگاه کلیماتولوژی نجف‌آباد برآورد شده است .رژیم حرارتی و رطوبتی این خاکها بترتیب ترمیک و اریدیک می‌باشد. رده‌بندی خاکهای مورد مطالعه بروش رده‌بندی جدید 1975 عبارتند از :"تیپیک‌ها پل آرجید، فاین لومی، میکسد، ترمیک ". خاکهای مورد مطالعه از نقطه نظر طبقه‌بندی اراضی در کلاس یک طبقه‌بندی اراضی برای آبیاری قرار گرفتند . به این ترتیب این خاکها فاقد محدودیت بوده و برای آبیاری و کشت انواع محصولات متداول منطقه مناسب‌می‌باشند. بطور کلی می‌توان گفت وجود افق آرجیلیک در این خاکها و مطالعات کانیهای رسی برای اولین بار در استان اصفهان گزارش می‌شود. همچنین به جرات میتوان ادعا نمود که وجود ساختمانهای لوله‌ای شکل (کروتووینا) ناشی از فعالیت زنجره‌ها و نقش آنها در تحول‌خاک برای اولین بار در ایران گزارش می‌شود.