پارسا کارشناسی ارشد 1401
پدیدآور: هنگامه رمضانی 
استاد راهنما: مهرانگیز پیوسته گر
استاد مشاور: آزاده طاولی
دانشگاه الزهرا (س)، دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی
چکیده

اضطراب اجتماعی از شایع‌ترین عارضه‌های سلامت روان است که عموماً از نوجوانی آغاز می‌شود. افراد دچار این وضعیت اغلب در سکوت رنج می‌برند و نسبت به جستجوی درمان، بی‌میل‌ یا از پیگیری آن ناتوان‌اند. یکی از برنامه‌هایی که می‌تواند با هدف بازداری از مشکلات سلامت روان به کار رود، آموزش مهارت‌های زندگی است. پژوهش پیشِ رو باتوجه‌به تحقیقات پیشین، که به ضعف مهارت-های تنظیم هیجان و مدیریت استرس در افراد دچار اضطراب اجتماعی اشاره ‌کرده‌اند، قصد بررسی اثربخشی آموزش این دو مهارت را بر علائم اضطراب اجتماعی و پردازش پس‌رویدادی در دختران نوجوان داشته‌است. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی بود و در آن از روش آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان لنگرود، که در سال تحصیلی 1401-1400 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می‌داد. در فرآیند نمونه‌گیری ابتدا از بین مدارس شهرستان، دو مدرسه به روش تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه‌های اضطراب اجتماعی کانور (SPIN) و نسخه تجدیدنظرشده پردازش پس‌‌رویدادی (PEPQ-E) بین دانش‌آموزان کلاس‌های دهم و یازدهم این مدرسه، پس از کسب رضایت آگاهانه آن‌ها، توزیع شد. سپس، از بین دانش‌آموزانی که نمرات بالاتر از میانگین را در مقیاس اضطراب اجتماعی کسب کرده‌ بودند، 24 نفر انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه 12 نفره آزمایش و گواه اختصاص یافتند. آزمودنی‌ها به مدت 8 هفته و 10 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت آموزش دو مهارت تنظیم ‌شناختی هیجان و مدیریت استرس قرار گرفتند. داده‌ها با‌استفاده‌از آزمون تحلیل کواریانس تک‌متغیره (ANCOVA) تحلیل شد. یافته‌ها حاکی از اثربخشی آموزش مهارت‌های تنظیم شناختی هیجان و مدیریت استرس بر پردازش پس‌رویدادی و نشانگان اضطراب اجتماعی در دختران نوجوان شهرستان لنگرود بود. این پژوهش، لزوم توجه به برنامه آموزش مهارت‌های تنظیم شناختی هیجان و مدیریت استرس را در مدارس دخترانه، به‌منظور پیشگیری از تشدید اضطراب اجتماعی، نشان می‌دهد.