دامن سنتی اسکاتلندی، معروف به “کلیت”، نه تنها بخشی از فرهنگ و تاریخ اسکاتلند بلکه نمادی از هویت ملی این کشور است. این لباس خاص که به ویژه توسط مردان در مناطق کوهستانی اسکاتلند پوشیده می‌شود، به عنوان نمادی از شجاعت و استقلال قبایل اسکاتلندی شناخته شده است. به ویژه در دوران قیام‌های جاکوبیت در قرن هجدهم، کلیت به عنوان نماد مقاومت در برابر تسلط بریتانیا مطرح بود.

در دوران معاصر، این دامن‌های سنتی در رویدادهای خاصی مانند عروسی‌ها، جشن‌های ملی و بازی‌های هایلند مورد استفاده قرار می‌گیرند و جزئی از یونیفرم رسمی برخی از هنگ‌های نظامی اسکاتلند هستند.

یکی از سوالات مطرح درباره کلیت، موضوع پوشش زیرین آن است. باور عمومی این است که مردان اسکاتلندی چیزی زیر دامن خود نمی‌پوشند، اما تاریخ نشان می‌دهد که واقعیت کمی پیچیده‌تر است. در گذشته، کلیت به صورت پارچه‌ای بزرگ و از پشم ساخته می‌شد که دور کمر پیچیده می‌شد و معمولاً روی پیراهنی پوشیده می‌شد که بدن را از شانه تا زانو می‌پوشاند.

از منظر بهداشتی، مجله پزشکی اسکاتلند، “اسکاتیش مدیکال”، بیان می‌کند که پوشیدن کلیت بدون لباس زیر منجر به کاهش دمای بیضه‌ها به سه درجه کمتر از دمای بدن می‌شود که برای تولید اسپرم ایده‌آل است. به علاوه، اعتقاد بر این است که بیضه‌ها باید آزاد باشند تا توان باروری افزایش یابد و در صورتی که زیر کلیت شورت پوشیده شود، به عنوان نشانه‌ای از بی‌سلیقگی تلقی می‌شود.

تارتان، پارچه‌ای پیچازی و پشمی خاص، از اجزای اصلی دامن اسکاتلندی بوده که اغلب واضح‌ترین نشانه هویت قبیله یا خاندان است. طراحی خاص و منحصربه‌فرد هر تارتان می‌تواند نمایانگر وابستگی‌های منطقه‌ای، خانوادگی یا نظامی باشد. دوخت این دامن‌ها نیازمند مهارت هنری بالا است و معمولاً به‌طور سفارشی تهیه می‌شود.

دامن سنتی اسکاتلند همچنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی و تاریخی کشور به شمار می‌آید و توجهات بسیاری را به خود جلب می‌کند، به‌ویژه در بحث‌های مربوط به آزادی فردی و فرهنگی.