دکتر احمد ملا
دکتر احمد ملا، متولد سال ۱۹۵۷ در شهر کرکوک، تحصیلات متوسطه خود را در بغداد به پایان رساند و سپس برای ادامه تحصیلات عالی به دانشگاه فرانس‌کونتی در فرانسه رفت. او در این دانشگاه ابتدا به مطالعه زبان‌شناسی پرداخته و در نهایت در رشته ادبیات تطبیقی موفق به دریافت درجه دکتری شد. احمد ملا علاوه بر فعالیت‌های علمی، به عنوان یک شاعر و مترجم برجسته شناخته می‌شود و آثار زیادی را در حوزه‌های مختلف نوشتاری و ترجمه به جهان ادبیات کُردی اضافه کرده است.
وی دارای هشت دفتر شعر است و علاوه بر نوشتن اشعار خود، در زمینه ترجمه آثار بزرگان ادب جهانی نیز فعالیت داشته است. آثار مترجمی او شامل ترجمه‌های شعر، رمان و پژوهش‌های مختلف است که در کتابخانه‌های کُردی جایگاه ویژه‌ای دارند. ملا همچنین در بخش ادبیات دانشگاه کاستیا لامانچا در اسپانیا تدریس کرده است. از سال ۱۹۸۱ به بعد، احمد ملا در اروپا زندگی کرده و در کشورهای سوئیس، فرانسه و اسپانیا اقامت داشته است.
او آثار نویسندگانی چون بودلر، رمبو، اکتاویو پاز، امین معلوف، میلان کوندرا و گابریل گارسیا مارکز را به زبان کردی ترجمه کرده است. احمد ملا همچنین با فعالیت‌های فرهنگی و ادبی خود در ترویج ادبیات کُردی و معرفی آن به جهانیان نقش مهمی ایفا کرده است.
کتاب‌شناسی دکتر احمد ملا
شعر:
- باران، ژنو، انتشارات پویزی ویوان، ۱۹۸۳
- زردک، ژنو، آگری، ۱۹۸۸
- کتاب شعر، پاریس، آپکف، ۱۹۹۶
- عقیق بدل و زمستان بسیار، بیزانسون، ۱۹۹۸
- مهتاب و پایکوبی، سواد ریال، ۲۰۰۰
- آسمان را از صدای پرواز بیزار کردیم، انتشارات گلاویژ، سلیمانیه
- رؤیاهای زلیخا، انتشارات کتاب انار، ۲۰۰۹، سلیمانیه
- گلابی‌های فرعون، انتشارات نویسندگان کرکوک، ۲۰۱۱
- مجموعه‌ی اشعار، انتشارات رنج، سلیمانیه 2006
- بازگشت زردشت، انتشارات اندیشه، سلیمانیه 2016
رمان:
- حافظۀ باد، انتشارات سردم، سلیمانیه، ۲۰۰۱
- رؤیاهای بلوچستان، اربیل، ۲۰۰۴
- پناهنده، انتشارات رنج، سلیمانیه ۲۰۰۶
- حافظۀ باد، سردم، سلیمانیه، چاپ دوم، انتشارات موکریان، 2012
- کشتی‌ها برنمی‌گردند، انتشارات اندیشه، سلیمانیه، ۲۰۲۰
آثاری که ترجمه کرده است:
شعر:
- فصلی از دوزخ و درخشش، آرتور رمبو، انتشارات آراس، اربیل، ۲۰۰۱
- گل‌های بدی، شارل بودلر، انتشارات آراس، اربیل، ۲۰۰۱
- سنگ آفتاب، اوکتاویو پاز، انتشارات آراس، اربیل ۲۰۰۱
- اکسیون ایستی، ایلیتیس ایستی، انتشارات آراس، اربیل، ۲۰۰۲
نمایشنامه:
- بورژوای نجیب‌زاده، مولیر
- کلاس درس و زنِ آوازخوان کچل، ئیونیسکۆ
- اژدها، اوگینی شوارتر، در دست انتشار
رمان:
- سمرقند، امین معلوف، انتشارات آراس، اربیل، ۲۰۰۲
- بانو، میلان کوندرا، انتشارات آراس، اربیل، ۲۰۰۳
- شوالیۀ ناموجود، ایتالو کالوینو، انتشارات غزلنوس، ۲۰۱۳
- ویکنت دونیم‌شده، ایتالو کالوینو، انتشارات سردم، سلیمانیه، ۲۰۱۴
- بابا گوریو، بالزاک، انتشارات اندیشه، ۲۰۱۴
- صدسال تنهایی، گابریل گارسیا مارکز، اندیشه ۲۰۱۵
- بردۀ پیر و سگ بزرگ، پاتریک شاموزو، اندیشه، ۲۰۲۰
پژوهش:
- محوی (شاعر کلاسیک کُرد ۱۸۳۶-۱۹۰۶) در جدال میان ظاهرگرایی و باطن‌گرایی، تصویر معشوق و سرچشمه‌های عشق، تز دکترا، انتشارات آراس، اربیل ۲۰۰۲
- شعر تنها بنیاد است، انتشارات آراس، ۲۰۰۱
- بن‌بست در شعر شیرکو بیکس، انتشارات نما، 2012
- رنسانس فرانسوی و شکست رنسانس کردی، پژوهشی تطبیقی، انتشارات اندیشه، سلیمانیه، ۲۰۲۰
آثاری که از او به زبان فرانسوی منتشر شده‌اند:
- دیوان محوی به زبان فرانسوی، انتشارات آرمتان، پاریس، ۲۰۰۱
- حافظه‌ی باد، آرمتان، پاریس ۲۰۱۴
- زردک، ترجمه‌ی اسماعیل درویش، انتشارات آرمتان، پاریس ۱۹۹۳
- شعر زنان کرد، آرمتان، پاریس ۲۰۲۱
دکتر احمد ملا با آثار و ترجمه‌های خود، سهم بزرگی در گسترش ادبیات کُردی و معرفی آن به جهانیان ایفا کرده و همچنان به عنوان یکی از چهره‌های برجسته ادبیات کُردی شناخته می‌شود.
نظر شما