معرفی شهر ساوه
ساوه یکی از شهرهای استان مرکزی و مرکز شهرستان ساوه در ایران است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۵ برابر با ۲۲۰٬۷۶۲ نفر بوده است. ساوه به عنوان یکی از شهرهای باستانی ایران، بازمانده‌ای از دوره ساسانی است که در اواخر این دوره و آغاز دوره اسلامی، در سال ۲۲ هجری، جزو ایالت جبال یا عراق عجم بوده است.
محدوده جغرافیایی
ساوه از شمال به شهرستان زرندیه و استان قزوین، از جنوب به شهرستان تفرش، از جنوب‌شرق به استان قم، از شرق به استان تهران و قم و از غرب و جنوب غربی به استان همدان و شهرستان کمیجان محدود می‌شود.
نام‌گذاری
نام «ساوه» به چندین شکل مختلف تفسیر شده است:
- نام آن ممکن است از واژه اوستایی «سَوا» (Sava) یا واژه پهلوی «سَوَکا» (Savaka) گرفته شده باشد.
- برخی معتقدند نام «ساوه» به نام پهلوانی تورانی به نام «ساوه‌شاه» نسبت داده می‌شود.
- در برخی دیگر از نظرات، ساوه تغییر یافته واژه «سه‌آبه» به معنای مکانی با سه رودخانه است.
- در زبان فارسی، «ساوه» به معنای خرده‌طلا است و نام بخش‌هایی مانند زرند، گواه کاربرد این معنی برای منطقه ساوه است.
- در روایات تاریخی، ساوه به شهری نامدار در عراق عجم اشاره دارد که در شب ولادت پیامبر اسلام، دریاچه‌ای که در آنجا بود، خشک شد.
پیشینه تاریخی
ساوه در دوران گذشته، در مسیر کلان‌ترین راه‌های کاروانی میان ری باستان، همدان، اصفهان، قزوین، زنجان، قم و کاشان قرار داشته است. در سدهٔ ۷ پیش از میلاد، این شهر به عنوان یکی از دژها و خانمان‌های سرزمین ماد شناخته می‌شد. از این رو، ساوه از نظر تاریخی دارای پیشینه‌ای طولانی و دیرین است.
ساوه در جریان حمله مغول در قرن هفتم هجری آسیب‌های فراوانی دید و بسیاری از آثار و کتابخانه‌های آن نابود شد. حمدالله مستوفی درباره ساوه نوشته است که در گذشته، در این منطقه دریاچه‌ای وجود داشته که در شب ولادت پیامبر اسلام خشک شده و بر روی آن شهری ساخته شده است.
در دوران صفویه، ساوه به دلیل گسترش آئین شیعه به عنوان بخشی از زمینگاه علی شکر بود و از آن زمان به بعد، مردم ساوه از تیره‌های مختلف با زبان و آداب و رسوم متفاوت در این منطقه ساکن شدند.
قحطی بزرگ ۱۲۸۸ قمری
در سال ۱۲۸۸ قمری/۱۸۷۱ تا ۱۸۷۲ میلادی/۱۲۵۰ خورشیدی، ساوه دچار قحطی بزرگی شد که شامل بی‌آبی، گرانی شدید و حتی آدمخواری گردید.
دوران قاجار
در دوران قاجار، ساوه با مشکلاتی از جمله نابودی و کاهش جمعیت مواجه بود. طبق برخی منابع، ساوه به دلیل تصمیمات حاکمان قاجار به شدت دچار نابودی شد و در دوره قاجار به علت مشکلات اقتصادی و سیاسی، ارتباط آن با دیگر مناطق قطع شد.
جغرافیا و اقلیم
- میانگین دمای سالانه ساوه ۱۸٫۲ درجه سلسیوس و میزان بارندگی آن حدود ۲۱۶ میلی‌متر در سال است.
- اقلیم این منطقه نیمه خشک با تابستان‌های گرم و زمستان‌های کمی سرد است.
- متوسط رطوبت شهر ساوه ۳۹٪ است که ماه‌های دی با میانگین ۵۸٪ مرطوب‌ترین و ماه‌های تیر و مرداد با میانگین ۲۶٪ خشک‌ترین ماه‌های سال هستند.
