انتخابات ماه مارس تکلیف زیمبابوه و رهبر کهنه کار آن رابرت موگابه را روشن خواهد ساخت، بنابراین اکنون همه حریفان داخلى و خارجى موگابه تلاشى بى وقفه براى تأثیرگذارى براین انتخابات که قراراست درروز۲۹ مارس برگزارگردد، آغاز کرده اند. جنگ تبلیغاتى نامزدهاى ریاست جمهورى به طوررسمى آغاز شده است. موگابه، رئیس جمهور و رئیس حزب حاکم زانو- پى اف هر روزبا برگزارى گردهمایى گسترده تبلیغات انتخاباتى، سیاستها و برنامه هاى حزبش رابراى دورجدیدریاست جمهورى زیمبابوه اعلام مى کند. او همان اندیشه هاى دوران استقلال را مطرح مى کند لذا گفته است سیاستش، تداوم مبارزه براى استقلال، هویت وسرمایه هاى سرزمین و ملت زیمبابوه است.
کارزار انتخابات براى موگابه میدان رویارویى جدید با غرب است. او گفته است که رؤساى جمهور آمریکا و انگلیس باید قبول کنند که زیمبابوه وتمام سرمایه هایش متعلق به مردمش است. موگابه با نقد وبررسى عملکرد دولت طى دوره قبلى ریاست جمهورى اش و ضمن قطعى دانستن پیروزى خود از مردم خواسته تا در این انتخابات حضورى تمام داشته باشند. ازسوى دیگر موگابه با انتقاد از حریف تازه نفس اش، دکتر ماکونى، او را فردى فاقد مبارزه سیاسى براى استقلال کشورودربرابر قدرت هاى استعمارى دانسته وجدایى ماکونى رااز حزب زانو- پى اف واعلام استقلال خودرا به عنوان مسئله اى شرم آوراعلام کرده است.
رقباى انتخاباتى موگابه، دکتر ماکونى نامزد مستقل وتسونگیراى رهبرحزب مخالف دولت مى باشند که البته با مطرح شدن ماکونى تبلیغات تسونگیراى کمرنگ شده است.
هم اکنون همه چیز در این کشور فقیر آفریقا نماى انتخاباتى گرفته است. پوسترهاى انتخاباتى بر روى دیوارهاى کشورنصب شده ونیروهاى امنیتى کشور درکنارکمیسیون انتخاباتى به تأمین آرامش فضاى انتخاباتى سرگرم هستند.
قراراست همزمان با انتخابات ریاست جمهورى، انتخابات دومجلس وفرماندارى ها نیز برگزار گردد. این اولین بار در زیمبابوه است که چهارانتخابات به طورهمزمان برگزار مى گردد. از سوى دیگر آمریکا وانگلستان ضمن مخالفت با نامزدى موگابه براى ریاست جمهورى دوباره براى زیمبابوه سرمایه گذارى هاى هنگفتى رابراى تبلیغات ماکونى طراحى کرده اند. دولت انگلیس با تصویب لایحه اى افزایش بودجه براى حمایت مخالفین موگابه رابراى پیروزى درانتخابات به مورد اجراگذاشته است. همزمان سران مخالفین موگابه در آفریقاى جنوبى وانگلیس حرکتهاى اپوزیسیونى گسترده اى راشروع نموده اند.
اتفاق جالب در این انتخابات این است که روستائیان زیمبابوه طرفدارموگابه هستند اغلب شهروندان کشور از ماکونى یا تسونگیراى حمایت مى کنند.
در اتفاق دیگر موگابه دست رد سینه ناظران اروپایى براى حضور درانتخابات زده است. دولت تنها از سازمان هاى بین المللى همچون: اتحادیه آفریقا، سادک وسازمان هاى بین المللى حقوق بشر ونیز کشورهاى طرفدار جهت نظارت برانتخابات دعوت به عمل آورد.
چنان که انتظار مى رفت اقتصاد و فقر بر این انتخابات سایه سنگین انداخته است. آنچه این روزها درفضاى عمومى انتخابات مشاهده مى گردد، درواقع، توزیع فراوان اقلام موردنیاز زندگى مردم و گرانى سرسام آوراست. نرخ تورم کشور درروزهاى پایانى اولین ماه سال جدید میلادى به بالاى یکصد درصد رسید.
