«آیةا... بهجت درگذشت»؛ خبر کوتاه بود و سنگین. و اینک دو سال از سالروز پرکشیدن و ملکوتی شدن مردی می گذرد که خود تجسم ملکوتیان در زمین بود. مرگ به همین سادگی عالمی را از بین ما با خود به دیار باقی برد که وجودش حیاتی برای زندگی بود. مرحوم آیةا... محمد تقی بهجت فومنی را به علم و عرفان و عمل می شناسند، شخصیتی که زندگی اش برای همه ما درس بود.
او بهجت زمینیان بود و مشی عارفانه و عالمانه اش مصداقی از کلام سبحان شد که به فرشتگان متعجب از خلقت آدم(ع) فرمود: من از ایشان چیزی می دانم که شما نمی دانید !
خوشا روح پاکان که پر می فشاند
هم از تخت و تابوت تا عرش باری
مصیبت کشان را خدا صبر فرمود
ولی گریه خود هم نبود اختیاری
در آستانه دومین سالگرد رحلت فقیه صمدانی و عارف کامل حضرت آیةا... العظمی محمد تقی بهجت به دنبال رهتوشه ای از مسلک و منش آن مرجع بزرگوار با آیةا... حسن ممدوحی گفتگو کردیم. با ما همراه باشید.

عبد مطلق خدا
او را آیینه تمام نمای خطبه متقین می گویند. دوستانش که دوران جوانی را با یکدیگر در کلاس درس آیةا... بروجردی سپری کرده اند، از او چنین یاد می کنند که آیةا... بهجت در زهد و پارسایی مشمول مفهوم روایت «مقبوله عمر بن حنظله» می شود که می فرماید؛ از فقها اگر افرادی باشند که دینشان را حفظ کرده باشند، با هواهای نفسانی مخالفت کنند و امر خداوند را اطاعت کنند بر مردم واجب است که از چنین فقیهی پیروی کنند. ایشان مصداق این روایت بود.
آیةا... ممدوحی در بیان شخصیت مرحوم آیةا... بهجت می گوید: شخصیت ایشان فوق تعریف بوده واگر بخواهیم ایشان را در یک جمله تعریف کنیم، باید بگوییم ایشان عبد مطلق خدا بود و ویژگی های شخصی فوق العاده ای داشت.
عضو جامعه مدرسین می افزاید: ایشان همانطور بودند که خداوند باری تعالی می خواهد. یعنی همان گونه که خداوند در سوره ذاریات فرموده ما جن و انس را نیافریدیم جز برای عبادت و بندگی و غرض از خلق انسان را عبودیت معرفی می کنند، ایشان بر همان مبنا زندگی کردند.
ممدوحی ادامه می دهد: ایشان همواره تأکید مخصوصی بر ترک معصیت داشتند و معتقد بودند که حقیقت عبودیت «ترک معصیت» است و این ترک معصیت حاصل نمی شود، مگر با تداوم بخشیدن به مراقبه و یاد خدا در هر حال.

او دوست خدا بود
یکی از ویژگی های آیةا... بهجت که ایشان را از دیگر عالمان و بلکه مجتهدان ممتاز می کرد، الگوی رفتاری برگرفته از شیوه معصومین(ع) بود که گفتار و کردار، اعم از نشست و برخاست و سخن گفتن و خاموش بودن و در نحوه انجام عبادات و راز و نیاز با معبود یکتا و برخورد با افراد و... نمایان است. این ویژگی به گونه ای است که حتی هر انسان غافلی را به خدا متوجه می کند.
استاد حوزه علمیه قم می گوید: آیةا... بهجت دوست خدا بود و بدین طریق کمال را به دست آورد و آنچه را می دانست عمل می کرد و آنچه را نمی دانست توقف و احتیاط می کرد و می فرمود اگر عزم بنده در راه خدا ثابت و راسخ باشد خدای بزرگ به او توفیق و یاری خواهد داد.
آیةا... ممدوحی ادامه می دهد: همیشه وقتی کسی سراغ ایشان می رفت و برای زندگی عملی و اخلاقی خود دستورالعمل می خواست، ایشان یک نصیحت می کرد و می گفت آنچه را می دانی عمل کن و بر این باور بود که یکی از بهترین راههای وصول به برکت الهی و هدایت او این است که دیگران را با وسیله ای غیر از زبانهایمان دعوت کنیم.
وی می افزاید: ایشان معتقد بود که تعلیم و تعلم برای عمل مناسب است و به خودی خود اصالتی ندارد و در واقع ایشان هیچ ذکری را بالاتر از ذکر عملی ندانسته و هیچ ذکر عملی را بهتر از ترک معصیت در اعتقادات و عملکرد معرفی نمی کردند و قائل به مراقبه دائم بودند و تأکید زیادی بر ترک معصیت داشتند و معصیت را مانند خوردن زهر برای شخص گرسنه می دانستند.

