موضوع : شهرشناسی | قم شناسی

حسین علی بیگ شرر قمی؛ شاعر برجسته عصر قاجار و خلفی از خاندان ادبی بیگدلی

حسین علی بیگ، مشهور به شرر قمی، یکی از شاعران برجسته و غزل‌سرایان عصر محمد شاه قاجار بود. وی فرزند لطفعلی خان بیگدلی، شاعر نامدار و صاحب آثار معروفی چون “آتشکده آذر”، است و از خانواده‌ای با پیشینه‌ای غنی ادبی می‌آید. شرر قمی‌ در شهر قم مستقر بود و از کشاورزی به عنوان منبع اصلی درآمد خود استفاده می‌کرد.

دیوان اشعار او با نام «فغان دل» به کوشش محمد علی مجاهدی و مقدمه علی‌اصغر فقیهی منتشر شده است و نشان‌دهنده عمق و برتری او در سبک غزل‌سرایی است. شاهزاده محمود میرزا قاجار در تذکره «سفینة المحمود» از وی به عنوان شاعری توصیف می‌کند که در تمامی انواع شعری برجسته و در غزل‌سرایی، بی‌مانند و وحدانیت کلام دارد. او معتقد بود که اگر شرر ادعای اعجاز در شعر کند، جای تعجب نیست. دیوان او شامل حدود پنج هزار بیت است که نمایان‌گر مهارت او در شعر و نثر است.

رضا قلی خان هدایت نیز در «مجمع الفصحاء» از شرر به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین شاعران هم‌عصر یاد کرده و او را به‌عنوان شمع محافل ادبی و معیار نقد نظم و نثر معرفی کرده است. تذکره شاعران قم نیز او را “معیار نقد نظم و نثر” و از بزرگان و معتمدین ایران برشمرده‌اند.

شرر قمی تا سال 1254 شمسی زنده بود و بعضی منابع تاریخی مانند علی اکبر فیض قمی یاد شده‌اند که وفات او را در سال 1248 ثبت کرده‌اند. وی در ایوان طلای صحن حضرت معصومه(س) در قم به خاک سپرده شده است، مکانی که آرامگاه خاندان بیگدلی بوده و همچنان به‌عنوان مکانی مقدس شناخته می‌شود.

از نمونه‌های شاخص اشعار او می‌توان به این ابیات اشاره کرد:

«سوختن، خون شدن، ای دل به فراقش خوش باش
جستم آخر ز پی درد تو درمانی چند
جز خیال تو که در هر دلی آمد وطنش
یوسفی کس نشنیدست به زندانی چند
باد باید به پریشانی آن زلف نکو شد
یا به عطار بگویید که عنبر نفروشد»

شرر قمی با توانایی‌های ویژه خود در غزل‌سرایی و قدر و منزلتی که در تاریخ ادبیات ایران به‌دست آورده، نقشی تعیین‌کننده در گسترش و تعمیق شعر فارسی داشته است.

نظر شما