مهندس ریحانه علوی
 

معرفی روستا

ملاط، یکی از روستاهای زیبا و دل‌نشین استان گیلان است که در دهستان دریاسر، شهرستان لنگرود واقع شده است. این روستا با جمعیتی بالغ بر 1034 نفر (بنابر سرشماری سال 2006)، یکی از نقاط گردشگری مهم در منطقه به شمار می‌آید. مختصات جغرافیایی ملاط ۳۷°۰۹′۴۱″ شمالی و ۵۰°۰۹′۳۱″ شرقی است و موقعیت خاص آن باعث شده تا همواره مورد توجه گردشگران باشد.

محصولات کشاورزی و محیط زیست

ملاط به دلیل قرار گرفتن در دامنه‌های لیلاکوه و داشتن آب و هوای مطلوب، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق تولید محصولات کشاورزی در گیلان شناخته می‌شود. چای سبز و سیاه، انواع مرکبات، کیوی و نان محلی از جمله محصولات این روستا هستند. همچنین، آب چشمه‌های ملاط به دلیل کیفیت بالای خود، مورد استفاده و توجه ساکنان و گردشگران قرار دارد.

جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی

یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این روستا، مقبره دوازده امامزادگان ملاط است که مدفن دوازده تن از سادات کیایی محسوب می‌شود. این مقبره علاوه بر ارزش‌های مذهبی، با دارا بودن معماری زیبا و تاریخی، یکی از مقاصد مهم گردشگری مذهبی در استان گیلان به شمار می‌آید.
 

بازاری سرشار از سنت

بازارچه سنتی ملاط نیز یکی دیگر از جاذبه‌های این روستا است که با ارائه محصولات محلی و دست‌ساز، همواره پذیرای هزاران گردشگر از نقاط مختلف ایران می‌باشد. این بازارچه نه تنها مکانی برای خرید، بلکه فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و سنن مردم محلی است.

تاریخچه

نام ملاط در بسیاری از منابع تاریخی به کرّات ذکر شده است. ظهیرالدین مرعشی در کتاب تاریخ گیلان و دیلمستان به اتفاقات و نبردهایی که در «کوتمک ملاط» رخ داده، اشاره کرده است. این کتاب همچنین از مدرسه، خانقاه، مسجد جامع و باغ‌های میوه ملاط یاد می‌کند که نشان از اهمیت تاریخی و فرهنگی این روستا دارد.
 

امیر کیا ملاطی و ساخت و سازها

امیر کیا ملاطی، بنیان‌گذار سلسله کیاییان، و پسرش، سیّدعلی کیا ملاطی، از اهالی این روستا بوده‌اند. سیدرضی کیا، پسر سیّدعلی، در عمران و آبادانی ملاط نقش بسزایی داشته و با ساخت عمارات، مسجد جامع، خانقاه و باغ‌های متعدد، چهره‌ای نوین به این روستا بخشیده است.

دریاچه بزرگ ملاط

یکی از مهم‌ترین اقدامات سیدرضی کیا، احداث دریاچه‌ای بزرگ به نام «پیله سل» بود که آبخور و برنجار مزارع و ساکنان را تأمین می‌کرد. این دریاچه اکنون نیز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع آبی منطقه، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 

اعتقادات محلی

در میان مردم ملاط، اعتقادات خاصی وجود داشته که یکی از جالب‌ترین آن‌ها مربوط به سنگی بود که باور داشتند با ریختن آب بر روی آن و نوشیدن آن آب، در آن سال مریض نخواهند شد. متأسفانه این سنگ چندین بار از بقعه دوازده امامزاده سرقت شد و تاکنون خبری از بازگشت آن نیست.

نتیجه‌گیری

ملاط، با تمامی جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی خود، یکی از گنجینه‌های ارزشمند استان گیلان است که هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. این روستا با محیطی صمیمی و دست‌نخورده، مکانی مناسب برای تجربه زندگی روستایی به دور از هیاهوی شهرها است. اگر به دنبال مقصدی آرام و دل‌نشین برای سفر هستید، ملاط می‌تواند یکی از بهترین انتخاب‌های شما باشد.