پارسا کارشناسی ارشد 1397
پدیدآور: شیرین شفیعی 
استاد راهنما: علی صالحی 
استاد مشاور: احسان کهنه
دانشگاه گیلان، دانشکده منابع طبیعی
چکیده

قارچ‌های میکوریزا ازجمله قارچ‌های همزیست با ریشه بیش از 80 درصد گیاهان می‌باشند که موجب افزایش رشد، جذب مواد مغذی و آب به درون گیاه و حفاظت گیاه در برابر تنش‌های زیستی و غیر زیستی می‌گردد. تخریب جنگل و تغییر کاربری اراضی توسط انسان تأثیر منفی بر روی ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک می‌گذارد. یکی از اثرات منفی بیولوژیکی حاصل از تخریب خاک و تغییر کاربری اراضی تغییر جمعیت قارچ میکوریزا آربوسکولار است که می‌تواند به شکل مستقیم بر روی کلونیزاسیون و تعداد اسپورهای قارچ میکوریزا آربوسکولار در خاک تأثیر گذاشته و یا به شکل غیرمستقیم از طریق تأثیر بر روی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی بر روی جمعیت این قارچ در خاک اثر بگذارد. در این مطالعه سعی شد تا بر روی اثرات تغییر کاربری اراضی جنگل به چای در شهرستان‌های لاهیجان و لنگرود بر روی شاخص‌های همزیستی قارچ میکوریزا و همچنین ارتباط این تغییرات با خصوصیات شیمیایی خاک کار شود. بدین منظور از 20 نقطه که مناطق جنگلی در کنار باغ‌های چای بود به صورت تصادفی سیستماتیک نمونه‌برداری انجام شد. پس از انجام آزمایش‌های مربوطه بر روی نمونه‌های خاک داده‌های موردنظر مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. مقایسه میانگین‌های متغیرهای خاک چای و جنگل نشان داد که ارتباط معنی‌داری بین میزان پتاسیم، pH، تعداد اسپورهای قارچ میکوریزا و درصد کلونیزاسیون، درصد کربن آلی خاک دو خاک تحت پوشش چای و جنگل وجود دارد اما ارتباط معنی‌داری بین میزان فسفر دو منطقه نشان داده نشد. همچنین ضرایب همبستگی بین ویژگی‌های شیمیایی خاک و خصوصیات همزیستی قارچ میکوریزا آربوسکولار در خاک چای و جنگل همبستگی معنی‌داری بین درصد کلونیزاسیون ریشه و تعداد اسپورهای قارچ میکوریزا در هریک مناطق نشان داد. بین خصوصیات شیمیایی خاک و شاخص‌های همزیستی خاک هیچکدام از مناطق چای و جنگل همبستگی معنی‌داری دیده نشد. به صورت کلی بین تعداد اسپورهای خاک با پتاسیم و pH و کربن آلی همبستگی منفی و معنی‌دار وجود دارد و همچنین بین کلونیزاسیون با pH و ماده آلی همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. می‌توان نتیجه گرفت شاخص‌های همزیستی قارچ میکوریزا با خصوصیات شیمیایی خاک ازجمله pH، پتاسیم و کربن آلی ارتباط معنی‌دار دارد