شیخ فضل بن حسن طبرسی، مشهور به امین الاسلام، یکی از برجسته‌ترین دانشمندان و فقیهان شیعه ایرانی است که در قرن پنجم هجری قمری در خانواده‌ای اهل علم و روحانی در تفرش به دنیا آمد. او با درک و بسط علوم دینی، کتاب‌هایی نوشت که همواره در تاریخ اسلام رنگ کهنگی به خود نگرفته‌اند.

آثار و تألیفات شیخ طبرسی

طبرسی با تبحر در علوم دینی نظیر تفسیر، فقه، کلام و تاریخ ائمه، کتبی همچون مجمع البیان و تفسیر جوامع‌الجامع را به رشته تحریر درآورد. این آثار به خاطر جامعیت، شیوایی و استحکام مطالب، همچنان مورد تأیید و استفاده گسترده اهل شیعه و سنت قرار می‌گیرند. کتاب مجمع البیان او با تحلیل و تفسیر دقیق آیات قرآن و توجه به قرائت، اعراب، لغات و اسباب نزول آیات، اثری جاودان در تاریخ تفاسیر اسلامی به شمار می‌آید.

ارتباط با تفرش

هرچند شواهد معتبری از محل تولد یا اقامت شیخ طبرسی در تفرش وجود ندارد، اما دلایل تاریخی نشان می‌دهد که طبرس، نام قدیمی تفرش است. این ادعا با استناد به منابعی همچون نوشته‌های ابن فندق تقویت می‌شود که طبرس را مکانی بین کاشان و اصفهان می‌داند.

خدمات و آثار علمی

طبرسی علاوه بر تألیف کتاب‌های ارزشمند، به تدریس و انتشار معارف اسلامی نیز پرداخت. او مسئولیت اداره “مدرسه دروازه عراق” را برعهده داشت که به همت و راهنمایی او به یکی از حوزه‌های علمیه مهم زمان خود بدل شد. این مدرسه نزد طلبه‌هایی از سراسر ایران به محلی برای فراگیری فقه و تفسیر تبدیل شد.

میراث خانوادگی

آثار و اندیشه‌های شیخ طبرسی از نسل‌های بعدی او نیز به خوبی تداوم یافت. از جمله فرزندش، ابونصر حسن بن فضل، صاحب کتاب مکارم الاخلاق و نوه‌اش، ابوالفضل علی بن حسن، نویسنده نثر الئالی و مشکاة الانوار هستند که همگی در تکمیل و توسعه علوم اسلامی سهمی قابل توجه داشتند.

شیخ طبرسی در طول ۸۰ سال عمر خود، با جدیت در اشاعه علوم و معارف اسلامی تلاش کرد و پس از ۲۵ سال اقامت در سبزوار، چشم از جهان فروبست. آرامگاه او در مشهد مقدس، زیارتگاه عاشقان علم و دین است. آثار او همچنان به عنوان منبعی مهم برای تفسیر قرآن و شناخت عمیق‌تر دین اسلام محسوب می‌شوند.