سعادتمند چه کسی است؟
مهمترین ویژگی که در اولین نگاه از آیةا... بهجت مشاهده می شد، اهتمام ایشان به رعایت آداب شرعی و سیره اهل بیت(ع) بود. شیخ جواد کربلایی در این باره می گوید: آیةا... بهجت به بنده می فرمودند: «کی بر طبق مسلمات شرع مانند: ترک معاصی، اتیان واجبات و نوافل و قرائت قرآن در جای خلوت با حضور قلب و خلاصه انجام عبادت با شرایط صحت و شرایط قبول و با محتوا بودن عبادت از حیث اسرار نماز و اسرار سایر عبادات عمل کرده ای تا نتایج آنها را بیابی، که حال از ما دستورالعمل برای سیر الی ا... تعالی می خواهی؟ و گویا منتظری پیری از پشت کوه قاف بیاید و تو را راهنمایی کند! آیا این همه مسلمات شرع اطهر کافی نیست که کما هو حقه عمل کنی و به جایی برسی؟»
آیةا... ممدوحی در مورد انس مرحوم آیةا... بهجت با قرآن و ادعیه چنین می گوید: یکی دیگر از ویژگی های ایشان، انس مخصوص و ویژه ایشان با قرآن و ادعیه و اذکار بود و دائم الذکر و دائم الحال بود و کسی بود که لحظه ای غفلت نداشت، ضمن اینکه این مرجع عالیقدر کثرت تردد در مساجد، مشاهد مشرفه، زیارت علما و صلحا و همنشینی با آنان را از مرضیات خدا و رسول(ص) می دانست و معتقد بود باید روز به روز مراقب زیادتی بصیرت و انس به عبادت و زیارت بود.
وی ادامه می دهد: بهجت عارفان جایگاه ویژه ای برای تقرب به خدا قائل بودند و معتقد بودند که بندگان همیشه باید در مقام تقرب باشند و همواره می فرمودند، در طاعت و بندگی خدا هر چقدر بکوشیم، به همان میزان مقرب درگاه او خواهیم شد و سفارش می کردند که سعی کنیم در اعمال خود همواره و صرفاً رضای او را مدنظر قرار دهیم و برای عبادت الهی و یاد او تا رسیدن به اعلا درجه قرب الهی بکوشیم.
ایشان همواره در دروس خود می گفت سعادتمند کسی است که بر نماز یومیه خود مراقبت کند و خود همواره نماز خود را با خشوع و خضوع خاصی می خواند و گریه و انابه ایشان در نماز در یاد همه مؤمنانی که به ایشان اقتدا می کردند همواره ماندگار است. عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تأکید می کند: آیةا... بهجت معتقد بود، کثرت مجالست با اهل غفلت سبب زیاد شدن قساوت شده و ملکات حسنه را از انسان سلب می کند و حتی موجب فاسد شدن اخلاق می شود و همچنین دوری از علما و صلحا باعث می شود که فرصت طلبان و سؤ استفاده چی ها ایمان افراد را بربایند. آیةا... ممدوحی به توجه ویژه این عارف کامل به حضرت ولیعصر(عج) اشاره کرده و می افزاید: همواره توجه ویژه به امام زمان(عج) داشتند و می فرمودند کسی که مؤمن بوده و قلب خود را فارغ از غیر خدا کرده باشد، باید تابع امام عصر(عج) باشد و هر که را امام مخالف خود می داند با او مخالف باشد و هر که را او موافق می داند، با او موافق باشد.
وی زندگی مرحوم آیةا... بهجت را برای همه طلاب درس آموز دانسته و می گوید: نکته درس آموز زندگی ایشان برای طلاب و علمایی که درد دین دارند این است که دقت کنند که ایشان تمام عمر خویش را صرف درس و بحث علمی و عبادت کرد و آنان نیز باید سعی کنند در عمر خود مانند ایشان باشند. در واقع این فقیه و عالم وارسته، از لحظه لحظه زندگی خود بهره برده و آن را به لحظاتی مفید و مثبت تبدیل کرد، زیرا عمر سرمایه کلانی است که باید برای آن برنامه ریزی کرد و آن را به تاراج نداد.