'احمد داود اوغلو' وزیر امور خارجه ترکیه، در حالی یکشنبه شب به ایران آمد که سیاست خارجی ترکیه در ماه های اخیر و به ویژه پس از تشکیل دولت جدید 'رجب طیب اردوغان' به افزایش نقش منطقه ای این کشور و تحرک در خاورمیانه سوق پیدا کرده است. وزیر امور خارجه ترکیه در حالی روز یکشنبه نوزدهم تیر 1390به تهران سفر کرد که پیش از این در سیزدهم تیرماه از کشورهای مصر و لیبی دیدار کرده بود. روز چهارشنبه پانزدهم تیر ماه نیز تغییرات در دولت جدید 'رجب طیب اردوغان' اعلام گردید. داود اوغلو در این سفر پیرامون تحولات منطقه و مسائل مورد علاقه دو طرف با مقامات کشورمان به رایزنی پرداخت.
سیاست خارجی ترکیه در طول سال های پس از 2008(1387)، تغییرات گسترده ای را به خود دیده است به طوری که پیش از این، ترکیه علاوه بر مشکلات اقتصادی داخلی، در حوزه های مختلف سیاست خارجی (منطقه ای و بین المللی) نیز چارچوب مشخص و تحرک چندانی نداشت، اما با روی کار آمدن دولت اردوغان و تعریف دیپلماسی بعنوان استراتژی پیشرفت و توسعه، تحرک دیپلماسی منطقه ای و بین المللی این کشور افزایش یافت. با برگزاری انتخابات پارلمانی ترکیه در 22 خرداد 1390 و انتخاب دولت جدید، دوره نوینی از ادامه و یا تقویت این رویکرد آغاز گردید که تداوم و تغییر در شاخص های این سیاست خارجی می تواند مورد بررسی قرار بگیرد.

ترکیه و سیاست خارجی دولت جدید
پارلمان جدید ترکیه در حالی پس از انتخابات خرداد، فعالیت خود را با رای اعتماد به کابینه جدید اردوغان آغاز کرد که به نظر می رسد با حفظ داود اوغلو بعنوان وزیر امور خارجه، سیاست خارجی دولت اردوغان مورد تایید بسیاری از دولتمردان این کشور قرار گرفته است. تشکیل دولت جدید و تحولات منطقه ای و بین المللی توانسته تاثیرات خود را بر سیاست خارجی این کشور بگذارد. بنابر این ترکیه در عرصه سیاست خارجی خود وارد دوره جدیدی خواهد شد به طوری که دولت نوین به احتمال زیاد اولویت‌های جدیدی را برای خود تعریف کرده که به ویژه در حیطه دیپلماسی منطقه‌ای فعالیت چشمگیری خواهد داشت. در همین چارچوب وزیر امور خارجه ترکیه در روزهای اخیر با تمرکز بر موضوعات منطقه ای، مواضع جدیدی را مطرح می‌کند که بیانگر نوعی چرخش در سیاست خارجی این کشور است. در این زمینه داود اوغلو در سفر اخیر خود به لیبی بطو ر رسمی اعلام کرد که ترکیه از مخالفان حکومت قذافی حمایت می‌کند و آن ها را به رسمیت می‌شناسد همزمان با این موضع، ترکیه در اقدامی دیگر بطور رسمی سفیر خود 'لونت شاهین کایا' در طرابلس را فرا خواند. به نظر می‌رسد که دولت جدید ترکیه تلاش دارد که وارد فاز جدیدی از سیاست خاورمیانه ای خودش شود، فازی که بر تقویت جایگاه منطقه‌ای این کشور مبتنی است. می‌توان گفت که ترکیه تلاش دارد که نقش محوری در فضای تحولات منطقه ای بازی کند و بتواند دیپلماسی خود را در ارتباط با تحولات خارومیانه پر رنگتر سازد. در همین زمینه، سفرهای منطقه‌ای مقامات ترکیه از الزامات گسترش این دیپلماسی تعریف گردیده است که بر این اساس، 'رجب طیب اردوغان' نخست وزیر ترکیه، در اولین سفر خود پس از تشکیل دولت جدید قصد سفر به مصر را دارد. این در حالی است که هر یک از این سفرها، دارای شاخص ها و اهدافی است که نشان می‌دهد ترکیه به دنبال ایجاد نکات و محورهای جدید در سیاست خارجی خود است و در عین حال به نظر می رسد که از یک رویکرد متوازن در سیاست خاورمیانه‌ای خود پیروی می‌کند. بدین معنا که قصد دارد نقش بازیگران منطقه ای را در حل و فصل موضوعات منطقه ای افزایش داده و از این جهت بتواند وارد رایزنی‌هایی بشود که حاصل آن به نفع سیاست خارجی یا منطقه‌ای این کشور تمام شود. در نتیجه می‌توان گفت که ترکیه به دنبال تعریفی نوین از سیاست خاورمیانه‌ای خود است و ویژگی دوره جدید زمامداری حزب عدالت و توسعه این است که خاورمیانه دستخوش تغییرات و دگرگونی است. بر همین اساس ترکیه نیز تلاش می‌کند در چارچوب این تحولات به گونه ای شطرنج سیاسی خود را ترسیم کند که بازیگران منطقه ای نقش عمده ای را ایفا کنند و در این میان، ترکیه شکل دهنده این شطرنج سیاسی باشد. در چنین فضایی، جمهوری اسلامی ایران و ترکیه به دلیل آنچه، رویکرد منطقه ای می توان نامید، نقاط مشترک بسیاری دارند که می تواند در جهت تعمیق تعاملات، حفظ توازن منطقه ای و منافع هر دو کشور قرار بگیرد. بنابراین، احمد داود اوغلو در حالی به جمهوری اسلامی ایران سفر کرد که سیاست خارجی ترکیه با تعریف اولویت های جدید در حوزه های تعاملی خود، منطقه گرایی با محوریت ایران و کشورهای منطقه را برگزیده است و شکل گیری چنین چارچوب و روندی می تواند به حل مشکلات منطقه ای با محوریت خود کشورهای منطقه بیانجامد.

منبع: / خبرگزاری / ایرنا ۱۳۹۰/۴/۱۹