آورده اند که:

تیمورلنگ در حمله‌ی خود به 
ایران، چون به تایباد رسید، بر آن شد که از مولانا ابوبکر تایبادی دیدن کند. جمعی از اعیان شهر از مولانا تایبادی تقاضا کردند که دعوت امیر تیمور را گردن نهد، ولی او امتناع کرد و گفت:
«فقیر را با امیر هیچ مهمی نیست».

چون امیر تیمور اصرار کرد، مشایخ و بزرگان ضمن نامه‌ای به حکم مصلحت از مولانا خواستار شدند که با تیمور ملاقات کند. اما ابوبکر تایبادی همچنان امتناع ورزید و گفت:
«من مردی روستایی هستم و تکلّفات درباری نمی‌دانم.»

امیر متقاعد شد و روی به اقامتگاه تایبادی نهاد، و به عزلتگاه او رفت و از او خواست که نصیحتی گوید. او امیر را به عدل و داد نصیحت نمود و گفت:

«از ظلم و جور بپرهیز و اتباع خود را از اعمالی که بر خلاف دیانت است منع کن.»

امیر تیموری به او گفت:
« چرا شاه قبلی را نصیحت نکردی که خَمر می‌خورد و به ملاهی و مناهی اشتغال داشت؟»

مولانا جواب داد: 
«او را گفتیم. نشنید. حق تعالی تو را به او گماشت. تو اگر نیز نشنوی، دیگری بر تو گمارد».

تحلیل حکایت تیمور لنگ و مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی

حکایت دیدار تیمور لنگ و مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی، روایتی جذاب و آموزنده از برخورد دو شخصیت قدرتمند و معنوی در تاریخ ایران است. این حکایت نشان‌دهنده‌ی چند نکته مهم است:

• استقلال شخصیت و اراده‌ی راسخ مولانا: مولانا تایبادی با وجود درخواست‌های مکرر امیر تیمور و بزرگان شهر، بر اصول خود پایبند ماند و از دیدار با او خودداری کرد. این نشان از استقلال شخصیت، اراده‌ی راسخ و پایبندی او به ارزش‌های معنوی دارد.
• اهمیت عدالت و معنویت: مولانا تایبادی در دیدار با امیر تیمور، او را به عدل و داد توصیه کرد و بر اهمیت معنویت و پرهیز از ظلم و ستم تاکید نمود. این نشان می‌دهد که حتی در برابر یک حاکم قدرتمند، می‌توان از حقایق سخن گفت و به ارزش‌های انسانی پایبند ماند.
• تاثیر شخصیت‌های معنوی بر حاکمان: اگرچه مشخص نیست که امیر تیمور تا چه اندازه به توصیه‌های مولانا عمل کرده است، اما این دیدار نشان می‌دهد که شخصیت‌های معنوی می‌توانند بر حاکمان و تصمیم‌گیری‌های آن‌ها تاثیرگذار باشند.
• مقاومت در برابر قدرت: مولانا تایبادی با مقاومت در برابر قدرت و نفوذ امیر تیمور، الگویی برای تمام کسانی است که در برابر ظلم و ستم ایستادگی می‌کنند.

ابعاد مختلف این حکایت:

• ابعاد تاریخی: این حکایت به ما تصویری از روابط بین حاکمان و شخصیت‌های معنوی در آن دوره تاریخی می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه قدرت سیاسی و معنویت می‌توانند در کنار هم قرار بگیرند.
• ابعاد ادبی: این حکایت به لحاظ ادبی بسیار جذاب است و از لحاظ ساختاری و محتوایی دارای ویژگی‌های یک داستان خوب است.
• ابعاد عرفانی: این حکایت حاوی مفاهیم عرفانی و معنوی بسیاری است و به ما یادآوری می‌کند که ارزش‌های معنوی و انسانی همیشه باید در اولویت قرار داشته باشند.

پیام‌های این حکایت:

• اهمیت پایبندی به اصول و ارزش‌ها: هر فردی باید به اصول و ارزش‌های خود پایبند باشد و حتی در برابر قدرت و نفوذ دیگران از آن‌ها دفاع کند.
• تاثیر شخصیت‌های معنوی بر جامعه: شخصیت‌های معنوی می‌توانند با گفتار و کردار خود، الگو و سرمشق دیگران باشند و جامعه را به سمت بهتر شدن هدایت کنند.
• ضرورت عدالت و معنویت در جامعه: عدالت و معنویت دو رکن اساسی برای ایجاد یک جامعه‌ی سالم و پایدار هستند.

پرسش‌هایی برای تفکر:

• چرا مولانا تایبادی از دیدار با امیر تیمور خودداری کرد؟
• چه عواملی باعث شد که امیر تیمور به دیدار مولانا تایبادی برود؟
• چه پیام‌هایی می‌توان از این حکایت برای زندگی امروز استخراج کرد؟
• آیا می‌توان گفت که این حکایت یک افسانه است یا یک روایت تاریخی؟

در کل، حکایت تیمور لنگ و مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی، یک داستان آموزنده و الهام‌بخش است که به ما یادآوری می‌کند که حتی در سخت‌ترین شرایط، می‌توان به ارزش‌های خود پایبند ماند و برای ایجاد تغییرات مثبت تلاش کرد.

آیا مایلید در مورد جنبه دیگری از این حکایت بیشتر بدانید؟