باغ رضوان، گورستانی که در مجاورت وادی‌السلام و در خیابان خاکفرج قم قرار دارد، نمادی از تاریخ و فرهنگ معاصر این شهر است. سنگ‌نوشته‌ها و مقابر این قبرستان، گنجینه‌ای از اسناد اجتماعی و فرهنگی دوران معاصر را در خود جای داده‌اند.
 

بر اساس کتیبه‌ای که در ورودی این گورستان نصب شده است، “با توجه به اراده حضرت آیت‌الله العظمی حاج سید کاظم شریعتمداری و به همت حاج سید ابوالفضل زهرایی، معمار سنتی و نامدار قمی، در سال ۱۳۴۰ تأسیس گردید”. حاج سید ابوالفضل زهرایی، از برجسته‌ترین معماران سنتی قم بودند و نقش مهمی در احیای سنت‌های معماری اصیل در این شهر ایفا کردند.
 

متأسفانه، با وجود اهمیت تاریخی و فرهنگی چنین مکان‌هایی، پژوهش‌های لازم درباره آن‌ها در قم کمتر صورت گرفته است. در حالی که در دیگر شهرها و استان‌های کشور، اقدامات پژوهشی ارزشمندی در خصوص قبرستان‌های تاریخی انجام شده است، شهر قم همچنان در این زمینه نیازمند توجه بیشتری است. به عنوان مثال، انتشار پژوهش‌های اخیر در مورد گورستان ظهیرالدوله تهران نشان‌دهنده این اهتمام پژوهشی است.

آرزو می‌رود نهادهای مرتبط با قم، به مانند سایر استان‌های کشور، توجهی ویژه به پژوهش‌های هویتی و تاریخی داشته باشند. اما چنانچه این امر از سوی موسسات عمومی و دولتی تحقق نیابد، امید می‌رود که موسسات خصوصی مانند مجمع ذخایر اسلامی، که پیشینه‌ای در انجام چنین فعالیت‌هایی دارند، این مسئولیت را بر عهده گیرند و زمینه‌ساز شناخت بهتر این میراث ارزشمند شوند.
 

عکس و متن از مهیار موسوی