همین وضعیت موجب شده که مطبوعات مستقل زیمبابوه تبلیغات تندى راعلیه موگابه سرداده اند با این اوصاف جامعه زیمبابوه برخلاف نزاع قبیله اى کنیا دربرگزارى انتخابات اخیر، فضاى بسیارآرامى را مى گذراند. آنچه دراین بین جارى است جدال هاى زبانى وتنش هاى طبیعى درانتخابات است. مهم ترین این جدلهاى لفظى، انتقادهاى ماکونى ازموگابه است. به نوشته هفته نامه استاندارد ماکونى نامزد مستقل ریاست جمهورى در حمله بى سابقه فوریه ادعا کرد که موگابه میلیون ها دلار براى برگزارى مراسم سالگرد تولدش درجنوب زیمبابوه خرج کرده است.
هرچند گزارش ها حاکى است که ماکونى درحال پیشى گرفتن از تسونگیراى است اما روشن نیست که او بتواند بر موگابه غالب آید. درجلسه مابین تسونگیراى و ماکونى قراراست طرح همکارى وائتلاف براى پیروزى بر موگابه دردستورجدى قرارگیرد.
تا پایان این کارزار سخت فقط چند روزمانده است موگابه امیدوار است که براى پیروزى قطعى خود به دوردوم انتخابات نیازنداشته باشد. لذا، اگر موگابه نتواند رأى ۵۱ درصدى را در دور اول براى خودداشته باشد، حداکثر تا ۲۱ روز بعد ازبرگزارى دوراول انتخابات، دور دوم برگزار مى شود و چنانچه دو نامزد ریاست جمهورى دردوردوم هم با مسئله رأى بیشتر روبروشوند، مجلس براى تعیین برنده نهایى وارد تصمیم خواهدشد.
ماکونى که از سال، ۱۹۸۰ زمان استقلال کشور در ساختارسیاسى دولت حضورداشته، به عنوان یک تکنوکرات مورد احترام است و خطرى براى انتخاب مجدد موگابه محسوب مى شود.
علاوه بر این ها او از پشتیبانى حریفان بین المللى موگابه برخوردار است.
در آرایش حزبى زیمبابوه نیروهاى اپوزیسیون در حزب تغییرات دموکراتیک جمع هستند، حزبى که خواهان قانون اساسى جدیدى است که تعیین کمیسیون مستقل انتخاباتى درآن لحاظ شده باشد. به سخن دیگراین تقاضا بدین معناست که قانون اساسى از نو دگرگون و بازسازى گردد، نکته اى که آقاى موگابه قطعاً زیربارآن نخواهد رفت. بنابراین، جناح مخالف بیشترخواهان تعویق زمان برگزارى انتخابات است، مورگان تسوانگیرایى، یکى ازرهبران رقیب اعلام نموده درصورت عدم تحقق شرایط درخواستى خود، انتخابات را بایکوت مى کند.
رابرت موگابه که ازسال ۱۹۸۰ قدرت رادردست دارد، هنوز اپوزیسیون را جدى نمى گیرد. البته محافل مردم جنوب آفریقا را نظربراین است که ممکن است بلافاصله پس از انتخابات، موگابه ازقدرت کناررفته وسکوى اداره کشوررابه جانشین خوددرحزب زانو- پى اف واگذار کند و شاید چنین کسى امرسون منانگاگوا، رئیس سابق اداره امنیت کشورباشد، درچنین صورتى، چه بسا حاکمیت جدید با تأمین یکى از امیال حزب اپوزیسیون (تغییرات دموکراتیک) و در همراهى با آن موفق به تشکیل«دولت وحدت ملى» باشد و البته دراین حالت به یقین غرب نیز سیاست دوستى را با زیمبابوه آغاز خواهد نمود. آنچه پیداست انتخابات امروز زیمبابوه به میدان رویارویى بازیگران غربى با دولت موگابه نیز تبدیل شده است. رسانه ها و محافل غرب این روزها بیش از همیشه پرونده اتهامى علیه موگابه گشوده اند. در برابر این موج فشارها و تهدیدها، حاکم کهنه کار این کشور این امید گذرا را به مردم زیمبابوه ارزانى داشته که سرانجام امکان وقوع تغییرات درجامعه امرى محال نیست.
