ماه سپتامبر 2010 حسنی مبارک و پادشاه اردن در کنار محمود عباس و نتانیاهو در کاخ سفید، پشت سر اوباما ایستادند تا وی مذاکرات مستقیم را با تکیه بر این جبهه به راه بیندازد.
اینک از آن جمع، حسنی مبارک سقوطی پر سروصدا کرده است و پادشاه اردن با مشکلات داخلی زیادی روبروست و نمی‌تواند همچون گذشته سخاوتمندانه با اسرائیل همراهی کند.‏
مذاکرات مستقیم به شکست انجامید و «جرج میچل» هر بار با دستان خالی به واشنگتن بازگشت. دولت آمریکا، ناچار خواستار مذاکره غیرمستقیم میان طرف‌های اسرائیلی و فلسطینی شد. شهرکسازی همچون دیوی زشت، سایه خود را بر روی هرگونه گفتگو انداخت. همه چیز متوقف شد.
طرف فلسطینی خود را بیشتر به اتحادیه اروپا و آمریکای لاتین نزدیک کرد.
دولت‌های بیشتری در آمریکای جنوبی، کشور فلسطین در مرزهای 1967 را به رسمیت شناختند و اتحادیه اروپا شناسایی آن را به زمان مناسب موکول کرد.
طبق معمول، اسرائیل این شناسایی‌ها را محکوم کرد. آمریکا نیز این اقدامات را غیرسودمند خواند و گفت که کمکی به صلح در خاورمیانه نمی‌کند.‏
این مواضع در خاورمیانه سال 2010 تا حدی قابل پذیرش بود، ولی از اول 2011 به ناگهان همه چیز تغییر کرد. ابتدا تونس و سپس مصر، پوسته قدیمی‌ و مناسب با آمریکا و اسرائیل را کنار گذاشتند.
در حالی که همه چیز در حال تغییر بود و آمریکا خود را با این تغییرات همراه نشان می‌داد، در اسرائیل هیچ تغییری در سیاست مذاکراتی صورت نداد.
‏ آمریکا آخرین برگه خود را متناسب با خاورمیانه قدیم به روی میز شورای امنیت ملل متحد کوبید، جایی که پیش نویس قطعنامه‌ای در محکومیت شهرکسازی اسرائیل در کرانه باختری ـ شامل بخش شرقی قدس ـ را وتو کرد؛ اما اروپا نشان داد که با نگاه قبلی به خاورمیانه و مذاکرات حل و فصل منازعه آن نگاه نمی‌کند.
هیچ دولت اروپایی در شورای امنیت حاضر به همراهی با آمریکا نشد و همه به این پیش‌نویس رأی مثبت دادند. چنانکه مسئولان فلسطینی می‌گویند، بسیاری از دولت‌های بزرگ اروپایی در آستانه شناسایی کشور مستقل فلسطین در مرزهای 1967 قرار دارند. طبق آنچه آمریکا سال گذشته اعلام کرد، این شناسایی حداکثر تا ماه سپتامبر صورت می‌گیرد.
رخدادها چنان در خاورمیانه سنگین است که آمریکا نمی‌تواند تمامی ثقل سیاسی خود را بر جلوگیری از شناسایی بین‌المللی کشور فلسطین متمرکز کند.
اسرائیل به شدت منزوی است. نتانیاهو نگران سرنوشت پیمان صلح با مصر است و نمی‌تواند با قاطعیت از کارآمدی پیمان صلح با اردن حرف بزند.
شناسایی کشور فلسطین وضع را بدتر خواهد کرد. بهترین کار برای محافظه کاران اسرائیلی این است که نتانیاهو طرح صلح جدیدی را عنوان کند، آن هم در اجلاس سالانه «ایپک» در آمریکا تمامی دوربین‌ها حاضرند و از رئیس جمهوری آمریکا گرفته تا نمایندگان کنگره، برای وی به شدت کف خواهند زد. اسرائیل طرح صلح جدیدی ندارد.
آنچه نتانیاهو خواهد گفت، همان تشکیل کشور موقت فلسطین و به تعویق افتادن بحث درباره مسائل اساسی با برخی تغییرات اندک است.
طرف فلسطینی این طرح را رد کرده است. حوادث شتابان خاورمیانه و سقوط دومینویی متحدان آمریکا موجب شده است که نتانیاهو بخواهد طرح خود را زودتر از ماه مه اعلام کند.
وی امیدوار است که حمایت سنتی آمریکا از این طرح، سبب شود که طرف فلسطینی آن را رد نکند و مسئول راکد ماندن مذاکرات صلح معرفی نشود. ‏
خاورمیانه تغییر کرده است و اسرائیل سعی می‌کند در برابر این تغییر بایستد.
تل‌آویو حامیان غربی خود را یکی یکی از دست می‌دهد و مطمئن نیست که آمریکا قطعنامه بعدی را نیز وتو کند.

منبع: / روزنامه / اطلاعات ۱۳۸۹/۱۲/۱۹
نویسنده : سید محی الدین ساجدی