موضوع : شهرشناسی | تهران شناسی

دکتر سید‌جلال مصطفوی کاشانی

نام پدر: سید عبدالله قاضی
تاریخ تولد: 1287 شمسی
محل تولد: تهران
تاریخ وفات: ۱۶ دی ۱۳۷۷ شمسی
اساتید:
برخی آثار:

دارو، مسئله پزشکی قرن
مجموعه آثار دکتر سید جلال مصطفوی کاشانی

برای دیگر کاربردها، لطفاً به صفحه‌های «مصطفوی» و «کاشانی» مراجعه کنید.

معرفی:

سید جلال مصطفوی کاشانی (1287-1377 شمسی) استاد دانشگاه، پزشک، پژوهشگر و محقق در زمینه پزشکی، به‌ویژه طب سنتی ایران بود. وی عضویت در انجمن تاریخ طب پاریس و ریاست بنیاد پزشکی ابن سینا را در کارنامه خود داشت.

ولادت:

سید جلال در نهم مهرماه 1287 شمسی در تهران به دنیا آمد.

تحصیلات:

وی دیپلم دبیرستان را با رتبه اول از تبریز دریافت کرده و برای تحصیل در رشته پزشکی به تهران آمد. در سال 1308 شمسی به‌عنوان شاگرد ممتاز وارد دانشکده پزشکی شد و در سال 1314 شمسی با رتبه اول فارغ‌التحصیل گردید.

او در آغاز مطالعه خود با کتاب «ذخیره خوارزمشاهی» اثر سید اسماعیل جرجانی آشنا شد و به قدری تحت تأثیر آن قرار گرفت که روزانه به کتابخانه‌ها مراجعه می‌کرد و از آن‌ها می‌خواست کتاب‌های قدیمی را برایش محفوظ نگه‌دارند.

وی به مدت ده سال پس از فراغت از تحصیل، وقت خود را صرف معالجه بیماران و مطالعه کتاب‌های پزشکی قدیم و جدید کرد، اما به این نتیجه رسید که معلوماتش برای تشخیص و درمان کافی نیست. از این رو تصمیم گرفت در رشته‌های علوم پایه ادامه تحصیل دهد و در سال 1326 شمسی با عنوان شاگرد اول رشته شیمی فارغ‌التحصیل شد.

سپس با نگاهی بازتر به تحقیق و مطالعه در تاریخ پزشکی، به‌ویژه طب کهن ایران پرداخت.

فعالیت‌ها:

از سال 1326 شمسی، پس از فارغ‌التحصیلی از هنرسرا، مقالاتی در مطبوعات منتشر کرده و اقدام به تألیف کتاب‌هایی درباره شناسایی و ارزش عقاید پزشکان قدیم، به‌ویژه ابن سینا نمود. همچنین در دانشگاه‌ها و سمینارها به ایراد سخنرانی پرداخت. او تمام عمر خود را به بررسی تحولات دانش پزشکی از دوران قدیم و مقایسه طب قدیم و جدید اختصاص داد و در سال‌های 1335 تا 1336 شمسی در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران به تدریس تاریخ پزشکی و طب قدیم ایران پرداخت.

انتشار ماهنامه «دنیای علم»:

از تیرماه 1336 شمسی با هدف ارتقاء سطح فرهنگ و آشنایی مردم با تاریخ علوم، ماهنامه «دنیای علم» را منتشر کرد و با مستندات متعدد از ابداعات دانشمندان این مرز و بوم پرده برداشت. او به شدت نگران عقب‌ماندگی علمی و فرهنگی دنیای اسلام بود و تلاش کرد تا راه تجدید حیات علم و دانش را در این کشور نشان دهد.

عضویت در انجمن تاریخ طب پاریس:

سید جلال در سال 1358 شمسی برای تکمیل مطالعات خود درباره ابن سینا به پاریس سفر کرد و سه سال در آنجا اقامت داشت. در این مدت با پروفسور رولیه، استاد و رئیس کرسی تاریخ پزشکی آشنا شد و برای عضویت در انجمن تاریخ طب پاریس اقدام کرد که پذیرفته شد.

ریاست بنیاد پزشکی ابن سینا:

در فروردین 1363 شمسی با ارسال نامه‌ای به آیت‌الله خامنه‌ای (در آن زمان رئیس‌جمهور)، آمادگی خود را برای معرفی عظمت واقعی فرهنگ و تمدن اسلامی و اثبات برتری جنبه پزشکی آن بر پزشکی کنونی جهان اعلام کرد. پس از تأسیس بنیاد پزشکی ابن سینا و با تصویب اساسنامه‌ای توسط مقام ریاست جمهوری، وی به ریاست این بنیاد منصوب شد.

مزار دکتر سید‌جلال مصطفوی کاشانی و همسرشان در آرامستان وادی السلام قم، عکس از مهیار موسوی

وفات:

سید جلال تا اواخر سال 1365 شمسی مسئولیت بنیاد را بر عهده داشت و به علت مشکلاتی برای ادامه تحقیقات خود به آلمان سفر کرد. وی در آنجا آخرین اثر خود را تحت عنوان «طب جاودانی» نوشت که متأسفانه به اتمام نرسید. او در سال 1376 شمسی به ایران بازگشت و در تاریخ ۱۶ دی ۱۳۷۷ شمسی، پس از نود سال عمر پربار پزشکی و علمی، دار فانی را وداع گفت.

آثار:

سید جلال علاوه بر تخصص در پزشکی، تحقیقات ارزشمندی در زمینه آثار دانشمندان ایران در علوم ریاضیات، فیزیک و شیمی نیز انجام داده است.
مهم‌ترین آثار و تألیفات وی شامل: