امامزاده ساریه خاتون، واقع در جاده قم - اصفهان، در حدود ۵۰ کیلومتری شهر قم و خارج از روستای ساریه خاتون قرار دارد. این بقعه تاریخی که به دوره قبل از صفویه تعلق دارد، با ساختار هشت ضلعی خاص خود و مصالح عمده‌ای چون آجر، سنگ، گچ و ساروج جذابیت خاصی دارد. ساختمان این امامزاده دارای طاق‌نماهای ساده و یک گنبد عرقچینی سبزرنگ به‌همراه چهار روزنه نورگیر است که به زیبایی و نورپردازی داخلی بقعه کمک می‌کنند.

در داخل این بقعه، صورت قبری قرار دارد که توسط یک ضریح آلومینیومی ساده محصور شده است. در دو دهه گذشته، ایوان و شبستان بزرگی در مدخل اصلی بقعه به‌سمت شمال اضافه شده که به فضاسازی و معماری آن کمک کرده است. مساحت زیارتگاه حدود ۴۰۰ متر مربع است و به عنوان قبرستان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مکان مذهبی تاریخی در تاریخ ۱۳۸۹/۱۱/۹ با شماره ۲۰۷۰۹ در فهرست آثار ملی و تاریخی ایران ثبت شده است.

نسب شریف امامزاده سیده ساریه خاتون به ۱۲ واسطه به امام حسن مجتبی (ع) می‌رسد. این سیده جلیله، که نام اصلی‌اش آسیه و مشهور به ساره و معروف به ساریه خاتون است، به لطف نسب شریفی که دارد، مورد ارادت اهالی روستاهای اطراف قرار گرفته و آیین‌های مختلف مذهبی در آن برگزار می‌شود.

اما متأسفانه این بنای باارزش اکنون رو به تخریب قرار دارد. دو مرتبه سرقت از ضریح و عدم رسیدگی مسئولین مربوطه باعث شده تا نگرانی‌های بسیاری در میان اهالی نسبت به نابودی این بنای مذهبی و تاریخی ایجاد شود. بنا با سرعت رو به تخریب است و اگر اقدامات لازم برای حفاظت و بازسازی آن انجام نگردد، به زودی شاهد فروپاشی کامل آن خواهیم بود.

براساس اطلاعات موجود، این امامزاده از جمله بقاع متبرکه‌ای است که اهالی روستاهای اطراف نیز به آن ارادت داشته و آیین‌های مختلف مذهبی را در آن برگزار می‌نمایند. با وضعیت فعلی بنای این بقعه، دیرزمانی طول نخواهد کشید که ساختار آن درهم ریخته و بنای آن فرو ریخته شود.

مهیار موسوی در پایان اشاره می‌کند که علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد: «دریغ سود ندارد چو رفت کار از دست». اکنون زمان آن است که مسئولین ذی‌ربط اقداماتی جدی برای بازسازی و حفاظت از این بنای ارزشمند انجام دهند.

این نوشته مربوط به  سال 1399 است