زمین‌لرزه
ساوه از نظر زلزله‌خیزی در محدوده خطرناک قرار دارد و وجود گسل هندس در ۱۸ کیلومتری جنوب شهر تأثیر زیادی بر لرزه‌خیزی این منطقه دارد.
جمعیت و زبان
- جمعیت ساوه در سال ۱۳۹۵ برابر با ۲۲۰٬۷۶۲ نفر بوده است.
- زبان مردم بومی ساوه فارسی به لهجه ساوه‌ای است و به دلیل مهاجرت، زبان ترکی آذربایجانی نیز در این شهر به کار می‌رود.
اتباع خارجی
ساوه به دلیل جاذبه‌های صنعتی و کشاورزی و نزدیکی به پایتخت ایران، یکی از مناطق جذب اتباع خارجی به‌ویژه مهاجران افغان است. بیش از ۲۰ هزار افغانستانی در شهرستان و شهر ساوه زندگی می‌کنند و در شغل‌های مختلف مشغول به کار هستند.
ساختار شهری و زیرساخت‌ها
- ساخت کارخانه برق ساوه در سال ۱۳۲۸ آغاز و در سال ۱۳۲۹ به بهره‌برداری رسید.
- شبکه لوله‌کشی آب شهری در سال ۱۳۴۲ آغاز و در سال ۱۳۴۳ به بهره‌برداری رسید و اکنون حدود ۵۰٬۰۰۰ مشترک آب دارد.
- شهر ساوه دارای ۹۵٬۱۲۸ مشترک خط ثابت تلفن و ۲۰۶٬۱۹۰ مشترک تلفن همراه است.
- گازرسانی به این شهر از سال ۱۳۶۵ آغاز شده و در حال حاضر دارای ۵۰۰ کیلومتر شبکه‌گذاری و ۳۶٬۰۰۰ انشعاب است.
شهرداری و فضای سبز
- سابقه شهرداری در ساوه به سال ۱۳۳۶ بازمی‌گردد.
- سرانه فضای سبز این شهر حدود ۱۳ متر مربع برای هر نفر است و شامل ۶۱ پارک محله‌ای و ۱۳ پارک اصلی می‌شود.
اقتصاد و صنعت
- شهر صنعتی کاوه، بزرگ‌ترین شهرک صنعتی کشور، در ۱۰ کیلومتری ساوه قرار دارد و در حال حاضر با بیش از ۶۰۰ واحد کارخانه‌ای فعال است.
ترابری
- ساوه از طریق آزادراه‌ها و جاده‌های مختلف به نقاط مختلف کشور متصل است.
- ایستگاه راه‌آهن ساوه در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ افتتاح شد و تاکسی‌رانی و اتوبوس‌رانی در این شهر نیز به خوبی توسعه یافته است.
خدمات عمومی
- بیمارستان‌های مهم ساوه شامل بیمارستان شهید مدرس، شهید چمران و فاطمه زهرا هستند.
آموزش
- ساوه دارای ۱۲ مرکز آموزش عالی و دانشگاه‌های معتبر مانند دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه و دانشگاه پیام نور است.
جاذبه‌های گردشگری و تاریخی
- آثار باستانی ساوه شامل بازار ساوه، مسجد جامع، مناره‌های تاریخی، و قلعه دختر است.
- از جمله امامزاده‌های مذهبی، می‌توان به امامزاده سید اسحاق، سید ابو رضا و سید حسین اشاره کرد.
ره‌آوردها
- ساوه به تولید انار، طالبی و پسته معروف است.
هتل‌ها
- هتل‌های بین‌المللی کاوه، صدرا و آزادی از جمله اقامتگاه‌های مهم ساوه هستند.
جشنواره‌ها
- جشنواره ملی انار ساوه از آبان ۱۴۰۱ به ثبت رسیده و دومین دوره آن در سال ۱۴۰۲ برگزار شد.
رسانه‌ها
- نشریات محلی ساوه شامل پیام اندیشه، گل‌های ساوه و صبح ساوه هستند.
فرهنگ بومی و صنایع دستی
- صنایع دستی ساوه شامل سفالگری و گلیم ساوه با قدمت تاریخی است.
نظر شما