لیویو، اوکراین — دکتر استیفان خمیل، پزشک زنان و زایمان، در طول نزدیک به ۵۰ سال فعالیت حرفه‌ای خود به کمک به زنان اوکراینی برای فرزندآوری پرداخته است. این وظیفه در اوکراین، کشوری با پایین‌ترین نرخ زاد و ولد در اروپا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

با این حال، دو سال و نیم گذشته به دلیل حمله تمام‌عیار روسیه، چالش‌های خاصی را برای خمیل و دیگر پزشکان به همراه داشته است. او می‌گوید که نه تنها پزشکان و بیماران به دلیل جنگ جابجا شده‌اند، بلکه این درگیری‌ها نیز پایه‌های اولیه زندگی را به خطر انداخته است.

“بسیاری از [پزشکان] با اسپرم، تخمک‌ها و تجهیزات فرار کردند. بنابراین ما به آن‌ها کمک کردیم تا این مواد را حفظ کنند و همه چیز را از دست ندهند.” خمیل، ۶۸ ساله، به NPR گفت. او برخی از این نمونه‌های انجمادی را به دو کلینیک خود در غرب اوکراین، یکی در شهر ترنوپیل و دیگری در لیویو، منتقل کرد تا بیماران بتوانند درمان‌های باروری خود، مانند لقاح خارج رحمی، را ادامه دهند.

به زودی، خمیل به فکر اقداماتی فراتر از آنچه قبلاً برداشت شده بود، افتاد. “من شروع به فکر کردن کردم که چه کار کنیم تا مواد بیولوژیکی سربازان را حفظ کنیم، بنابراین ما شروع به ارائه خدمات انجماد اسپرم مردان نظامی به صورت رایگان کردیم.”

کلینیک خمیل نخستین مرکز در اوکراین بود که این اقدام را انجام داد و به این ترتیب، صرفه‌جویی زیادی در هزینه‌ها برای اوکراینی‌ها ایجاد کرد. در ماه مارس، رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی قانونی را امضا کرد که به سربازان اجازه می‌دهد تا سلول‌های تولید مثل خود را به صورت رایگان حفظ کنند.

خمیل می‌گوید که نگرانی تنها مربوط به مرگ در میدان جنگ نیست. عواملی مانند استرس، شرایط آب و هوایی شدید و استفاده از مواد شیمیایی و مهمات در میدان نبرد می‌توانند تأثیر منفی بر اسپرم بگذارند و حتی منجر به نازایی مردان شوند.

“ما می‌توانیم به این مردان که در حال جنگ هستند فرصتی برای داشتن فرزند بدهیم، چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح، هر زمان که بخواهند.”

این کلینیک همچنین خدمات برداشت و انجماد تخمک‌های زنان نظامی را نیز به صورت رایگان ارائه می‌دهد. از زمان حمله تمام‌عیار روسیه در فوریه ۲۰۲۲، خمیل به بیش از ۴۰۰ خانواده کمک کرده و بیش از ۶۰ کودک به دنیا آورده است.

ویکتورییا آنیشچوک، یک پزشک رزمی ۳۴ ساله از شهر کریوی ریح، یکی از این موفقیت‌ها را امیدوار است. او ساعت‌ها از خط مقدم رانندگی کرد تا تخمک‌هایش را در کلینیک خمیل در لیویو برداشت کند.

او می‌گوید: “من از سال ۲۰۱۰ سعی می‌کنم بچه‌دار شوم.”

شوهر آنیشچوک، پترو، که او نیز در ارتش است، مدتی پیش اسپرم خود را منجمد کرد. اما به دلیل چرخش‌های طولانی در خط مقدم، چندین ماه طول کشید تا او زمانی برای عمل پیدا کند.

چالش‌های جمعیتی پیش از جنگ

به موازات تلاش اوکراینی‌ها برای تصور زندگی پس از جنگ، نگرانی‌ها در مورد اینکه چه کسی باید آینده اوکراین را بسازد، بر کشور سایه افکنده است.

“طی سه دهه آینده، جمعیت اوکراین به شدت کاهش خواهد یافت.”

اما بحران جمعیتی اوکراین سال‌ها پیش از ۲۰۲۲ آغاز شده بود. این بحران در واقع از زمانی شروع شد که این کشور از شوروی سابق استقلال یافت، زمانی که جمعیت آن به حدود ۵۲ میلیون نفر تخمین زده می‌شد.

امروز، بر اساس آمار سازمان ملل، جمعیت اوکراین کمی کمتر از ۳۸ میلیون نفر است که در عرض ۳۰ سال نزدیک به یک چهارم کاهش یافته است.

تیموفی بریک، رئیس مدرسه اقتصاد کی‌یف، می‌گوید دلایل کاهش جمعیت “ترکیبی از همه چیز” است. حتی قبل از حمله روسیه، مردان اوکراینی یکی از بالاترین نرخ‌های مرگ و میر در اروپا را داشتند و به طور میانگین تا ۶۵ سالگی عمر می‌کردند.

وزارت بهداشت اوکراین می‌گوید که نرخ زاد و ولد در این کشور از سال ۲۰۱۳ در حال کاهش است. در سال ۲۰۲۳، این وزارتخانه گزارش داد که به طور متوسط حدود ۱۶,۱۰۰ کودک در هر ماه به دنیا آمده‌اند. پیش از حمله تمام‌عیار، این عدد بین ۲۱,۰۰۰ تا ۲۳,۰۰۰ در ماه بود.

با توجه به اینکه حمله تمام‌عیار روسیه حدود ۱۴ میلیون اوکراینی را جابجا کرده و تقریباً نیمی از آن‌ها هنوز خارج از کشور هستند، بریک می‌گوید که اوکراین پس از پایان جنگ باید تلاش کند تا خانواده‌ها احساس امنیت و آرامش کافی برای فرزندآوری داشته باشند.

پاسخ دکتر خمیل به بحران جمعیتی

دکتر خمیل به این نتیجه رسیده که زندگی در اوکراین به احتمال زیاد برای مادران و کودکانی که در دوران جنگ به دنیا می‌آیند، آسان نخواهد بود. اما او کار خود را — کمک به خانواده‌ها برای بچه‌دار شدن — به عنوان راهی برای کمک به نجات کشور خود می‌داند.

“روسیه در حال نابودی ملت اوکراین و کشتن مردم اوکراین است — ما باید پاسخ بدهیم.”