✍️ محمدرضا رهبریان

یادداشتی درباره مدرسه جهانگیرخان یا جانی‌خان به قلم جناب مهیار موسوی در کانال بنیاد‌قم‌پژوهی مشاهده شد. بد ندیدم نقل قولی از دکتر باستانی پاریزی درباره باعث و بانی مدرسه جانی‌خان بیاورم که در کتاب "شناختنامه استاد علی اصغر فقیهی" (ص 565) آمده. دکتر علی محسنی، پزشک و متخصص گوش و حلق و بینی و بنیانگذار انجمن دانش‌آموختگان حکیم نظامی قم در گفت‌وگو با این مخلص مطالبی را بیان داشته‌اند که عینا نقل می‌شود:
"دکتر باستانی پاریزی در یکی از جلسات (1372) که آمده بودند و دکتر زریاب خویی هم کنار استاد فقیهی نشسته بودند، فرمودند: شما قمی‌ها نباید خیلی به خودتان فیس و افاده بکنید. برای این‌که ما کرمانی‌ها یک مدرسه‌ای در قم ساخته‌ایم (منظورش مدرسه طلبگی بود) به نام جانی‌خان که آقای فقیهی و آقای زریاب‌خویی در آن درس خوانده‌اند و ای‌نها از افتخارات ما کرمانی‌ها است، نه از افتخارات شما قمی‌ها. که همگی کف زدند و خندیدند. 
حالا خودش داستان جهانگیرخان را این طور گفت که حدود دویست سی‌صد سال قبل در زمان یک حاکم سفاک و خونریز در کرمان که اسمش را هم گفت، همه افراد یک طایفه را می‌کشد و اموالشان را هم غارت می‌کند. یکی از آنها جانی‌خان یا جهانگیرخان از گیر آنها فرار می‌کند و با یک مشت طلا و جواهر می‌آید یزد و بعد اصفهان و دست آخر در قم متوطن می‌شود. و این پول را صرف ساخت مدرسه‌ای برای طلبه‌ها در قم می‌کند."
"دکتر باستانی پاریزی درباره مدرسه جهانگیرخان در کتاب بازیگران کاخ سبز، ص 362 ، می‌نویسد: اگر بنده بخواهم حرف از مدارس قم و طلبه‌هایش بزنم، خودش یک مثنوی هفتاد منی می‌شود و حقیقت این است که وارد هم نیستم. ولی چون به هر حال باید جای پای کرمان را در مدارس قم هم جست‌وجو کرد، عرض کنم که یکی از مدارس مهم شهر شما،  مدرسه جانی‌خان است که برابر درگاه مسجد جامع است. و سردری بلند دارد با مقرنسی لطیف و در سال 1278 ه / 1862 م،  به وسیله میرزا نصرالله مستوفی گرگانی تعمیر شده است. ... اما مهم‌تر از همه این‌ها آن‌که این جانی‌خان حاکم کرمان بود که به دستور شاه عباس دوم مقتول شد. ... لزوما باید اضافه کنم که این جانی‌بیگ املاک کرمان خود را وقف همین مدرسه کرده بود ... ."

منبع: "شناختنامه استاد علی اصغر فقیهی"، محمدرضا رهبریان، انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ 1393، ص 565.