محمدحسن گنجی
محمدحسن گنجی، زادهٔ ۲۱ خرداد ۱۲۹۱ در بیرجند، استاد سرشناس جغرافیا در دانشگاه تهران بود. از او بهعنوان بنیانگذار دانش جغرافیای نوین و هواشناسی در ایران نام برده میشود.
محمدحسن گنجی، آموزش دبستان و دبیرستان را در شهر خود، و آموزش عالی را در تهران (دارالمعلمین عالی، ۱۳۰۹–۱۳۱۲)، انگلستان (۱۳۱۲–۱۳۱۷) و ایالات متحدهٔ آمریکا (۱۳۲۳-۱۳۳۱) در رشتهٔ جغرافیا با تأکید بر اقلیمشناسی انجام داد. پایاننامهٔ او دربارهٔ آب و هوای ایران به زبان انگلیسی به چاپ رسید.
او از سال ۱۳۱۷ تا ۱۳۵۴ در خدمت دانشگاه تهران به تدریس اشتغال داشته و نخستین کسی بودهاست که جغرافیای نوین را وارد برنامههای دانشگاهی کردهاست. وی مراحل دانشگاهی را از دبیری تا معاونت دانشگاه طی کرده و در سال ۱۳۵۴ با اخذ درجهٔ استادی ممتاز بازنشسته شدهاست.
وی از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۷ مدیریت ادارهٔ کل هواشناسی را عهدهدار بوده و در واقع بینانگذار سازمان هواشناسی ایران بوده است.
در همین سالها، او ۴ سال ریاست منطقهٔ آسیا را در سازمان هواشناسی عهدهدار بوده و از همان سال تا پایان عمر، رابطهٔ خود را با آن سازمان حفظ کرد. وی چندین کتاب - از جمله اطلس اقلیمیِ ایران - و بیشتر از صد مقاله به زبانهای فارسی و انگلیسی منتشر ساخته و به همین مناسبت برندهٔ جایزهٔ ۲۰۰۱ سازمان هواشناسی جهانی شدهاست.
او مؤسس و اولین رئیس دانشگاه بیرجند بود. وی، علاوه بر مدیریت گروه جغرافیا، ریاست دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی و معاونت دانشگاه تهران، پیش از انقلاب ایران، ریاست ادارهٔ کل هواشناسی ایران و ریاست هواشناسی منطقهٔ آسیا را نیز بر عهده داشته و عضو کمیتهٔ اجرایی سازمان هواشناسی جهان بود. پروفسور محمدحسن گنجی، ۲۸ تیرماه ۱۳۹۱ براثر زمینخوردن در منزل شخصی خود دچار خونریزی مغزی شد. پس از آن به بیمارستان پیامبران منتقل شد و تحت عمل جراحی قرار گرفت که درنهایت ۲۹ تیر ۱۳۹۱ درگذشت.
پیکر او، پس از تشییع از مقابل دانشگاه تهران، جهت خاکسپاری به زادگاهش، شهر بیرجند، منتقل شد و در محل بوستان دکتر محمدحسن گنجی در خیابان توحید به خاک سپرده شد.
نظر شما