برگرفته از کتاب: سیری کوتاه در جغرافیای تاریخی تفرش و آشتیان
نوشته مرتضی سیفی فمی تفرشی

قراء و مزارع متعلقه به فم:
قریه مشهد در طرف شرقی فم واقع و جز محوطه امامزاده و متعلقات آن که بنایی عالی و در عهد شاه عباس ماضی ساخته شده است عمارتی قابل ذکر ندارد و خانهها اغلب دهقانی است. قریه کهک در سمت شمال شرقی فم و در نیم فرسخی آن واقع و جز بنای امامزاده عمارتی درخور ذکر ندارد و اغلب مردمش پیله ور و اهل حرفتند گیان و مرگه و لالئین سه مزرعه میباشند در جنوب شرقی فم. هوای این مزارع بسیار سرد است چنانکه در تابستان بدون بالاپوش زمستانی در آن زندگانی مشکل است و مولانا میر محمد صادق تفرشی در وصف مزرعه گیان فرموده:
آب خدا بخش و هوای گیان      یکطرف و دولت صاحب قرآن
سایه بیدش ز سرم کم مباد         غیر غم دوست بدل غم مباد

قلعه بیابان عمارات عالیه دارد و دودمان نجیبی در آن محل ساکن می‌باشند خرازان قریه ای است در شمال تفرش و یک فرسخ متجاوز مسافت دارد و اغلب اشجار مثمره آن درخت گردو می‌باشد. و عمده محل معیشت اهل این قریه از فروش گردو و هیزم و گله داری است و در جنوب همین قریه قلعه ای است معروف به قلعه توس که بر پارچه سنگ مرتفعی بنیاد نهاده اند و جز یکراه که بکمال سختی می توان بر فراز آن رفت راه دیگری ندارد و الحال خراب و بایر و مکان و آشیان وحش و طیر .است اغلب اهالی این قریه سادات نیستند.