اما این ایده موگابه از سوى حریفان داخلى اش نیز به چالش کشیده مى شود چنان که درروز پنجم فوریه، سیمباماکونى، وزیر سابق دارایى که هنوز عضو مهم حزب حاکم زانو- پى اف به شمار مى رود، ضمن انتقاد از «رهبرى ملى» کشور، آمادگى خود را براى به دست گرفتن مسئولیتى خطیر اعلام نمود. نطق هاى ماکونى سخت ترین چالشى است که تاکنون براى موگابه، اتفاق افتاده است. چه بسا بى باکى ماکونى، حرکت حزب مخالف یعنى «تغییر براى دموکراتیک» را سرعت بخشد، حرکتى که بر آن است که مى توان با ائتلافى بزرگ رئیس جمهورفعلى را به کنار زد. هنوز معلوم نیست ماکونى، حمایت فراوان توده مردم رانداشته باشد اما خوداو مى گوید که نامزدیش براى انتخابات ریاست جمهورى به تشویق برخى شخصیت هاى با نفوذ ملى و حزب حاکم مى باشد. تاکنون کسى به طور آشکار به او نپیوسته اما چنانچه سولومون موجورو، رئیس سابق قدرتمندارتش، به سوى ماکونى جذب شود، بخش اعظمى از آراى حزب حاکم زانو- پى اف را متحول خواهد ساخت.
اغلب ناظران سیاسى آفریقا معتقدند که شکست موگابه ۸۳ ساله امرى کاملاً سخت است چرا که تجربه و مدیریت سیاسى او که نزدیک سه دهه ادامه دارد آن قدر هست که به این سادگى ها بازنده بازى هاى سیاسى نشود. موگابه رهبرى است که اززمان کسب استقلال سیاسى کشور در سال، ۱۹۸۰ به عنوان قهرمان آزادیبخش آفریقا به راحتى توانسته مخالفین خود را از سرراه بردارد. یک دلیل تداوم قدرت موگابه، ضعف مفرط رقباى او است. جبهه رسمى مخالف ازهر زمان ممکن ضعیف تر به نظر مى رسد هنوز حزب تغییرات دموکراتیک ازعهده ترمیم انشعاب خود برنیامده و بعد از ماه ها مذاکرات، رهبران دو جناح منشعب حزبى یعنى: مورگان تسونگیراى وآرتور موتامبارا، به نقطه نظرواحدى درمورد انتخابات وشخص تسونگیراى به عنوان نامزدریاست جمهورى نرسیدند و در حال حاضر اعلام کرده اند که جداگانه در رأى گیرى انتخابات ریاست جمهورى ومجلس مبارزه خواهند نمود.
آنچه پیداست غرب بویژه آمریکا همه اهرم هاى فشار سیاسى را به کار گرفته تا این انتخابات پایان حیات موگابه باشد لذا هفده فوریه بوش، رئیس جمهور آمریکا در جریان آخرین سفر دوره ریاست جمهورى خود به پنج کشور آفریقایى مستقیماً علیه رابرت موگابه موضع گرفت و در سخنانى دشنام آلود آرزو کرد تا کابوس زیمبابوه بزودى به سرآید. بوش همه حرف مخالفان غرب نشین موگابه را تکرار کرد که زیمبابوه به رهبرى دیگرنیازدارد چراکه قحطى مواد مورد نیاز مردم، تورم شدید و... دیگرقابل تحمل نیست و غرب به حمایت خوداز آزادى درزیمبابوه ادامه مى دهد. رئیس جمهور آمریکا به همسایگان زیمبابوه و از جمله آفریقاى جنوبى هشدار داده که رفتارى مشابه را در مورد این کشورداشته باشند. اما موگابه نیز در برابر بوش کوتاه نیامد و اعلام داشت که بوش نباید سخن از حقوق بشر برزبان آورد چراکه خود موازین انسانى رادرجهان زیرپا گذاشته است.
طبیعى است که با این سوء ظن دولت زیمبابوه با درخواست بسیارى از کشورهاى غربى ویا اتحادیه اروپا براى اعزام ناظران انتخابات ریاست جمهورى ماه آینده به دلیل دشمنى شان با موگابه استنکاف کند. لذا انتظار مى رود این انتخابات زیر چتر نظارت آفریقایى ها انجام گیرد.

منبع: / روزنامه / ایران ۱۳۸۶/۱۲/۱۶
نویسنده : محمد حسن ایپکچی