موضوع : دانشنامه | گ

محمدحسن گنجی

محمدحسن گنجی، زادهٔ ۲۱ خرداد ۱۲۹۱ در بیرجند، استاد سرشناس جغرافیا در دانشگاه تهران بود. از او به‌عنوان بنیان‌گذار دانش جغرافیای نوین و هواشناسی در ایران نام برده می‌شود.
محمدحسن گنجی، آموزش دبستان و دبیرستان را در شهر خود، و آموزش عالی را در تهران (دارالمعلمین عالی، ۱۳۰۹–۱۳۱۲)، انگلستان (۱۳۱۲–۱۳۱۷) و ایالات متحدهٔ آمریکا (۱۳۲۳-۱۳۳۱) در رشتهٔ جغرافیا با تأکید بر اقلیم‌شناسی انجام داد. پایان‌نامهٔ او دربارهٔ آب و هوای ایران به زبان انگلیسی به چاپ رسید.
او از سال ۱۳۱۷ تا ۱۳۵۴ در خدمت دانشگاه تهران به تدریس اشتغال داشته و نخستین کسی بوده‌است که جغرافیای نوین را وارد برنامه‌های دانشگاهی کرده‌است. وی مراحل دانشگاهی را از دبیری تا معاونت دانشگاه طی کرده و در سال ۱۳۵۴ با اخذ درجهٔ استادی ممتاز بازنشسته شده‌است.
وی از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۷ مدیریت ادارهٔ کل هواشناسی را عهده‌دار بوده و در واقع بینان‌گذار سازمان هواشناسی ایران بوده ‌است.
در همین سالها، او ۴ سال ریاست منطقهٔ آسیا را در سازمان هواشناسی عهده‌دار بوده و از همان سال تا پایان عمر، رابطهٔ خود را با آن سازمان حفظ کرد. وی چندین کتاب - از جمله اطلس اقلیمیِ ایران - و بیشتر از صد مقاله به زبانهای فارسی و انگلیسی منتشر ساخته و به همین مناسبت برندهٔ جایزهٔ ۲۰۰۱ سازمان هواشناسی جهانی شده‌است.
او مؤسس و اولین رئیس دانشگاه بیرجند بود. وی، علاوه بر مدیریت گروه جغرافیا، ریاست دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی و معاونت دانشگاه تهران، پیش از انقلاب ایران، ریاست ادارهٔ کل هواشناسی ایران و ریاست هواشناسی منطقهٔ آسیا را نیز بر عهده داشته و عضو کمیتهٔ اجرایی سازمان هواشناسی جهان بود‎. پروفسور محمدحسن گنجی، ۲۸ تیرماه ۱۳۹۱ براثر زمین‌خوردن در منزل شخصی خود دچار خونریزی مغزی شد. پس از آن به بیمارستان پیامبران منتقل شد و تحت عمل جراحی قرار گرفت که درنهایت ۲۹ تیر ۱۳۹۱ درگذشت.
پیکر او، پس از تشییع از مقابل دانشگاه تهران، جهت خاکسپاری به زادگاهش، شهر بیرجند، منتقل شد و در محل بوستان دکتر محمدحسن گنجی در خیابان توحید به خاک سپرده شد. 

نظر شما