چرا برخی افراد رنگ‌هایی را می‌بینند که دیگران نمی‌توانند؟
پدیده‌های رنگی
کوررنگی یک وضعیت نسبتاً رایج است که در آن تقریباً از هر ۱۲ مرد یک نفر و از هر ۲۰۰ زن یک نفر در جهان مبتلا می‌شود. اما در نقطه مقابل این وضعیت، پدیده‌ای نادرتر به نام «چهاررنگ‌بینی» (Tetrachromacy) وجود دارد که افراد مبتلا به آن قادر به دیدن رنگ‌هایی هستند که برای دیگران نامرئی‌اند.
یک فرد معمولی که سه‌رنگ‌بین است، می‌تواند تقریباً یک میلیون ترکیب رنگی را ببیند. در مقابل، یک چهاررنگ‌بین حدود ۱۰۰ میلیون ترکیب رنگ را تشخیص می‌دهد. علت این توانایی شگفت‌انگیز در تشخیص رنگ‌ها نیز مشابه کوررنگی، ناشی از یک جهش ژنتیکی است. جالب است بدانید که جد مشترک تمامی مهره‌داران چهاررنگ‌بین بوده است، اما پستانداران از جمله انسان در طی تکامل خود این ویژگی را از دست داده‌اند.
مکانیسم تشخیص رنگ‌ها
بیشتر انسان‌ها با سه یاخته مخروطی در چشم‌هایشان به دنیا می‌آیند که به آن‌ها اجازه می‌دهد طیف وسیعی از رنگ‌ها را ببینند. کسانی که کوررنگ هستند، دارای دو یاخته مخروطی و افراد چهاررنگ‌بین دارای چهار یاخته مخروطی هستند. این یاخته‌های اضافی به چهاررنگ‌بین‌ها این امکان را می‌دهد تا رنگ‌هایی را ببینند که دیگران قادر به دیدن آن نیستند.
تجربه یک چهاررنگ‌بین
کنستا آنتیکو، یک هنرمند و چهاررنگ‌بین، تجربیات خود را در این زمینه به اشتراک گذاشته است. او می‌گوید: «در یکی از کلاس‌هایم به دانش‌آموزان گفتم به رنگ صورتی روی صخره‌ها و قرمزی لبه برگ‌ها نگاه کنند. همه تأیید کردند، اما بعدها فهمیدم که آن‌ها به دلیل ادبشان پاسخ داده‌اند، زیرا رنگ‌هایی که من می‌دیدم برای آن‌ها نامرئی بودند.»
چهاررنگ‌بینی در انسان‌ها
تصور می‌شود که حدود ۱۲ درصد از افراد دارای کروموزوم XX ممکن است چهاررنگ‌بین باشند، اما همه آن‌ها نمی‌توانند دنیا را با روشنایی رنگ‌های خاص ببینند. این به این بستگی دارد که آیا یاخته مخروطی اضافی در چشم آن‌ها دارای تنظیمات فرکانسی متفاوت است و آیا کانال‌های لازم برای پردازش این اطلاعات در مغز وجود دارد یا خیر.
چالش‌های تشخیص و تحقیق
در حالی که اطلاعات زیادی درباره کوررنگی در دست است، تحقیقات درباره چهاررنگ‌بینی بسیار کمتر است و هنوز اطلاعات دقیقی درباره میزان شیوع و اثرات آن بر بینایی وجود ندارد. محققان از آزمایش‌های DNA برای شناسایی جهش‌های مرتبط با چهاررنگ‌بینی استفاده کرده‌اند، اما برای تأیید قطعی این وضعیت، نیاز به آزمایش‌های پیشرفته‌تری وجود دارد.
در حال حاضر، محققان در تلاش‌اند تا عینک‌های ویژه‌ای را توسعه دهند که به افراد معمولی امکان تجربه دید چهاررنگ‌بین‌ها را بدهد. این موضوع نشان می‌دهد که درک رنگ‌ها نه تنها به تعداد یاخته‌های مخروطی بلکه به نحوه تفسیر مغز از آن‌ها نیز وابسته است.
نظر شما