نویسنده: شهلا آل علی
منبع: روزنامه ایران

رژیم‌های سخت و طولانی‌مدت کاهش وزن می‌توانند عوارض جدی برای سلامتی افراد به همراه داشته باشند و منجر به بروز اختلالات خوردن و بیماری‌های جسمی و روحی شدید شوند. از مهم‌ترین اختلالات مرتبط با خوردن می‌توان به پرخوری و بی‌اشتهایی عصبی اشاره کرد که هر دو از تأثیرات روانی ناشی از وسوسه برای کاهش وزن سرچشمه می‌گیرند و می‌توانند صدمات جبران‌ناپذیری برای افراد به همراه داشته باشند.

شیوع اختلالات خوردن

این اختلالات به ویژه در دختران و زنان جوان و همچنین در برخی از ورزشکاران که به وزن بدن خود توجه زیادی دارند، شایع‌تر است. نگرش و فرهنگ جامعه نیز در بروز این اختلالات تأثیرگذار است. زمانی که لاغری بیش از حد به عنوان نماد زیبایی در نظر گرفته می‌شود، افراد برای رسیدن به این هدف، تلاش می‌کنند وزن خود را به طور غیرمجاز کاهش دهند که این امر می‌تواند سلامت آنها را به خطر بیندازد.

در میان ورزشکاران، به ویژه در رشته‌هایی مانند ایروبیک، شنا و ژیمناستیک، کاهش وزن می‌تواند تأثیر مستقیم بر عملکرد ورزشی داشته باشد و به نوعی اختلال خوردن در این افراد شیوع پیدا کند. این اختلالات به طور خاص در ورزشکارانی که به شدت به وزن خود توجه دارند، مشاهده می‌شود.

بی‌اشتهایی عصبی

بی‌اشتهایی عصبی بیشتر در دختران و زنان جوان زیر ۲۵ سال شایع است. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، با وجود داشتن وزن بسیار کم، ترس شدیدی از چاق شدن دارند و به همین دلیل از غذا خوردن امتناع می‌کنند. این افراد معمولاً تصور نادرستی از وزن و ظاهر خود دارند و حتی با وجود لاغری مفرط، خود را چاق می‌بینند و معتقدند که باید وزن خود را کاهش دهند.

اگر این افراد در سنین رشد باشند، ممکن است افزایش وزن و قد آنها نسبت به همسالانشان کمتر باشد و در نتیجه، دچار مشکلات جسمی و بیماری‌های سخت و غیرقابل درمان شوند. اختلال در عادت ماهانه یا آمنوره نیز در این افراد که ورزش‌های سخت و طولانی انجام می‌دهند، مشاهده می‌شود.

پرخوری عصبی

در پرخوری عصبی، فرد کنترل بر روی خوردن خود ندارد و ممکن است در مدت کوتاهی حجم زیادی از غذا را مصرف کند. پس از آن، برای جلوگیری از افزایش وزن، به استفراغ عمدی یا استفاده از مسهل روی می‌آورد و یا از خوردن چند وعده غذایی بعدی پرهیز می‌کند. این افراد همچنین ممکن است برای جبران یک وعده پرخوری، ورزش‌های شدید انجام دهند.

افرادی که به این دو اختلال مبتلا هستند، معمولاً اعتماد به نفس پایینی دارند و افسردگی و اضطراب ناشی از شکل ظاهری خود را تجربه می‌کنند. شیوع پرخوری عصبی بیشتر از بی‌اشتهایی عصبی است؛ به طوری که بی‌اشتهایی عصبی حدود یک درصد از کل جمعیت را شامل می‌شود، در حالی که حدود ۱۰ درصد از جمعیت به پرخوری عصبی مبتلا هستند.

نتیجه‌گیری

دلایل مشترکی که در هر دو اختلال وجود دارد شامل اعتماد به نفس پایین، علاقه شدید به لاغری و مشکلات روانی است. این افراد به مشاوره روانشناسی نیاز دارند تا بتوانند با این چالش‌ها مقابله کنند و به سلامت روانی و جسمی خود دست یابند. توجه به این اختلالات و آگاهی از خطرات ناشی از رژیم‌های سخت و طولانی‌مدت، می‌تواند به پیشگیری و درمان مؤثرتر این مشکلات کمک کند.